5. 3-rasm. Butun turdagi vakuum trubkali kollektor

5.6-rasm. Alohida turdagi Quyosh vakuum trubkali kollektor

Quyosh kollektorlarining samaradorligi kollektor yuza birligi tekisligiga tushayotgan quyosh nurlanishi quvvati, atrof muhit harorati va kollektordan o‘tayotgan issiqlik tashuvchining haroratiga bog‘liqdir.

Bizning tajribalarimizda vakkum Quyosh kollektorining samaradorligi qurilmadan olinayotgan foydali issiqlik energiyasining kollektor yuza birligiga tushayotgan quyosh nurlanishi quvvatiga nisbatiga teng:


(5.5)

Quyosh kollektoridan olingan foydali energiyani issiqlik yuqotishlari va optik FIK ta’sirini hisobga olib quyidagicha yozish mumkin:

(5.6)

(1)va (2) bog‘liqlikdan kelib chiqib quyosh kollektorining FIK hisoblash uchun ifodani quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:

(5.7)
bu yerda -kollektor absorberi m² maydoniga tushayotgan Quyosh nurlanishi oqim zichligi; kollektorning samarali optik FIK, ya’ni vakuum kolbaning nur o‘tkazish koeffitsienti; absorberning yutish qobiliyati; kollektorning maydoni; kollektorda issiqlik yuqotishlari umumiy koeffitsienti; issiqlik tashuvchining kirish vaqtidagi harorati; atrof muhit harorati; - issiqlik tashuvchining massa sarfi ( ), - issiqlik tashuvchining issiqlik sig‘imi ; issiqlik tashuvchining chiqish vaqtidagi harorati.
Bir qancha holatlarda har xil turdagi quyosh kollektorining ish samaradorligi issiqlik yuqotishlarining yig‘indi koeffitsientlari bilan baholanadi. Ayrim adabiyotlarda shishasiz quyosh kollektorlari uchun Uk ≈ 21 W/(m²·K), shishali yassi Quyosh kollektorlari uchun Uk ≈ 4 W/(m²·K), vakuum turdagi Quyosh kollektorlari uchun Uk ≈ 1,5 W/(m²·K) ni tashkil etadi deyilgan.