5-Amaliy mashg’ulot Mavzu: Havodagi gaz va chang mikdorini aniqlash. Ishdan maqsad

Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Shtutserdan rezina trubani sug’irish orqali aspiratorni changlash kamerasidan ajratish.
   
2. 
   Aspiratorni ishlatish va qo’lda rostlovchi ventilni kerakli hajmdagi namuna olish uchun rostlash.
   
3. 
   Analitik tarozi yordamida filtrning og’irligini milligramm darajasidagi aniqlikkacha o’lchang va uni allonjga o’rnating.
   
4. 
   Allonjni rezina trubkalar orqali changlanish kamerasi va asspiratorga shunday ulash kerakki, bunda allonjning enli uchi kameraga qaratilgan bo’lishi lozim.
   
5. 
   CHanglanish kamerasidagi ventilyatorni ishlating.
   
6. 
   Asspiratorni ulab, 3-4 minut davomida changlangan havoni allonj orqali so’rib oling.
   
7. 
   Aspirator va changlanish kamerasi ventilyatorini o’chirib allonjni ajrating va uni analitik tarozi yordamida milligramm darajasidagi aniqlikda og’irligini o’lchang.
   
8. 
   Maxsus asboblar yordamida namuna olingan xonaning barometrik bosimi va harorati ko’rsatkichlarini o’lchang.
   
9. 
   Havoning hajmiy tezligi va tajriba davomiyligini bilgan holda filtr orqali o’tgan havoning xajmini (V_T) aniqlang. So’ngra olingan natijalarni (8) formula qo’yib uni normal sharoitga keltiring.
   
10. 
    Og’irlik konsentratsiyasini (7) formula yordamida hisoblang. Olingan ko’rsatkichlarni 4-jadvalga yozing.
    
11. 
    Ishlab chiqarish xonasidagi havoning changlanganlik darajasini gravimetrik usulda aniqlanganidan so’ng, uni me’yoriy hujjatlarda ruxsat etilgan havoning changlanganlik darajasiga taqqoslang va baho bering.
    

Gravimetrik usulda havoning changganlik darajasini aniqlash natijalari.
8-jadval

Tajriba turi	Namuna olingan xona	Havodagi havoning harorati ^0S	Bosimi (mm.sim.ust)	Filtrning boshlangich oirligi(mg)	Ushlab oligan changning ogirligi (mg)	Tajri davomiyligi (min)	Filtr orqali o’tgan havo xajmi m^3.	Havodagi chang havo konsentratsiyasi mg|m^3.	Ruhsat etilagn me’yor asosidagi konsentratsiya mg|m^3.

Hisobot: CHanglanganlik darajasini aniqlash qurilmasidan olingan natijalar asosida kerakli hisoblashlarni bajaring. 5-jadvalni to’lg’azing hamda xonaning changlanganlik darajasiga baho bering.

Nazorat savollar.

1. 
   Havoning changlanganligini aniqlashning qanday usullarini bilasiz?
   
2. 
   Gravimetrik usulni tushuntiring.
   
3. 
   Aspirator va Allonj nima?
   
4. 
   Havodagi gaz miqdori qanday o’lchanadi?