5 amaliy mashg’ulot

MAVZUGA OID MISOL VA MASALALAR:

1-misol. Azot (II)-oksidi bilan kislorod orasidagi reaksiyada azot (II)- oksidning konsentratsiyasi 3 marta oshirilsa, reaksiyaning tezligi necha marta ortadi?

Echish: Reaksiya quyidagi tenglama bo’yicha boradi:

2NO + O₂ = 2NO₂

Kimyoviy kinetikaning asosiy qonuniga muvofiq reaksiyaning boshlang’ich tezligi kuyidagiga teng:

v₁= K[NO]² x [O₂]

Azot (II)-oksidning konsentratsiyasi 3 marta oshirilgandan keyingi quyidagiga teng bo’ladi:

v₂ = K·3[NO]²·[O₂]=9K[NO]²[o₂]·v₂ni v₁ga nisbatini olib, reaksiyaning teziligi necha marta oshganligini ifodalaymiz. v=9 .

2-misol. 40⁰C temperaturada reaksiya 1min. 20⁰C da tugaydi. Agar reaksiya tezligining temperatura koeffitsienti 2 ga teng bo’lsa, 80⁰C da bu reaksiya qancha vaqtda tugaydi?

Echish. Temperatura 40⁰C dan 80⁰C gacha kupayganda reaksiyaning tezligi Vant-Goff qoidasiga muvofiq ortadi. v=2^(80-40)/10=2⁴=16 marta ortadi.

Ma’lumki, reaksiya tezligi vaqtga teskari proporsionaldir. Demak, temperatura oralig’idagi reaksiya vaqti.

t(t₁) =1 min 20s=80s

Temperatura oralig’ida reaksiya tezligi 16 marta oshganda, reaksiya vaqti 16 marta kamayadi. Binobarin, t(t₂)=80/16 =5 sek.

Demak, 80 ⁰S da reaksiya 5 sek. da tugaydi.