5-inavzu. Galogenli birikmalar sintezi. Mavzu rejasi

Galogenlash. Metan bilan xlor yorug‘lik ta ’sirida reaksiyaga kirishib, metandagi vodorod atomlari asta-sekin xlor atomlari bilan o ‘rin almashadi.

Bu reaksiya mexanizmi shundan iboratki, xlor molekulasi yorug‘lik ta ’sirida gomologik parchalanib xlor radikallarini hosil qiladi. So‘ngra xlor radikali metanga ta ’sir etib, vodorod xlorid va metil radikalini hosil qiladi.


Birgina xlor radikali ta ’sirida metan molekulalari vodorodlari o'rnini xlor atomlariga almashinishi natijasida zanjirli radikal reaksiya vujudga keladi. Bu reaksiyaga Nobel mukofoti laureati, akademik N. N. Semyonov asos solgan. Metan va xlor aralashmasi quyosh nuri ta ’sirida portlaydi, natijada vodorod xlorid va uglerod hosil bo‘ladi:


Naftalin ham galogenlash, sulfolash va nitrolash reaksiya - lariga kirishadi.