5-lekciya multimedia baylanis tarmaqlariniń standartlari. Jobа

20. 2. Transport beti protokolları TCP, UDP, RTP

TCP (Transmission Control Protocol) protokolı. IP tarmaqlarda transportlawdı isenimliligin asırıw ushın 1974 jılda datagrammani sapalı jetkiziwdi támiyinleytuǵın transport betindegi TCP protokolı islep shıǵılǵan. TCP protokolı jalǵanıw ushın mólsherlengen, sonıń menen birge TCP paketi segment dep ataladı.

UDP (User Datagram Protocol) protokolı - Internet tarmaqlarında transport protokolın basqa úlgisin ózinde ańlatadı. Sonıń menen birge TCP protokolı sıyaqlı, UDP protokolı datagrammani jetkiziwdi támiyinleydi. Biraq aqırǵı noqatlar arasında jalǵanıw ornatilmagan rejimde isleydi.
Sarlavxa hám maǵlıwmatlar maydanından ibarat UDP protokolın paketi, UDP datagrammasi dep ataladı. UDP protokolı datagrammani isenimli jetkiziwge moil emes, onıń wazıypasına maǵlıwmatlar uzatıwdı basqarıw hám qabıllawdı tastıyıqlaw kirmaydi.
Aqırǵı bir neshe jılda UDP protokolı Internet tarmaqlarında (voice over IP, voIP) sóylesiwdi uzatıwda keń qollanılıp atır.
RTP (Real -time Transport Protocol) transport protokolı. RFC 1889 hám RFC 1890 jazılǵan real waqıt RTP (Real -time Transport Protocol) transport protokolı, real waqıtta uzatılatuǵın maǵlıwmatlardı óz-ara jetkiziw xızmetin ustap turadı, mısalı ınteraktiv audio hám video trafiklarni. RTP protokolı paydalı júkleme túrin identifikaciyasın, paketler izbe-izligin nomerlew, waqıt belgisin qoyıw hám jetkiziwdi baqlawdı támiyinleydi. Protokolda tómendegi funktsiyalar kórip shıǵılǵan :
- xatolikni anıqlaw ;
- axborotni qorǵaw ;
- tarmaqta paketti keliw waqtın baqlaw ;
- kodlash sxemasın identifikaciyalaw ;
- etkazishni baqlaw.
RTP protokolı, RTP protokolı ushın basqarıw informaciyanı udayı tákirarlanatuǵın usınıs etiwshi RTCP (RTP Control Protocol) protokolivoIP seansı qatnasıwshılarına basqarıw paketlerin uzatıwdı támiyinleydi. Protokoldıń tiykarǵı waziypası RTP protokolı menen ustap turılıwshı xizmet kórsetiw sapası beti haqqında qatnasıwshılardı xabarlı etedi. RTCP protokolı uzatılǵan hám joǵalǵan paketler sanı, uslanıp qalıw hám djitter ma`nisi haqqında informaciyanı yig'adi.
Túrli arxitekturaǵa iye tarmaqlar arasında paketlerdi uzatıwdı IP stekini tiykarǵı protokolı támiyinleydi. IP datagrammali protokol paketlerdi isenimli uzatıwdı kepilliklamaydi. Biraq kóplegen tarmaqlar arqalı maǵlıwmatlar uzatıwda ótkeriw qábiletin asıradı. Sonıń menen birge tarmaq betinde tómendegiler qollanıladı :
- ICMP (Internet Control Message Protocol) diagnostik protokol, aljasıqlar hám uzatıw daǵı úzilisler haqqında tarmaq kómekshi feyillerine informaciya uzatadı ;
- Adresler máselelerin sheshiw protokolları : ARP (Address Resolution Protocol) tarmaq kómekshi feyiliniń fizikalıq adresine (MAC -stanciya adresi) IP adresti ózgertiredi; RARP (Reverse Address Resolution Protocol) teris funktsiyanı atqaradı, yaǵnıy MAC adres járdeminde IP adresti anıqlaydı.