5-lekciya multimedia baylanis tarmaqlariniń standartlari. Jobа

20. 3. Marshrutizatsiya hám signalızatsiya protokolları : RIP, OSPF, IGRP, EIGRP, EGP, BGP.

Tarmaq betiniń jumısın marshrutizatsiya hám signalızatsiyaning bir qatar protokolları atqaradı : RIP (Routing Internet Protocol), OSPF (Open Shortest Path First), IGRP (Interior Gateway Routing Protocol), EIGRP (Enhanced IGRP), BGP (Barder Gateway Protocol), RAP (Routing Access Protocol), RSvP (Resource Reservation Protocol) hám b. q.

TCP/IP protokollar steki kanal betinde protokollardıń úlken sanı hám IP protokol paketlerin inkapsulyatsiyalaydigan tarmaq texnologiyaları menen óz-ara tásirlesedi.
Marshrutizatsiyalash usılları. Marshturizatsiyalash protokolları ózinde dinamikalıq tárzde rawajlanıp atırǵan Internet protokolların quramalı gruppaın ańlatadı. Marshrutizatsiya dep - jiberiwshinen qabıl etiwshine informaciyanı uzatıwdı optimal jolin qıdırıw máselesin sheshiw túsiniledi. Bul máseleni yechuvchi apparat marshrutizator (router) dep ataladı. IP tarmaqlarda marshrutizatsiyalashni tiykarǵı parametri IP - protokol daǵı adres esaplanadi. Internet tarmaǵı domenlar (domains) yamasa óz-ara baylanısqan óz-ara avtonom sistemalardı jıyındısı retinde islengen.

20. 1-súwret. TCP/IP protokollar stekining dúzilisi

Avtonom sistema birden-bir adminstrativ basqarıw hám ulıwma marshrutizatsiyalash strategiyasına (policy routing) iye IP tarmaqtan ibarat. Domenlar shegarasında ishki protokollar qollanıladı (Interior Gateway Protocol, IGP), olar arasında sırtqı marshrutizatsiyalash protokolları (Exterior Gateway Protocol, EGP) qollanıladı.

RIP protokolı. RIP protokolı - bul úlken bolmaǵan domenlar ushın mólsherlengen ishki marshrutizatsiyalash protokolı. RIP protokolın birinshi versiyası RFC 1058, ekinshisi - RFC 1722 standartlastırılgan. RIPaxborotni uzatıw ushın UDP (520 port ) protokolı qollaydı. RIP informaciyası tarmaqtı IP - adresinen hám oǵan qádemler sanınan (marshrutizatorlardan) ibarat. Qádemlerdiń maksimal sanı -20. RIPni bir informaciyaında 25 tarmaqlar haqqında informaciya bolıwı múmkin. RIP isleytuǵın marshrutizator basqa marshrutizatorlardan RIP informaciyaın alıp, basqa tarmaqlarǵa jónelisler jazılǵan óziniń marshrutizatsiyalash kestein jańalaydı hám olar járdeminde tarmaq boylap paketlerdi háreketleniwin atqaradı.
Protokoldıń kemshiligi:
- xar mudam eń nátiyjeli marshrutni tańlamaydı ;
- sekin iykemlesiwi sebepli logik qıstırıp qoyıwlar payda boladı hám marshrutizator jumısında toqtap qalıwdan keyin keste aste qayta jańalanadı ;
- tarmaqqa juklenetuǵın úlken sandaǵı xızmet informaciyaların (marshrutizatsiyalash kestesi) keń esittiriwli posılkaları qollanıladı ;
- marshrutizatsiyalash domenini ólshew shegaralanǵan (20 ótiwler);
- tarmaq tagi adresleri menen islemeydi hám avtonom sistemalardı parıqlamaydı.
OSPF prtokoli RFC 1370, 2078, 1793, 1850, 2328 larda standartlastırılgan. Kanallar xolati algoritmın ishki hám sırtqı marshrutizatsiyalash ushın qollanıladı. Bir neshe zonadan ibarat avtonom sistemaǵa xizmet kórsetiwi múmkin. OSPF protokolı RIP protokolınan jetkilikli dárejede nátiyjeli bolıp tabıladı. OSPF isleytuǵın marshrutizator xizmet kórsetiw sapasın xarakterleytuǵın metrikali tarmaq qanasın analiz etip, jónelislerdi optimallastırıw máselelerin sheshedi.
Metrikalarni tiykarǵı parametrleri tómendegiler esaplanadi: ótkeriw qábileti, uslanıp qalıw, isenimlilik, qosımsha parametrlerge - kanaldı júkleniwi hám qawipsizlik. Tek tarmaq tapologiyalari ózgergende marshrutizator informaciyalar menen almasadı. RIPga qaraǵanda OSPF tez jónelis kestein qayta dúzedi.
OSPFni tiykarǵı abzallıqlarına tómendegiler kiredi:
- tarmaq tapologiyasi ózgergende qısqa informaciyalardı gruppalı uzatıwdı qóllaw. Bul tarmaqtı nátiyjesiz júkleniwin azaytadı ;
- o'tkazish qábiletine baylanıslı túrde informaciyalardı parallel kanallar boyınsha bólistiriwdi ustap turıw. Bul pútkilley tarmaq jumısın jaqsılaydı.
IGRP hám EIGRP protokolları. Bul protokollar Cisco Systems firması tárepinen islep shıǵılǵan hám ishki marshrutizatsiyalash ushın qollanıladı. IGRP “vektor -aralıq” algoritmın qollaydı, RIP protokolǵa qaraǵanda bólekan jaqsı xarakteristikalarǵa iye:
- Quramalı tapologiyali tarmaqlarda isenimli isleydi;
- RIPga qaraǵanda eń jaqsı uqsawlıqqa iye;
- Xızmet informaciyaların uzatıw kolemin bólekan azaytadı ;
- Birdey metrikali kanallar arasında informaciyanı bóliwleydi.
Protokol metrikasiga kanaldıń tómendegi parametrleri kiredi: ótkeriw qábileti, uslanıp qalıw, júkleme, isenimlilik. Bul parametrler keń aralıqlarda ózgeriwi múmkin. Mısalı, ótkeriw qábileti 1200 bit/s den 10 Gbit/s ge shekem ózgeriwi múmkin.
EIGRP protokolı “vektor -aralıq” hám “kanallar xolati” algoritmların barlıq abzallıqların birlestiradi. Protokol - tarmaq tapologiyasi ózgerganidan keyin marshrutizatorga jumısın tez qayta jańalaw imkaniyatın beretuǵın - bólistirilgen jańalanıw algoritmı bazasında (Distributed Update Algorithm, DUAL) ámelge asırılǵan.
Protokol tómendegilerge iye:
- qo'shnini tabıw múmkinshiligi;
- DUAL algoritmı ;
- axborotni IP ga jetilisken kirgiziw meanizmi.
EGP hám BGP protokolları. Internet tarmaǵın sırtqı marshrutizatsiyalash protokolları kiredi. EGP járdeminde marshrutizatsiyalashni ishki protokolları járdeminde sistema haqqındaǵı informaciyanı yig'uvchi, túrli avtonom sistemalardı ajıratılǵan marshrutizatorlari óz-ara tásirlesedi. EGPni kemshiliklerine tómendegiler kiredi: metrika qollanilmaydi, yaǵnıy intellektuallıq marshrutizatsiyalash atqarılmaydı, jónelisler ilmog'ini payda bolıwı baqlanbaydı, xızmet informaciyaları úlken ólshemge iye.
Aqırǵı waqıtlarda EGP ornına jetilisken BGP protokolı qollanılıp atır, óz gezeginde xızmet informaciyaların uzatıw ushın TSR protokolı qollanıladı. TSR protokolı marshrutli informaciyanı jetkiziwdi kepillikleydi. BGP tolıq EGP protokolın kemshiliklerin jónge salıw etedi. Metrika retinde kanalda uzatıw tezligi onı isenimliligi qollanıladı. Xozirda BGP (3-tur) - bul aqırǵı avtonom sistemalarǵa jónelisti anıqlaytuǵın Internet tarmaqtı tiykarǵı protokolı.

20. 4. Tarmaq interfeys protokolları X. 25, Fram Relay

X. 25 protokolı. X. 25 protokolı tiykarındaǵı paketlerdi kommutatsiyalash tarmaǵı - 1970 jıllar aqırlarında, analog uzatıw ortalıqı arqalı eki uzaqtaǵı punktler arasında maǵlıwmatlar uzatıwdı támiyinlew maqsetinde islep shıǵılǵan. Olardı qollanılıwın tiykarǵı ortalıqı terminallar hám jumısshı kompyuterler arasındaǵı baylanıs bolǵan. ITU-T de islep shıǵılǵan X. 25 protokolı OTO'B modeliniń úshinshi betin protokolı esaplanıp, tarmaq arqalı paketlerdi uzatıwdı támiyinleydi. X. 25 protokolda informaciyanı pútkilligin saqlaw máselesi tarmaqqa qoyılǵan, yaǵnıy ırkinishlerge shıdamlı kodlardı qóllaw, soraw hám tarmaq kómekshi feyilleri arasında paketlerdi tákirarlaw jolları arqalı erisilgen.

Telefon tarmaqları ushın islep shıǵılǵan X. 25 protokollarında qátelik extimolligi (10 -3 - 10 -4) úlken (maǵlıwmatlar uzatıw ushın ), bul bolsa paketlerdi joǵalıp ketiwine hám olardı tákirar uzatıw zárúrshiligine alıp keledi. Joqarıda sanap ótilgen mashqalalardi sheshimin Fram Relay texnologiyası támiyinleydi, yaǵnıy ózinde X. 25 protokolın ápiwayılastırılgan túrin ańlatadı.
Fram Relay protokolı. Fram Relay protokolı (kadrlardı kommutatsiyalash/retranslyatsiyalash) 90 -jıllar basında standartlastırılgan, kanalda qátelik extimolligi 10 -6 tártipte. X. 25 texnologiya sıyaqlı Fram Relay protokolı jalǵanıwdı ornatıw ushın mólsherlengen. Fram Relay protokolı OTO'B modelin birinshi eki betinde ámelge asıriladı. Fram Relay texnologiyasında protokollı bloklar retinde kadrlar qollanıladı. Fram Relay texnologiyası kadrlarında paydalı júkleme maydanı uzınlıǵı 4096 baytǵa shekem asırılǵan, X. 25 protokolında 256 báyit.