5-Lekciya. Vertikal rejelestiriwdıń joybarlıq gorizontallar usılı

5-Lekciya. Vertikal rejelestiriwdıń joybarlıq

gorizontallar usılı

Joybarlıq (qızıl ) gorizontallar usılı - joybarlanıp atırǵan relefti jańa, qızıl gorizontallar dep atalıwshı sızıqlarda sáwlelendiriw bolıp tabıladı.

Proektlestiriw processinde jer sırtına ruxsat etilgen qıyalıqlar beriw menen releftiń jańa forması jaratıladı.

Joybarlanıp atırǵan relefti qızıl gorizontallarda sáwlelendiriw aymaqtıń bolajaq relefin ańsat oyda sawlelendiriwge múmkinshilik beredi.

Joybarlıq gorizontallar usılı - maydan sızılması menen vertikal joybarlaw joybarın bir sızılmada kórsetiw múmkinshiligin beredi, yaǵnıy, kóp sanlı profillerdi dúziw hám proektlestiriwge orın qalmaydı (5. 1-súwret).

Qala qurilisi ámeliyatında joybarlıq gorizontallar usılı keń qollanilmaqta, atap aytqanda, qala kóshelerin proektlestiriwde, turarjay gruppaları hám mikrorayon aymaqların proektlestiriwde, qalanıń relefi quramalı bolǵan jaylarında injinerlik tayınlıǵı jumıslarında.

151 150 149

150,65 i=0.005 →

5. 1-súwret. Turarjay kompleksiniń joybarlıq gorizontallar usılında vertikal joybarlaw.

Relefti proektlestiriwden maqset, qurılıp atırǵan aymaq sızılmasında aymaqtı ózlestiriw talaplarına juwap beretuǵın relefti jaratıw ushın ol jaǵdayda qızıl gorizontallar ótkeriw bolıp tabıladı.

5. 2-su’wret. Joybarlıq gorizontallar (qızıl sızıqlar ) usılı menen vertikal joybarlawdı proektlestiriw.

Ámeldegi bolǵan qıyanı 1-formulaǵa tiykarlanip anıqlaymız:

i_бўйл==

Kese qıya jol qoyılıwı múmkin bolǵan minimal qıyadan kishi hám sol sebepli biz joybarlıq (qızıl ) úst belgilerin tómendegishe qabıl etemiz: 416,0 hám 414,45 (15sm biyiklikke qosildi, oypatlıqtan alındı ). Bunday qabıllaw arqalı biz jol qoyılıwı múmkin bóylama qıyanı tabamız :

i_бўйл =

Kóshe og’inin’ shettegi salma ústinen bálentligin kese qıya boyınsha tómendegi formula járdeminde anıqlaymız:

h₁= /2∙i_кун=21,5/2∙0,020 = 0,21 (2)

Bul jerde, - kóshediń avtomobiller reys bóleginiń eni;

i_кун - qabıl etilgen kese qıyalıq.

Kóshe sheti tosıq tasınıń bálentligi h₂= 0, 15 m, bul tas ústinen qızıl sızıq qıyasınıń joqarig’a ósiwi tómendegine teń:

h₃=A∙ i_кун + Б∙ i_кун =3∙0,015+5.5∙0,010=0,1 м. (3)

Bul jerde, A – trotuardin’ eni;

Б - jasıl ósimlikli polosanin’ eni.

Joybarlıq (qızıl ) gorizontallar arasındaǵı aralıqtı anıqlaymız:

L==м. (4)

Kesimdi aniqlaymiz:

L¹=м. (5)

Joybarlıq gorizontallardı analitik usılda qurıwǵa tiyisli mısaldı kórip shıǵamız (5. 3 súwret).

Mısalı, kóshediń avtomobiller reys bólegi og’i boyınsha úst belgileri 416,0 hám 414.45 bahalarda (aldınǵı mısaldaǵı tabılǵan ma’nisler) berilgen bolsın. Olar arasındaǵı aralıq  = 500 m, kóshediń avtomobiller reys bóleginiń kese qıyası i_кун= 0,020, shettegi tosıq tasınıń bálentligi h=0,15 m, kóshediń kese kesim uzınlıǵı B=21 m, jasıl ósimlikli polosa eni Б=3 m, trotuarning eni A=5.5 m. Joybarlıq gorizontallar biyiklik boyınsha 20 sm aralıqta ótkeriledi.

Ol jag'dayda :

1. 
   kósherdiń bóylama qıyası tómendegishe anqlanadi:
   

i_бўйл =

B) joybarlıq gorizontallar (qızıl sızıqlar ) arasındaǵı aralıqtı anıqlaymız:

L = (6)

Bul aralıq bóylama qıyası ózgermeytuǵın bolǵan uchastkalarda kósherdiń og’i boyınsha da bul kóshe shetindegi salma boyınsha da birdey boladı, yaǵnıy joybarlıq gorizontallardıń hámme sızıqları biri-birine parallel boladı.

Vertikal jobalardı qızıl gorizontallar usılı menen proektlestiriwde olardın úst belgileri gorizontallardıń qabıl etilgen qádemine eseli bolıwı kerek.

Gorizontallardıń qádemi 0,20 m bolǵanda joybarlıq gorizontallar, mısalı, 415. 80, 416. 0, 416. 20 hám soǵan uqsas úst belgilerine ıyelewi kerek.

Alınǵan shama (ma’nis)ni L′= Kesim noqatınan kóshe bóylama qıyasınıń tómenlew tárepine qóyıladı. Nátiyjede gorizontallar su’wreti anıqlanadı. Onı /L/ qádemde 416.0 hám 414.45 noqatlar menen shegaralanǵan uchastka shegarasında (416 -414.45)/0.2=7.75 ret tákirarlaw kerek boladi.

В) Kóshe joybarlıq og’inin’ relef tómenlew tárepine salıstırǵanda iymeyiw úlkenligin anıqlaymız:

= (7)

Bul jerde ƒ₁ – salma úst belgisi ústinen kóshe sheti qırınıń shıǵıp turıw bálentligi В/2 i_кун.

G) Shetki tosıq tası ústki sızıǵı boyınsha ótken birdey joybarlıq gorizontallardıń jılısıwın anıqlaymız:

d= (8)

D) Shetki tosıq tası ústki sızıǵı boyınsha ótken birdey joybarlıq gorizontallardıń jılısıwın anıqlaymız (bir kesimde):

= (9)

E) qızıl sızıqlar boyınsha birdey joybarlıq gorizontallardıń jılısıwın anıqlaymız:

С= (10)

Vertikal joybarlawdı proektlestiriwde úst belgisin bólew (otmostka júzesine) zárúrli máselelerden biri dep esaplanadı, bul másele kósheler hám ótiw jaylarınıń vertikal jobası sheshimlerinen kelip shıqqan halda sheshiladi.

Esaplaw oqlar, kóshe shetindegi salmalardıń qızıl úst belgileri yamasa qızıl sızıqtan baslap alıp barıladı (qızıl sızıq trotuardin’ sırtqı tárepinen ótedi hám kósheni mikrorayon aymaǵınan ajıratıp turadı ).

Jay múyeshleriniń qızıl úst belgisi bort tasınıń bálentligine baylanıslı boladı hám kóshe shetindegi salmanin’ úst belgilerinen kelip shıqqan halda anıqlanadı jáne bul úst belgisine jaqınlasqan sayin bort tasınan bınaǵa shekem bolǵan aralıq (aralıq ) tıń kese qıyası kóterilip baradı. Sonday etip, jay múyeshiniń qızıl úst belgisi -h_q tómendegi ańlatpa járdeminde anıqlanadı :

h_қ=H+d_б∙т +С ∙ i_кун (11)

bul jerde Н- ko’she sheti salmasinin’ biyiklik belgisi, m;

d_б∙т – bort tasinin’ biyikligi, m;

С ∙ί _кун – Qızıl sızıq hám imarat arasındaǵı aymaqtı qızıl sızıqtan baslap bınaǵa shekem bolǵan aralıqtıń kese qıyasın asırıw arqalı kóteriw.

Bınanıń biyiklik boyınsha úst belgisin bólewdi konkret mısalda kórip shıǵamız (5. 4 hám 5. 5- súwretler).