5-Ma’ruza. Ekspert tizimlarida ishlashning nazariy asoslarini o'rganish natijasida olingan bilimlarni tahlil qilish

5-Ma’ruza. Ekspert tizimlarida ishlashning nazariy asoslarini o'rganish natijasida olingan bilimlarni tahlil qilish.
Ekspert tizimlarida ishlashning nazariy asoslari ekspert tizimlarining ishlashi va qo‘llanilishini tartibga soluvchi tamoyillar, tushunchalar va metodlarni tushunish uchun zarurdir. Ekspert tizimlari - bu inson qarorlarini qabul qilish jarayonlariga taqlid qiluvchi va ma'lum sohalarda ekspertlar darajasida maslahat yoki yechimlarni taqdim eta oladigan sun'iy intellektning (AI) kichik to'plamidir. Ekspert tizimlarining nazariy asoslarini o‘rganish ushbu tizimlarni loyihalash, ishlab chiqish va joylashtirishda qo‘llaniladigan asosiy tushunchalar va usullarni mustahkam tushunish imkonini beradi. Ushbu tahlilda biz ekspert tizimlarida ishlashning nazariy asoslarini o'rganish natijasida olingan bilimlarni ma'ruza shaklida tekshiramiz.
Ekspert tizimlarining nazariy asoslarida yoritilgan asosiy sohalardan biri bu bilimlarni ifodalashdir. Bilimlarni ifodalash ma'lumot va ekspertiza qanday qilib ekspert tizimida saqlanishi va saqlanishini anglatadi. Ma'ruzada biz bilimlarni ifodalashning turli usullari, masalan, qoidalarga asoslangan tasvirlash, ramkaga asoslangan tasvirlash va semantik tarmoqlar bilan tanishdik. Biz qoidalar, ramkalar va tarmoqlardan ob'ektlar o'rtasidagi faktlar, qoidalar, protseduralar va munosabatlarni o'z ichiga olgan domenga xos bilimlarni ifodalash uchun qanday foydalanish mumkinligini tushundik. Bu bilim bizga ekspert tizimlari mulohaza yuritish va qaror qabul qilish uchun murakkab domen bilimlarini qanday to'plashi va tartibga solishini tushunishga yordam beradi.
Ma'ruzada yoritilgan yana bir muhim jihat - bu ekspert tizimining fikrlash komponenti bo'lgan xulosa mexanizmi. Biz fikrlashning turli xil turlari, masalan, oldinga zanjirlash va orqaga zanjirlash va ular mavjud bilimlardan yangi xulosalar yoki echimlarni olish uchun ekspert tizimlarida qanday qo'llanilishi haqida bilib oldik. Biz, shuningdek, noaniqlik, noaniqlik va to'liq bo'lmagan ma'lumotlarni qayta ishlash uchun xulosa chiqarish mexanizmida ishlatilishi mumkin bo'lgan aniqlik omillari, loyqa mantiq va Bayes ehtimolligi kabi texnikalar haqida bilib oldik. Bu bilim bizga ekspert tizimlari qanday qilib mavjud bilimlar va mulohaza yuritish texnikasi asosida xulosalar chiqarishi va xulosalar chiqarishi mumkinligini tushunishga imkon beradi.
Biz bilimlarni o'zlashtirish jarayoni haqida bilib oldik, bu inson mutaxassislaridan tajriba olish va uni ekspert tizimida taqdim etishni o'z ichiga oladi. Biz bilim olish, bilim injeneriyasi va bilimlarni tasdiqlash kabi bilimlarni egallash bilan bog'liq qiyinchiliklar va texnikalar haqida tushunchaga ega bo'ldik. Ushbu bilim bizga aniq va ishonchli domen bilimlarini olish muhimligini va ekspert tizimlarini ishlab chiqishda inson ekspertlarining rolini tushunishga yordam beradi.
Ekspert tizimlarining ma’lumotlar bazalari va foydalanuvchi interfeyslari kabi boshqa texnologiyalar bilan integratsiyalashuvi ham yoritilgan. Biz qaror qabul qilish uchun ma'lumotlarni olish va saqlash uchun ekspert tizimlari ma'lumotlar bazalari bilan qanday o'zaro aloqada bo'lishi va foydalanuvchilar va ekspert tizimlari o'rtasidagi o'zaro aloqani engillashtirish uchun foydalanuvchi interfeyslarini qanday loyihalash mumkinligini bilib oldik. Biz ekspert tizimlarining funksionalligi, foydalanish qulayligi va unumdorligini oshirish uchun boshqa texnologiyalar bilan integratsiya qilish muhimligini tushundik.
Ekspert tizimlari bilan ishlashning axloqiy va ijtimoiy oqibatlari ham muhokama qilindi. Biz ekspert tizimlarini ishlab chiqish va joylashtirishda tarafkashlik, adolatlilik, shaffoflik, hisobdorlik va mas'uliyat bilan bog'liq masalalarni bilib oldik. Bu bilimlar sog'liqni saqlash, moliya va huquq kabi turli sohalarda ekspert tizimlaridan foydalanish bilan bog'liq axloqiy mulohazalar va ijtimoiy ta'sirlarni tushunishimizga yordam beradi.
Nihoyat, ma’ruza tibbiy diagnostika, moliyaviy qarorlar qabul qilish va mijozlarni qo‘llab-quvvatlash kabi turli sohalardagi ekspert tizimlarining real hayotda qo‘llanilishi haqida tushunchalar berdi. Biz ushbu sohalarda ekspert tizimlaridan foydalanishning afzalliklari va cheklovlari, shuningdek ularni amalga oshirish bilan bog'liq qiyinchiliklar va imkoniyatlar haqida bilib oldik. Bu bilim bizga real stsenariylarda ekspert tizimlaridan foydalanishning amaliy oqibatlari va potentsial afzalliklarini tushunishga yordam beradi.
Xulosa qilib aytish mumkinki, ekspert tizimlarida ishlashning nazariy asoslarini ma’ruza formati orqali o‘rganish ekspert tizimlarining asosiy tushunchalari, usullari va qo‘llanilishi haqida qimmatli bilimlarni berdi. Ushbu ma'ruzadan olingan bilimlar ekspert tizimlarini loyihalash, ishlab chiqish va joylashtirish bilan bog'liq tamoyillar va amaliyotlarni tushunishimizga yordam berdi. Shuningdek, u turli sohalarda ekspert tizimlari bilan ishlash bilan bog'liq muammolar, imkoniyatlar va axloqiy mulohazalar haqida tushunchalar berdi.