5-Ma’ruza mashg’uloti. Mavzu: for takrorlash operatorlari while, do-while takrorlash operatorlari. Reja

#include stream.h>

int main()

{

int Summa=0;

for (int i=10; i<=20; i++)

Summa+=i;

cout<<”Yig’indi=” <<Summa;

return 0;

}

Programmadagi takrorlash operatori о‘z ishini, i takrorlash parametriga (takrorlash sanagichiga) boshlang‘ich qiymat - 10 sonini berishdan boshlaydi va har bir takrorlash qadamidan (itaratsiyadan) keyin qavs ichidagi uchinchi operator bajarilishi hisobiga uning qiymati bittaga oshadi. Har bir takrorlash qadamida takrorlash tanasidagi operator bajariladi, ya’ni Summa о‘zgaruvchisiga i qiymati qо‘shiladi. Takrorlash sanagichi i qiymati 21 bо‘lganda “i<=20” takrorlash sharti false (0-qiymati) bо‘ladi va takrorlash

tugaydi. Natijada boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi cout operatoriga о‘tadi va ekranga yig‘indi chop etiladi.

Yuqorida keltirilgan misolga qarab takrorlash operatorlari-ning qavs ichidagi ifodalariga izoh berish mumkin:

1> - takrorlash sanagichi vazifasini bajaruvchi о‘zgaruv-chiga boshlang‘ich qiymat berishga xizmat qiladi va u takrorlash jarayoni boshida faqat bir marta hisoblanadi. Ifodada о‘zgaruvchi e’loni uchrashi mumkin va bu о‘zgaruvchi takrorlash operatori tanasida amal qiladi va takrorlash operatoridan tashqarida «kо‘rinmaydi» (S++ Builder kompilyatori uchun);

2> - takrorlashni bajarish yoki yо‘qligini aniqlab beruvchi mantiqiy ifoda, agar shart rost bо‘lsa, takrorlash davom etadi, aks holda yо‘q. Agar bu ifoda bо‘sh bо‘lsa, shart doimo rost deb hisoblanadi;

3> - odatda takrorlash sanagichining qiymatini oshirish (kamaytirish) uchun xizmat qiladi yoki unda takrorlash shartiga ta’sir qiluvchi boshqa amallar bо‘lishi mumkin.

Takrorlash operatorida qavs ichidagi ifodalar bо‘lmasligi mumkin, lekin sintaksis ‘;’ bо‘lmasligiga ruxsat bermaydi. Shu sababli, eng sodda kо‘rinishdagi takrorlash operatori quyidagicha bо‘ladi: