5-Maruza: Materiallarni granullash va presslashni nazariy asoslari. Omixta em sanoatida suyuq komponentlardan foydalanish. Omixta emga suyuq komponentlarni kiritish

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
5-Maruza: Materiallarni granullash va presslashni nazariy asoslari. Omixta em sanoatida suyuq komponentlardan foydalanish. Omixta emga suyuq komponentlarni kiritish
⁵-Maruza: Materiallarni granullash va presslashni nazariy asoslari.
Omixta em sanoatida suyuq komponentlardan foydalanish.
Omixta emga suyuq komponentlarni kiritish.
Reja.
1.Sochiluvchan komponentlarni zichlash va presslashning mohiyati.
1.Suyuk komponentlarni turlari va axamiyati .
2.Suyuk komponentlarni kiritish jarayoni va uskunalari .
3.Omixta emni granullash jarayoni va texnologik jixozlar tavsifi.
Sollanilmoqda. Ekstruderlash-bu mahsulotning katta bosim ostida va yuqori haroratida filerlar orqali osirida qizib, filerlar orqali olanishi hamda havoning kengayishi sodir bosirida mahsulotning asosiy komponentlarining muhim fizika-kimyoviy oy beradi: oqsil denaturatsiyalanadi (tarkibi buziladi), kraxmalning elimlanishi va dekstrinlanishi sodir bolinishi mumkin. Birinchisi-yuklash zonasi bolib, bu erda mahsulotning gomogenizatsiyalanishi (bir jinsli moddaga aylanishi) ga olib kelib, bunda mahsulot qovushqoq holatga olib, mahsulotlarga maxsus zichlovchi mexanizmlar yordamida yuqori bosim bilan ishlov berishdir. Qayta ishlash sanoatida asosan omixta emlar, shuningdek, kunjara, kepak, ozuqaviy aralashmalar va boshqa mahsulotlar zichlanadi.
Zichlash orqali sochiluvchan mahsulotlar mustahkamlanadi, ularning hajmiy ogkidlash joizki, zichlashda mahsulotlarga malish mumkin. Birinchi bosqichda komponentlar yaqinlashtiriladi, bir-biriga tomon harakatlanadi, yuqori bosimdan past bosimga qarab aralashtiriladi. Bu bosqichda mahsulot deformatsiyalanmaydi va ularning mustahkamlanishi yuqori bolib ozi qismlari parchalanadi va nisbatan mustahkam jihozlanish imkoniyati vujudga keladi. Jarayon yakunida gazsimon muhitni siqib chiqarish bilan, suyuq faza bir tekis taqsimlanadi. Bu bosqichda etarli yuqori bosim ham mahsulotning talab darajasidagi mustahkamlikka olib kelolmaydi.
Uchinchi bosqichda qattiq qismlarning koladi, bu esa mustahkam qumaloqlar va briketlar hosil qilish imkoniyatini vujudga keltiradi.
Omixta em ishlab chiqarishning texnologik jarayoni toladi, ammo umuman boshqacha fizik-mexanikaviy xossaga ega, bular suyuqliklar hisoblanadi. Ularga melassa, gidrol, ozuqa moylari, fosfatid konsentrati va boshqalar kiradi. Bu komponentlarning boshqalaridan fizik-mexanikaviy xossalari keskin farq qilishi maxsus texnologik usullarni qoshish va tayyorlash uchun alohida texnologik liniyalarni qurishni talab qiladi. Bu mahsulotlarni suyuq komponentlar deb atash qabul qilingan, shuningdek, ular aynan shu holda omixta emga kiritiladi. Suyuq komponentlar emning ozuqaviylik qiymatini oshiradi, ular ishlab chiqarish va tashish paytidagi chang ajralishini kamaytirib, uning mazali sifatini oshiradi.
Suyuq komponentlar omixta emga 2-5 % miqdorida kiritiladi. Bu boradagi qiyinchilik shundan iboratki, dozalash aniqligi va tolmagan miqdordagi suyuqlikni bir tekisda taqsimlanishini talishi bilan suyuq qol sisternalarida kelib tushadi. Uni quyib olish uchun berk temiryornatiladi. Melassali sisterna ertakadga tushadi. Sovuq paytlari yuqoridagi tuynuk orqali sisternaga burama trubka (zmeyevik) tushirilib, orqali melassani qizdirish uchun bugimi 50-60 m³ bongra nasos bilan tashqi baklarga saqlashga tortiladi. Siglgan ikkita bak yarim yillik melassa zaxirasini taliq boimiga (3-5 m³) nasos bilan tortib chiqariladi.
Oqlagich-baklarning xam melassa chiqadigan joyga, shuningdek, uni qizdirish uchun burama quvur montaj qilinadi, melassani ishlab chiqarish korpusiga haydovchi quvurni tashqi tomondan saqlagich-baklariga qiya qilib tirkab qurgan mamiri va almashtirilishini engillashtiradi, shuningdek, quvurlardagi melassa qoldiqlarini quyib olishga imkon beradi.
Melassa saqlanadigan rezervuarlar davriy ravishda (kamida yiliga bir marta) issiq suv bilan yuvilishi, metall devorlar chotkazgichlar esa vaqti-vaqti bilan bugllaniladi. Melassa omixta emga quyidagi usulda kiritiladi: ularni press-granulatorga burish yoljallangan uzluksiz ishlovchi aralashtirgich, melassiralash uchun agregatlar ishlatiladi.
Melassa granulalali omixta em uchun bevosita DJ press aralashtirgichiga kiritiladi. SHu vaqtda melassaning marnatilib, tasodifiy aralashmalarni ajratuvchi filtr, melassa sarfini nazorat qiluvchi sarfornatiladi.
Sarf qilingan melassani miqdorini harajat siglchagich bolchovchi chizgyicha nazorat qilish mumkin.
Dozatorlar sifatida, odatda, unumdorligi 60, 75, 160, 400, 630 va 1000 litr/soat bolda yoki tozgartirgan holda boshqaradi. Melassa kiritish jarayonini tornatiladi. Sarforsatgichi bominlash maqsadida nasos-dozator unumdorligi tuzatib turiladi. SHunday unumdorlikka ega bolishi lozim.
Melassani uzluksiz harakatlanuvchi aralashtirgichga kiritish sxemasi yuqorida tasvirlangan usuldan hech qanday farq qilmaydi. Faqat omixta em massasida zuvalachalar hosil bolishi kerak. Bunga nasos-dozatorni malchash bilan erishish mumkin. Nasos-dozator aralashtirish jarayoni boshlangandan keyin 15-30 sek.dan soida melassaning talab qilingan miqdori beriladi. Masalan, arlashtirgichga 2425 kg oshimchaga tori keladi.
Aralashtirish yaxshi botojyicha 0,2-3 mm.li teshiklar parmalanadi. SHuningdek, melassani arlashtirgich qopqogminlovchi umumiy tarmoqdan beriladi.
Bu holda melassaning ancha yupqaroq purkalishi sodir bochirish aralashtirgich ishi bilan bir vaqtda va avtomatik ravishda olib boriladi. Melassani davriy harakatlanuvchi aralashtirgichga kiritish mumkin. Melassa sarflovchi bakdan shesternali nasos bilan filtr orqali olchov bakiga quyiladigan melassa miqdori sath datchiklari bilan nazorat qilinadi va u omixta emga kiritiladigan miqdoriga bogrnatiladi. Olgan B6-DAB agregatini ishlab chiqarish ominlaydi. Agregat elektrodvigatelining olchagichiga tortiladi. Dozator melassa sarfini (0,43-2,7 t/soat) boshqarishga imkon beradi. Melassani purkovchi forsunka aralashtirgich boshida joylashgan. Forsunkaga 4,5-5,0 Pa bosimli havo ulangan. Havo sarfi 300 m³/soat. Melassirlashi uchun omixta em pitateliga uzatiladi, uning unumdorligi (9,7-42 t/soat) boshqarish mumkin. Omixta em pitateldan aralashtirgichga beriladi, uning ikki vali quvvati 30 kvt va 487 ayl/min bolgan bellar ornatilgan va u orqali bosimi 10 Pa bo o sarfi - 200 kg/soat. Melassa oquvchan komponentli suyuq qornatiladi.
Tuzli gidrolni omixta emga kiritish amalda melassani kiritishdan hech nima bilan farq qilmaydi va shu texnologik liniya bilan amalga oshirilishi mumkin.
Ozuqa hayvon yogini etkazib beruvchilar golar avtosisternalarda erigan yoki qotgan holda yogchkalarga (ogirligi 100 kg), shuningdek, maxsus krnteynerlarga (oglarni kiritishning texnologik sxemasi zavodlarga yogoch bochkalarga joylangan holda yoki avtosisternalarda kelib tushishini koshatilib, tubi chiqariladi. Sodaruvchi qurilmaga mahkamlanadi. Bochka elektrotelfer bilan koyicha burama trubalardan biriga harakatlanadi. Bochka bu erda agni eritishda boz ogsirida ag quyma voronkadan bakka issiqlik koli burama trubka bilan qizdiriladigan suv kongra shisternali nasos yogylagi bilan haydaladi.
Issiqlik ko massasining, bir tekisda qizishiga imkon beradi. Bu, ayniqsa shu sxema boichi boda eruvchi ragshishga imkon beradi. ND nasos bilan yogrnatilgan.
Ventil tizimida shesternali nasos yordamida bakning ichidagini zimizgalarni, uni letsitin va shunga oyicha sut flyagalarida kelib tushadigan fosfatid konsentratini kiritish mumkin. Flyagalar oldindan issiqlik vannasida 70-80⁰S haroratgacha qizdiriladi. Baladi.
Omixta emga yogni bakdan chiqarish uchun yuqorida keltirilganlarga oimi mos ravishda 9000 va 1100 kg bouvchi hamda sarflovchi baklar, nasos-dozator, sarfoyorda uzatish uchun shnekli pitatel, aralashtirgich, tirgakli yoki signalli armaturalar kiradi. Omixta emga 10 % gacha yogrnatilgan quvvati 18,1 kvt. Unumdorligi 20 t/soat bolmaganda qizdirmasdan qoralgan, diametri 400 mm bolat silindrdan iborat. Silindr ichida vertikal val joylashgan bolgan flansli elektrodvigateldan harakatga keltiriladi. Valda ikkita ishlagich mahkamlangan, ularning har biri olti parrakli boplangan xrommolibdenli pornatilgan. Qurilma quyidagicha ishlaydi. Sochiluvchan omixta em aralashtirgichga pitatel bilan beriladi. Melassa sarflovchi bakdan filtr orqali aralashtirgich kollektori sarflagichiga tushadi, bu erda forsunkalar bilan bosim ostida purkaladi. Aralashtirgichda u omixta em bilan valdagi pichoqlarning girdobsimon harakati tufayli yaxshi aralashadi. Datchik orqali beriladigan melassa miqdori ozgarganda, melassani uzatish avtomatik tuzatiladi. Odatda, korxonada suyuq qoshimchalar kiritilgan omixta em siloslarda uzoq vaqt saqlanmaydi, chunki ular jipslashib, silosdan oqishi qiyinlashadi. SHuning uchun suyuq qoshilgani maz-orinishda ishlab chiqarishdir. Granulalash chorvachilikni mexanizatsiyalash imkonini beradi, parrandachilikda mexnat sharoitini: omixta emni yuklash, saqlash va tashish sharoitlarini yaxshilaydi, shuningdek, komponentlarda ozuqa moddalarining tominlaydi. Bu shu bilan izohlanadiki, bunda granula omixta em komponentlarining tomol qilinadi, xususan parranda va baliqlar uni oxirigacha eydi, agar sochiluvchan omixta em bilan boqilganda, parrandalar eng avval, boshqa yirik komponentlarni chuqalaydi, natijada maydalangan ozuqaviy komponentlar, asosan mikroqoz-olishi ortadi. SHu vaqtda granulalar etarlicha u erda saqlanishi mumkin.
Granululangan omixta em, shuningdek chorvani boqishga ham qulay, chunki kavshash ularda ovqat hazm qilish trakti faoliyatini yanada yaxshilaydi. Granula lot. granulum solib maTerminlar va aniqlashlaryicha granulalangan omixta em olum shakl va olakcha koich sochiluvchan emni presslab olish mumkin.
Qumaloqlar silindr shaklida kichik qismchalardan iborat bolchamlari ozuqlantirish turiga bogja, ojasi va boshqalar) uchun molgan qumoloqlar katta yoshdagi parrandalar, baliqlar uchun, bir muncha yirik qumoloqlar esa choljallangan. Agar qumoloq bevosita oziqlantirishga molsa, masalan, qumaloqlangan kepak, u holda uning oliq holda belgilanadi. Yirik qumaloqlar tayyorlash elektr energiyasi kam talab etadi. Biroq yirik qumaloqlarning pishiqligi past bollaniladi. Bu uskunalarning asosiy ishchi organi aylanuvchi halqasimon matritsa va tiglib, ular bir xil yoki turli diametrlarda bolib, 20⁰ gacha qiyalikda kanal yoki filer shaklidagi teshiklar mavjud boizlovchi vallar orasida ponasimon tirqish mavjud. Tirqish orasiga mahsulot kelib tushadi, matritsaning aylanishi va mahsulotning ishqalanishi natijasida tigizlanadi, soizlashuvi ortadi. Kanallar orqali olchamiga ega boizlik va boshqa xususiyatlarini oshirish, shuningdek nam elektr energiyasi sarflab mustahkam qumaloqlar tayyorlash uchun bogshish ham mumkin. Bog alohida olashdan tashqari, olovchi moddalar umumiy mahsulot oglovchi material sifatida mineral hosila boizlovchi val orasidagi ponasimon tirqishni okidlash lozimki qumaloqlarning mustahkamligi koliq. Bir hil yiriklikdagi dispers aralashmadan mustahkam qumaloqlar hosil qilinadi, shuningdek elektr energiyasi sarf 20-25 % ga tejaladi.
Qumaloqlovchi uskunadan chiqayotgan tayyor mahsulot yuqori harorat va namlikka ega bolmaydi va tez parchalanib ketadi. SHuning uchun tayyor mahsulot darhol mahsus sovituvchi uskunalarda sovitiladi. Sovitilgan qumaloqlar teshik olgan elaklardan olishi kerak. Qumaloqlarning mustahkamligi ezib korish orqali baholanadi.
Agar omixta em baliqlar uchun molsa, u holda qumaloqlar uchun suvga chidamlilik alohida ahamiyat kasb etadi. Bunday qumaloqlar suvda uzoq muddat oshiladi, yuza qismi qoplantiriladi (masalan, yogllaniladi. Aralashtiruvchi qurilmada mahsulot qaynoq suv bilan qorishtiriladi. Zichlovchi qismda qorishma shnek yordamida siqiladi va matritsa teshiklari orqali siqib chiqariladi. Matritsadan chiqayotgan mahsulot mahsus aylanuvchi pichoqlar yordamida kesib turiladi. Sozgarishi va bogshish bilan boshqarish mumkin. Bunday qumaloqlar bilan baliqlarni oziqlantirishda ularning mustahkamligi baliq turiga bogkuvchi qumaloqlar tayyorlanadi. Suv yuzasida oziqlanuvchi baliqlar uchun choziga xos kamchiligi shundan iboratki, qumaloqlash liniyasining ishlab chiqarish quvvati past, shuningdek yuqori elektr energiyasi sarflaydi (ayniqsa quritish jarayonida).
Qumaloqlangan mahsulotlar sochiluvchan mahsulotlarga qaraganda bir qancha afzalliklarga ega. Bu mahsulotlar namlikka nisbatan yuqori chidamli. Qumaloqlarni joylash, tashish va saqlash ancha qulay hisoblanadi. Har bir qumaloqda barcha turdagi ozuqaviy komponentlar mujassam boruza boz va iboralar.

1. 
   Kunjara, kepak, ozuqaviy komponentlar-omixta em xom ashyolari.
   
2. 
   Deformatsiya-omixta em komponentlarini parchalash.
   
3. 
   Qumaloq, briket-omixta em shakllari.
   
4. 
   Xalqasimon matritsa -uskunaning ishchi organi.
   
5. 
   Tiglovchi mineral modda.
   

Nazorat savollari.

1. 
   Materiallarni zichlash jarayonining bosqichlari.
   
2. 
   Qumaloqlash usullari va farqi haqida sorsatkichlari.
   

http://fayllar.org