5-мавзу: фискал ҳисоблар ва уларнинг таҳлили

Фискал сиёсат ва ялпи талаб: трансфертлар кўпайишига таъсири

• Y2

• mpcTr

• Трансфертларнинг кўпайиши

• Y = [mpc/(1-mpc)]×Tr

• Y

• AE

• AE=Y

• 450

• Y1

• A

• B

• Y=kTr×Tr

• Трансфертлар мультипликатори

• ¯

• ¯

• ¯

Фискал сиёсат ва ялпи талаб: баланслашган бюджетга таъсири

• mpcTx

• AE=Y

• Y2

• G

• Y

• Y

• AE

• 450

• Y1

• Баланслашган бюджет

• Y = G = Tx

• C

• B

• A

• Баланслашган бюджет мультипликатори = 1

• Мултипликатор эффекти йўқ, аммо шунга қарамай ишлаб чиқариш ўсиши юз беради

• ¯

• ¯

• ¯

• ¯

Баланслашган бюджет мультипликатори

• Давлат бюджети баланслашган бўлиши учун давлат харажатлари тўпланган солиқлар миқдорига тенг бўлган ҳолатда юз беради.
• G=T
• Ёки давлат харажатлари ва йиғиладиган солиқлар суммасида ҳам ўзгаришлар юз берса, G+ΔG=T+ΔT.
• ΔG = ΔÒ бўлса, у ҳолда бюджет баланслашган бюджет ҳисобланади.

Дискрецион тадбирларнинг самарасизлиги сабаблари

• Субъективлик
• Аниқ иқтисодий ахборотнинг мавжуд бўлмаслиги
• Ишончли прогнозларнинг йўқлиги
• Вақт лаги

Автоматик фискал сиёсат модели

• Автоматик фискал сиёсатнинг асосий интументи(дастаги) - давлат бюджети

• G,T

• G (харажатлари)

• Т (солиқ даромадлари)

• Y0

• Y1

• Y2

• Y

Автоматик фискал сиёсат модели

• ЎСИШ ФАЗАСИ
• ПАСАЙИШ ФАЗАСИ

• Даромадларнинг ўсиши

• Солиқ йиғимларининг автоматик ўсиши ва давлат трансфертларининг пасайиши

• Даромадларнинг пасайиши

• Солиқ йиғимларнинг автоматик йиғимларининг қисқариши ва давлат трансфертларининг ошиши

Солиққа тортишнинг иқтисодий асослари

• Солиқлар

• Давлат тамонидан олинадиган ,қайтариб берилмайдиган мажбурий тўдловлар

• Доимий тартибда йиғиладиган давлат даромадлари

• Солиқлврнинг функциялари
• иқтисодий
• Тартибга солинувчи
• Рағбатлантирувчи
• Тақсимловчи
• ФИСКАЛ

Солиқлар мультипликатори

• Даромадлар ўсишининг солиқ йиғимлари ўсишига нисбатини ифодаловчи коэффициент
• mt = - MPC/MPS
• mt= - MPC/(1-MPC)
• Бу ерда
• MPS – жамғармага нисбатан чекланган мойиллик,
• MPC – Истеъмолга нисбатан чекланган мойиллик
• m солиқлар < m харажатлар
• Кейнснинг фикрига кўра, солиқ сиёсати давлат харажатлари сиёсатига нисбатан нисбатан паст самарадорликка эга.

Лаффер эгри чизиғи

• СОЛИҚ СТАВКАСИ (t)
• Даромадларнинг бюджетга тўланадиган қисмининг фоиз ҳисобида.
• t = Т/R,
• Бу ерда Т – йиғилган солиқнинг умумий суммаси, R – шахс даромади ёки корхона даромади .

Лаффер эгри чизиғи

• Солиқ ставкаси ва йиғилган солиқ миқдори ўртасидаги чизиқли бўлмаган боғлиқлик

• Tmax

• T

• t

• t*

• t

• T – бюджетга солиқ тушумларининг суммаси,
• t – солиқлар ставкаси

• Солиқ ставкаларининг пасайиши

• AS ўсиши

• Даромадларнинг ўсиши