5 mavzu. Infilatsiya va aksilinflyatsiya siyosati

5 mavzu. Infilatsiya va aksilinflyatsiya siyosati.
5.1. Keys . Fridmenning pul qoidasi.
Milton Fridlin fikriga ko‘ra pul siyosatining asosiy muammosi pulga talab bilan pul taklifi o‘rtasidagi muvozanatni ta’minlash xisoblanadi. Pulga bo‘lgan qatiy talab narxlarning barqarorligiga to‘lov qobilyatining barqarorligiga bir so‘z bilan aytganda butun tizimning barqarorligini ta’minlaydi. Bundan shunday tavsiya kelib chiqganki: muomaladagi pulning o‘sishi yalpi milliy maxsulot o‘sishi bilan to‘gri kelishi kerak. Mana shu fridmenning pul qoidasi debetlanadi. Pulning o‘sishi tempini tanlaganda u pul masalasining o‘sishi unga moslashtirib olib borish kerak deb ko‘rsatadi. Masalan bunday o‘sish, AQSh da yillik 4-5 % tashkil etadi. Bunda pulning o‘sishi bir tekis xaftama xafta, oyma oy o‘sib borishi kerak. Fridman mana shu pulning o‘sishini bir tekisda olib borish kerakligini ta’kidlaydi. Ammo G‘arbiy davlatlarda bunday bo‘lmaydi, ular pul takliflarini o‘zgartirib turadilar. Monetaritlar esa boshqa uslublarni qo‘llaydilar, masalan ularni rivojlantirish bilan naloglarning pasaytirilishi, milliy va mota kursini belgilash, narx va daromadlarni, davlat byudjetini qisqartirish kabi monitaritlar nazariyasiga ko‘ra inflyatsiyaning sababi pul masalasining ko‘payib ketishidir: “ko‘p pul kam tovar”. Pulning bunday ko‘pligi ko‘pincha jami talabni pul bilan rag‘batlantiriish siyosati qo‘llanganda paydo bo‘ladi.
Natijada pul bozor istrumenti romeni o‘ynashdan to‘xtaydi. Inflyattsiyani to‘xtatish uchun monetaristlar pul muammosini o‘sishini kamaytirish, barqaror fiskal siyosatini olib borish, byudjet muvozanatini ta’minlash. Davlat byudjet kamomadini bartaraf etish, xolbuki u inflyattsiyaning negizini tashkil etish bilan birga davlatning bozor mexanizimiga noo‘rin aralashuviga, ba’zi xollarda kutilmaganda iqtisodiy vaziyatga ta’sir o‘tkazish (masalan “shak terapiyasi”) Monetar siyosatning asosiy printsipi o‘zini o‘zi boshqarishida .. va to‘la bandlikni ta’minlashda pul muammosining barqaror o‘sishi sur’atlariga erishish

Savollar
1. M.Fredmanning “pul qoidasi” nimadan iborat?
2. Monetaristlarning fikricha inflyatsiyaning sabablari nimada?
3. Monetaristlarning inflyattsichsini boshqarish uslublari nimalardan iborat?