5-mavzu: pul massasi va pul agregatlari reja


Download 0.6 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/22
Sana23.12.2022
Hajmi0.6 Mb.
#1044384
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   22
Bog'liq
7-mavzu Pul massasi va pul agregatlari

A bank 
Aktivlar
Majburiyatlar
Zaxiralar +$ 10 m 
Kreditlar + $ 90 m 
Chekli depozitlar + 
$100 m 
Agar A bankka qarzga oluvchi tomonidan sarflangan pul boshqa bankda, misol 
uchun B bank, jamg’arilgan 90 mln dollar qarzga bersa, B bankni T- schoti 
quyidagicha bo’ladi: 
B bank 
Aktivlar
Majburiyatlar
Zaxiralar + $ 90 
mln 
Chekli depozitlar + $ 100 
mln 
Bank tizimidagi chekli depozitlar boshqa 90 mln dollarga oshdi, jami o’sish 
190 mln dollar ya’ni A bankdagi 100 mln dollar qo’shilgan B bankdagi 90 mln 
dollar. Haqiqatda, A va B bank o’rtasidagi farq jami deposit hajmini oshirishda bir 
xil natijaga erishish uchun muhim hisoblanmaydi. Agar A bankdan qarz oluvchilar 
A bankda jamg’argan biror bir shaxsga chek yozsa, depozitlarda bir xil o’zgarish 
sodir bo’lar edi. B bank uchun T-schot A bankka ariza berganda va uning chekli 
depoziti 190 mln dollar miqdorga oshgan bo’lar edi. 
B bank keyinchalik balansini o’zgartirishni xohlaydi. 90 mln dollarni 10 % ini 
saqlashi kerak(9mln dollar) majburiy zaxira sifatida va ortiqcha zaxirada 90 mln 
dollarni 90 % i (81 mln dollar) bo’ladi. Shu summani kreditga berishni amalga 
oshiradi. B bank qarz oluvchilarga 81 mln dollar kreditni taqdim etadi. B bankning 
T-schoti quyidagicha bo’ladi: 
B bank 
Zaxiralar +$9 m 
Chekli depozitlar +$90 m 
Kreditlar
+$81 m 
B bankdan qarzdorlar sarflagan 81 mln dollar boshqa bir C bankda 
jamg’arilsin. Natijada, bank tizimidagi oshgan zaxiralar dastlabki 100 mln 
dollardan, tizimdagi chekli depozitlar umumiy o’sish summasi 271 mln dollargacha 
yetdi($100+$90+$81mln).
Quyidagilar ham xuddi shu sabab, agar barcha banklar ularning ortiqcha 
zaxiralarining to’liq hajmda kreditga berilsa, chekli depozitlardagi yangi o’sib 
borish davom etaveradi(A,B, C… banklarda) birinchi jadvalda ko’rsatilganidek. 
Shuning uchun, zaxiralardagi dastlabki 100 mln dollar o’sishidan depozitlardagi 
umumiy o’sish 1000 mln dollarga yetadi.
Agar bank ortiqcha zaxiralarni qimmatli qog’ozlarga investitsiya qilishni 
tanlasa, natija bir xil bo’ladi. Agar A bank uning ortiqcha zaxirasi va kredit 


berishdan ko’ra sotib olgan qimmatli qog’ozlari olinganda edi, uning T-hisobvarag’i 
quyidagicha ko’rinishda bo’lar edi: 

Download 0.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling