5-мавзу: талаб ва таклиф эластиклиги режа: Эластиклик тушунчаси ва унинг турлари

Эластиклик коэффициентининг қийматига қараб талабни эластик, ноэластик ёки бирлик эластикликка талабларга ажратиш мумкин. Агар талабнинг нарх бўйича эластиклик коэффициенти бўлса, талаб эластик дейилади. Агар талабнинг нарх бўйича эластиклик коэффициенти бўлса, талаб ноэластик дейилади. Агар талабнинг нарх бўйича эластиклик коэффициенти бўлса, талаб бирлик эластикликка эга дейилади.

• Талаб чизиғи нарх ўқи билан кесишганда
• бўлганда

• Чизиқли талаб функциясининг эластиклик коэффициенти қуйидагига тенг:

• Нархга боғлиқ талаб чизиғи.

• - талаб чизиғининг тангенс бурчак ётиқлигини беради. Шу сабабли, талаб чизиғи қанча тик бўлса, талаб эластиклиги шунча кичик ва аксинча қанча ётиқ бўлса талаб эластиклиги шунча юқори бўлади.

• Талаб чизиғи талаб ҳажми ўқи билан кесишганда

• Талаб қонунига асосан истеъмолчилар нарх арзонлашуви таъсирида кўпроқ маҳсулот харид қилишга мойил бўладилар. Аммо, истеъмолчилар талабининг нарх ўзгаришига нисбатан сезувчанлиги маҳсулотнинг хусусиятига кўра турлича бўлиши мумкин.
• Айрим маҳсулотлар нархининг ўзгаришига нисбатан истеъмолчиларнинг сезувчанлиги юқори бўлади ва нархдаги озгина ўзгаришлар таъсирида маҳсулотга бўлган талаб миқдори сезиларли даражада ўзгаради. Бундай маҳсулотларга бўлган талаб ўзгарувчан талаб (эластик талаб) деб аталади.
• Иккинчи тур маҳсулотлар нархининг ўзгариши уларга бўлган талаб миқдорига сезиларли таъсир кўрсатмайди. Кўпинча, кундалик ва зарурат буюмлари нархига нисбатан истеъмолчилар талабининг сезувчанлиги паст бўлади. Бундай маҳсулотларга бўлган талаб ўзгарувчан бўлмаган талаб (ноэластик талаб) деб аталади.

• Эластикликнинг ўзига хос алоҳида кўринишлари:

• Абсолют эластик бўлган талаб чизиғи

• Абсолют ноэластик бўлган талаб чизиғи

• 3. Талаб эластиклиги нархдан ташқари, даромадга ҳам боғлиқдир. Кўпгина товарларга талаб истеъмолчилар даромади ошганда ошади ёки аксинча даромад камайганда пасаяди.
•