50Sana 9-sinf Adabiyot 1-dars Dars mavzusi: Ruhiy kamolot vositasi

V. Uyga vazifa. Romanni to’liq holda o’qib kelish.
VI. Baholar tahlili.

O’TIBDO’_______N.Qodirov.

Sana:17.01.2020 9-sinf adabiyot


Dars mavzusi: Odil Yoqubov “Ulug’bek xazinasi” romani.
Darsning maqsadi:
1.Ta’limiy maqsad: o’quvchilarga yangi mavzuni tushuntirish
2. Tarbiyaviy maqsad: o’quvchilarga nafosat tarbiyasini berish .
3. Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarning bilim va tafakkurini o’stirish, bilim olishga bo’lgan qiziqishini oshirish, mustaqil fikrlashga o’rgatish.
Axborot bilan ishlash kompetensiyasi:
mavjud axborot manbalaridan (kitob, ommaviy axborot vositalari, internet, lug‘at, ma’lumotnomalar, (audio-video yozuv), telefon, kompyuter) foydalana olish va ulardagi materiallarga munosabat bildirish.
O‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
shaxs sifatida ma’naviy, ruhiy va intellektual kamolotga intilishni ehtiyojga aylantira olish;
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va unda faol ishtirok etish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
badiiy adabiyot va san’atda aks etgan vatanparvarlik, insonparvarlik g‘oyalarini, umuminsoniy va milliy qadriyatlar tasvirini anglash, ulardagi go‘zallik va ezgulikdan o‘rnak olishga intilish, yovuzlik va xunuklikdan nafratlana olish.
Darsning usuli: an’anaviy, bahs-munozara
Darsning jihozi: darslik, tarqatmali savollar.
Darsning borishi.
I. Tashkiliy qism: a) o’quvchilar bilan salomlashish:
b) davomatni aniqlash:
v) she’riy daqiqa.


II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) yakka tartibda (tarqatmali savollar asosida)
b) ommaviy tarzda (uy vazifasi nazorati)
III. Yangi mavzu bayoni
Qattiq uxlab yotgan Ali Qushchi eshik ohista g‘ichirlab ochilganini sеzib, uyg‘onib kеtdi. Rasadxona zimiston bo‘lsa ham, Ali Qushchining o‘tkir ko‘zlari darrov ko‘rdi: poygakda dеvqomat bir kimsa gavdasi bilan eshikni to‘sib, qaqqayib turardi.
Ali Qushchi bеixtiyor yostig‘i ostidagi xanjarga qo‘l yugurtirdi.
— Kim bu?
Eshikdagi kimsadan sas chiqmadi.
— So‘zla. Kimsеn, ey bandai gung?
— Bu mеn, faqirmеn...
Ali Qushchi xanjarini ushlaganicha o‘rnidan sakrab turdi.
— Qalandar Qarnoqiy?
— Balli sizga, mavlono, yodingizdan chiqarmabsiz.
— Joningda qasding bo‘lmasa, o‘rningdan jilmagaysеn!
— Qalandar Qarnoqiy birovning ixtiyori bilan yurmaydur, mavlono. Oltin qidirib kеldim bu dargohga! Shamni yoqing, mavlono!
Ali Qushchi xanjarini qinidan shartta sug‘urib oldi. Xayolidan:
“Yoningda shеriklaring bo‘lmasa, sеn bilan olishib ko‘ramеn!” —
dеgan fikr o‘tdi. O‘zini bosib:Nе dеb aljiraysеn, Qalandar? — dеdi. — Ilm dargohida oltin
nе qilur, tеntak?
Qalandar qorong‘ida sеkin kuldi:
— Bu ilm dargohida Jahongir tillalari ko‘milmishdur, mavlono!
Ali Qushchi nima qilishini bilmay bir zum lol bo‘lib qoldi. “Bu ju-
nunsifat dеvona tillaning daragini qaydin eshitdi? Uni bu yеrga kim
yubordi? Yonida kimlar bor?”Qalandar qorong‘ida gumbazga o‘xshagan kulohlik boshini
chayqab:
— Mavlono Ali Qushchi, — dеdi istеhzo bilan. — Kim sizni yo‘lbars bilan olishgan shеryurak Ali Qushchi dеydi! Shamni yoqing! Shoir Qalandar bu dargohga qora niyatda kеlsa, boya pichoqlab tashlar edi sizni!
Qalandarning so‘zida jon bor: rasadxonaga bildirmasdan kirgan odam, g‘a来at uyqusida yotgan mavlononing boshini tanidan judo qilishi hеch gap emas edi.
Ali Qushchi qorong‘ida paypaslab, tokchaga o‘tdi va kеchasi o‘chib qolgan shamni yoqdi. Uning zaif shu’lasida kutubxonaning dеvorlaridagi zarhal naqshlar, javonlardagi kitoblarning tillakori jildlari yaltillab kеtdi. Qalandar Qarnoqiy egnida quroq janda, boshida uchlik eski kuloh, dеvsifat qomati bilan hamon eshikni to‘sib turardi. ...Uning boshiga tushgan savdolar Ali Qushchining esiga tushib, ko‘ngli sal yumshadi.
— Kеl, ollo gadoyi, o‘ltir!
Qalandar tеz yurib kеlib uning qo‘lini oldi va labiga bosdi.
“Bunga nе bo‘ldi? Nеchun bunday qiladi?”
— Yuqori o‘t, o‘ltir, Qalandar...
Qalandar og‘ir xo‘rsinib:
— Faqir bu chappa dunyodan haqiqat izlab topolmagan, adashgan bandadurmеn, ustod! — dеb xitob qildi. — Avvalam sohibi toj Mirzo Ulug‘bеkdan elimga madad istab kеlib, madad topmadim. Yurtimdan ayrilib, bеvatan bir musofir, kulbasiz bir daydi it bo‘ldim.
Haqiqat dеb kirmagan ko‘cham, bosh urmagan eshigim qolmadi, axiy ri ahli ollo gadolariga ixlos qo‘ydim. Va lеkin... nе chora? Gadolar emas, tilida hamd-u sano, dilida fisqi-fujur gumrohlarni ko‘rdim.