5A140501-kimyo (fan yo‘nalishlari bo‘yicha) magistratura mutaxassisligiga o‘qishga kiruvchining mutaxassislik fanlaridan kirish imtihoni dasturi asosida tuzilgan savollar noorganik kimyo

5A140501-KIMYO (FAN YO‘NALISHLARI BO‘YICHA) MAGISTRATURA MUTAXASSISLIGIGA O‘QISHGA KIRUVCHINING MUTAXASSISLIK FANLARIDAN KIRISH IMTIHONI DASTURI ASOSIDA TUZILGAN SAVOLLAR
Noorganik kimyo

1. 
   Atom-molekulyar ta’limot.
   
2. 
   Kimyoning asosiy tushunchalari.
   
3. 
   Atom. Molekula. Kimyoviy element.
   
4. 
   Izotop va izobarlar.
   
5. 
   Atom, ion, metall panjaralar.
   
6. 
   Asosiy stexiometrik qonunlar. Stexiometrik qonunlarning molekulyar va nomolekulyar moddalarga qo‘llanilishi.
   
7. 
   Atom tuzilishi haqidagi ta’limotlarning rivojlanish tarixi.
   
8. 
   Bor nazariyasi.
   
9. 
   Atom tuzilishining to‘lqin nazariyasi.
   
10. 
    Atomdagi elektron holatlarini tavsiflovchi kvant sonlar.
    
11. 
    s-, p-, d-, f-elektronlar.
    
12. 
    Energetik holat. Elektron qobiqcha, atom orbital (AO).
    
13. 
    Pauli prinsipi va elektron qobiqlarning sig‘imi.
    
14. 
    Xund qoidasi va atom orbitallarning to‘lib borish tartibi.
    
15. 
    Elementlar atomlarining elektron qobiqchalarining tuzilishi.
    
16. 
    D.I.Mendeleevning davriy qonuni va kimyoviy elementlar davriy sistemasi
    
17. 
    s-, p-, d-, f-elementlar va ularning davriy sistemadagi o‘rni.
    
18. 
    Guruhlar. Davrlar. Asosiy va yonaki guruhchalar, atom xossalarining davriyligi.
    
19. 
    Elementlar, oddiy moddalar va murakkab birikmalarning kimyoviy xossalaridagi davriylik.
    
20. 
    kimyoviy bog‘lanish nazariyasi.
    
21. 
    Valentlik va kimyoviy bog‘lanish tushunchalarining rivojlanishi.
    
22. 
    Kimyoviy bog‘ning hosil bo‘lish mexanizmlari.
    
23. 
    Kimyoviy bog‘ning asosiy turlari.
    
24. 
    Kovalent va ion bog‘lar hosil bo‘lish mexanizmining asosiy holatlari.
    
25. 
    Donor-akseptor mexanizmi bo‘yicha bog‘ hosil bo‘lishi.
    
26. 
    Kimyoviy reaksiyaning sodir bo‘lish va reaksiyaning oxirigacha borish imkoniyatlarini aniqlash.
    
27. 
    Kimyoviy reaksiyaning tezligi xaqida tushuncha.
    
28. 
    Massalar ta’siri qonuni.
    
29. 
    Kimyoviy reaksiyaning tezligiga ta’sir etuvchi omillar.
    
30. 
    Kimyoviy reaksiya tezligining konstantasi. Kimyoviy muvozanat.
    
31. 
    Le-Shatele prinsipi.
    
32. 
    Dispers sistemalar.
    
33. 
    Suyuq, qattiq va gaz holidagi eritmalar.
    
34. 
    Chin eritmalar.
    
35. 
    Gidratlar. Kristallogidratlar.
    
36. 
    Eritma tarkibini ifodalash usullari.
    
37. 
    Modda tabiatining suvli eritmada elektrolitik dissotsilanishga ta’siri.
    
38. 
    Dissotsilanish mexanizmi.
    
39. 
    Kuchli va kuchsiz elektrolitlar.
    
40. 
    Elektrolitlarning dissotsilanish darajasi.
    
41. 
    Dissotsilanish darajasiga ta’sir qiluvchi omillar.
    
42. 
    Kuchsiz elektrolitlar eritmalaridagi muvozanat.
    
43. 
    Dissotsilanish konstantasi.
    
44. 
    Suyultirish qonuni.
    
45. 
    Brenstedning kislota va asoslar nazariyasi.
    
46. 
    Suvning dissotsilanishi.
    
47. 
    Dissotsilanish konstantasi. Ion ko‘paytmasi. Vodorod ko‘rsatkich.
    
48. 
    Qiyin eriydigan elektrolitlar.
    
49. 
    Tuzlarning gidrolizi. Gidroliz darajasi. Gidroliz konstantasi.
    
50. 
    Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining turlari.
    
51. 
    Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tenglamalari uchun koeffitsientlarni tanlash.
    
52. 
    Oksidlanish-qaytarilish sistemalari. Elektrod potensiallar. Nernst tenglamasi.
    
53. 
    Metallarning elektrokimyoviy kuchlanishlar qatori.
    
54. 
    Kimyoviy tok manbalari. Galvanik elementi haqida tushuncha.
    
55. 
    Elektroliz jarayonlari.
    
56. 
    Noorganik moddalarning elektrosintezi tamoyillari.
    
57. 
    r-Elementlarning davriy sistemadagi o‘rni. Atomlarining tuzilishi.
    
58. 
    Davrda va guruhlarda atomlar radiusi, ionlanish potensiallari, elektronga moyilligi va elektromanfiylikning o‘zgarishi.
    
59. 
    Guruh va davrlarda elementlarning metallik va metallmaslik xossalarining o‘zgarishi.
    
60. 
    kompleks birikmalar. Vernerning koordinatsion nazariyasi.
    
61. 
    Koordinatsion nazariyaning asosiy holatlari: markaziy atom va addendlar (ligandlar), tashqi va ichki sfera, koordinatsion son.
    
62. 
    Barqarorlik konstantasi-kompleks birikmalarning muhim tavsifi.
    
63. 
    Kompleks birikmalar izomeriyasi. Kompleks birikmalar nomenklaturasi.
    
64. 
    metallarning umumiy xossalari. Metallarning umumiy tavsifi.
    
65. 
    Metall bog‘ va uning o‘ziga xosligi.
    
66. 
    Metallarning umumiy olinish usullari. Pirometallurgiya. Gidrometallurgiya. Elektrometallurgiya.
    
67. 
    Metallar korroziyasi.
    
68. 
    Kimyoviy va elektrokimyoviy korroziya.
    
69. 
    Korroziya mexanizmi. Korroziya tezligini belgilovchi omillar.
    
70. 
    Metallarni korroziyadan himoya qilish usullari. Elektrokimyoviy himoya usullari.
    
71. 
    Birinchi guruhning s-elementlari.
    
72. 
    Vodorod atomi tuzilishining o‘ziga xosligi. Vodorod izotoplari. Tabiatda tarqalishi.
    
73. 
    Vodorodning valent holatlari, atom va ionlarining o‘lchamlari. Molekulyar va atomar holati. Fizikaviy va kimyoviy xossalari.
    
74. 
    Suv – vodorodning eng muhim birikmasi. Suv molekulasining tuzilishi. Fizikaviy va kimyoviy xossalari.
    
75. 
    Ishqoriy metallar. Atomlarining tuzilishidagi o‘ziga xoslik.
    
76. 
    Atomlarning valentligi va oksidlanish darajalari.
    
77. 
    Ionlanish potensiallari.
    
78. 
    Ishqoriy metallarning metallmaslarga, suv, kislotalarga munosabati.
    
79. 
    Gidroksidlar. Xossalari. Litiy-seziy gidroksidlari qatorida asos kuchining o‘zgarishi.
    
80. 
    ikkinchi guruhning s-elementlari. Atomlarining tuzilishi.
    
81. 
    Berilliyning ishqorlarga munosabati. Berilliy gidroksidining amfoterligi.
    
82. 
    Magniy. Davriy sistemadagi o‘rni, tabiatda tarqalishi, izotoplari. Fizikaviy va kimyoviy xossalari. Oksid va gidroksidlari, xossalari.
    
83. 
    Ishqoriy-er metallari. Kalsiy, stronsiy, bariy atomlarining tuzilishi, izotop tarkibi, tabiatda tarqalishi. Fizikaviy va kimyoviy xossalari. Oksid va gidroksidlari, xossalari.
    
84. 
    f-Elementlar. Lantanoidlar (4f-elementlar). Metallarning kimyoviy xossalari. Suv, kislorod va kislotalarga munosabati.
    
85. 
    Lantanoidlar oksid va gidroksidlari.
    
86. 
    Tabiiy radioaktiv elementlar. Radioaktivlik hodisasining ochilishi.
    
87. 
    Radioaktivlik turlari. Yarim yemirilish davri. Radioaktiv parchalanish konstantasi.
    
88. 
    d-Elementlari. Atomlarining tuzilishi. Kislorodga, suvga, kislotalarga va ishqorlarga munosabati.
    
89. 
    Titan (II, III) oksidlanish darajasidagi birikmalari va ularning xossalari.
    
90. 
    Gafniy (IV), titan (IV), sirkoniy (IV) oksidlari, xossalari.
    
91. 
    Tantal (V), vanadiy (V), niobiy (V) oksidlari.
    
92. 
    Volfram (IV) va molibden (IV) oksidlari. Suv, kislota va ishqorlarga munosabati.
    
93. 
    Marganets (II, III, IV, VII) oksidlari. Suv, kislota va ishqorlarga munosabati.
    
94. 
    Marganets (II, III, IV, VII) gidroksidlari. Barqarorligi, kislota-asos va oksidlovchi-qaytaruvchilik xossalari.
    
95. 
    Texnetsiy va reniy (VII) gidroksidlari.
    
96. 
    Marganets (II, III, IV, VII) tuzlari.
    
97. 
    Temir, kobalt va nikelning fizikaviy va kimyoviy xossalari. Kislorod, suv, kislota va ishqorlarga munosabati. Elementlarning oksidlari. Xossalari. Suv, kislota va ishqorlarga munosabati.
    
98. 
    Temir, kobalt va nikel (II, III) gidroksidlari.
    
99. 
    Mis (I, II), kumush (I, II) oksidlari, xossalari. Kislota, ishqor va suvga munosabati.
    
100. 
     Rux va kadmiy oksid va gidroksidlari. Kislota-asos xossalari. Suv va kislotalarga munosabati.
     

Organik kimyo

1. 
   Uglerodning zanjirli va halqali birikmalari.
   
2. 
   Radikallar, asosiy funksional guruhlar. Tuzilish formulalari.
   
3. 
   Organik birikmalarning tuzilish nazariyasi va uning ahamiyati.
   
4. 
   Alkanlar. Alkanlarning gomologik qatori, nomlanishi va izomeriyasi. Alkil radikallar.
   
5. 
   Alkanlarning kimyoviy xossalari. Alkanlarni galogenlash, sulfoxlorlash, sulfooksidlash, nitrolash, oksidlash reaksiyalari.
   
6. 
   Alkenlar. Alkenlarning nomlanishi, izomeriyasi.
   
7. 
   Alkenlarni geterogen va gomogen gidrogenlash.
   
8. 
   Qo‘shbog‘ga kislotalar, galogenvodorodlar, suv va galogenlarning elektrofil birikishi.
   
9. 
   Markovnikov qoidasi.
   
10. 
    Vodorod bromidning (Karash bo‘yicha) birikish yo‘nalishining o‘zgarishi.
    
11. 
    Alkadienlar. Alkadienlarning tuzilishi, nomlanishi, turlari va izomeriyasi.
    
12. 
    Muhim 1,3-dienlar va ularni degidrogenlash, degidroxlorlash, degidratlash reaksiyalari yordamida olish.
    
13. 
    Konyugirlangan qo‘sh bog‘li dienlarning elektron tuzilishi. 1,3-dienlarning kimyoviy xossalari.
    
14. 
    Kumulenlar. Elektron va fazoviy tuzilishi.
    
15. 
    Alkinlar. Alkinlarning nomlanishi va izomeriyasi. Atsetilen olishning usullari.
    
16. 
    sp-gibridlanish tushunchasi asosida uch bog‘ning tuzilishini tushuntirish.
    
17. 
    Kucherov reaksiyasi, spirtlar, karbon kislotalar, galogenovodorodlar va sianid kislotaning birikishi.
    
18. 
    Alifatik qator uglevodorodlarining monogalogenli hosilalari, ularning nomlanishi, izomeriyasi.
    
19. 
    Alifatik qator uglevodorodlari hosilalarini olish usullari: to‘yingan uglevodorod vodorod atomining almashinishi, qo‘sh bog‘ga birikish reaksiyalari, spirtlarning gidroksil guruhini almashtirish.
    
20. 
    Monogalogenalkanlarning kimyoviy xossalari.
    
21. 
    Galogen atomlarining nukleofil almashinish va degidrogenlash reaksiyalari.
    
22. 
    Galogenalkanlarni vodorod bilan qaytarish, ularning metallar bilan reaksiyasi: metallorganik birikmalar olish.
    
23. 
    Vyurs reaksiyasi.
    
24. 
    Kori-Xauss reaksiyasi.
    
25. 
    To‘yinmagan galogenbirikmalar. Vinilxlorid. Allilxlorid.
    
26. 
    Bir atomli to‘yingan spirtlar.
    
27. 
    Spirtlarni olish usullari. Oddiy alifatik spirtlarning sanoatda olinishi.
    
28. 
    Spirtlarning kimyoviy xossalari: gidroksil guruhining sulfat kislota, galogenovodorodlar, mineral kislotalarning galogenangidridlari ta’sirida almashinishi, degidratlanishi. Spirtlarning oksidlanishi va degidrogenlanishi.
    
29. 
    Spirtlarning ishlatilishi.
    
30. 
    Ko‘p atomli spirtlar.
    
31. 
    Glikollar. Glikollarni olish usullari, kimyoviy xossalari. Di- va polietilenglikollar.
    
32. 
    Glitserin. Xossalari. Glitserinni sintez qilish usullari.
    
33. 
    Allil spirti. Allil spirtining sintez usullari, kimyoviy xossalari.
    
34. 
    Oddiy efirlarning tuzilishi va nomlanishi, turlari.
    
35. 
    Dialkil efirlarini olish usullari.
    
36. 
    Siklik efirlar. Kraun efirlarning tuzilishi, olinishi va xossalari.
    
37. 
    Karbonil birikmalar. Tuzilishi va nomlanishi, turlari.
    
38. 
    Karbonil guruhini hosil qilish usullari.
    
39. 
    Aldegidlar va ketonlar. Kimyoviy xossalari.
    
40. 
    Keto-enol tautomeriya.
    
41. 
    Aldol-kroton kondensatsiya reaksiyalari va uning kislota va asos katalizidagi mexanizmi.
    
42. 
    Aldegid va ketonlarning oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari.
    
43. 
    Aldegidlar va ketonlarning polimerlanishi.
    
44. 
    , -To‘yinmagan aldegid va ketonlar. Umumiy sintez usullari.
    
45. 
    To‘yinmagan aldegid va ketonlarga suv, spirtlar, galogenovodorodlar, natriy bisulfit, ammiak va aminlar, vodorod sianid va magniyorganik birikmalarning birikishi.
    
46. 
    Karbon kislotalar va ularning hosilalari. Tuzilishi, turlari va nomlanishi. Olish usullari.
    
47. 
    Karbon kislotalarning xossalari va tabiiy manbalari. Karbon kislotalarning hosilalari.
    
48. 
    Dikarbon kislotalar. Nomlanishi, turlari va tuzilishi. Sintez usullari: sikloalkanlarni, alitsiklik spirtlarni va ketonlarni oksidlash, mono- va dinitrillarning gidrolizi, malon va atsetosirka efirlari yordamida sintezlar.
    
49. 
    Bitta va ikkita karboksil guruhlari bo‘yicha hosilalar olish, aralash hosilalar.
    
50. 
    To‘yinmagan monokarbonkislotalar. Tuzilishi, turlari, ,-to‘yinmagan kislotalarni olish usullari. Kimyoviy xossalari.
    
51. 
    To‘yinmagan dikarbon kislotalar. Malein kislota va uning angidridini olish usullari. Fazoviy izomeriya.
    
52. 
    Nitrobirikmalar. Nomlanishi, turlari va tuzilishi. Nitrobirikmalarni olish usullari.
    
53. 
    Alkanlarni nitrolash (Konovalov reaksiyasi), galogen atomini nitroguruhga almashtirish, aminlarni oksidlash. Kimyoviy xossalari.
    
54. 
    Aminlar. Nomlanishi. Turlari. Kimyoviy xossalari.
    
55. 
    Aminlarning metallorganik birikmalar bilan reaksiyalari.
    
56. 
    Alifatik uglevodorodlarning galogen-, gidroksi- va amino- hosilalaridan, amidlardan, azidlardan, karbon kislota gidrazidlari va gidroksam kislotalaridan olish usullari.
    
57. 
    Geterofunksional birikmalar. Galogenkarbonil birikmalar. Aminokarbonil birikmalar.
    
58. 
    Gidroksikislotalar. Nomlanishi va turlari. Alifatik gidroksikislotalar olishning umumiy usullari.
    
59. 
    Gidroksikislotalarning tabiiy manbalari va asosiy vakillari. Kimyoviy xossalari.
    
60. 
    Aldegido- va ketokislotalar. Nomlanishi va sinflanishi. Oddiy -aldegido- va -ketokislotalar.
    
61. 
    Aldegido- va ketokislotalar ketonlardan, karbon kislotalar va ularning hosilalaridan olinishi. Kimyoviy xossalari.
    
62. 
    Monosaxaridlar. Nomlanishi va turlari. O‘ziga xos kimyoviy xossalari.
    
63. 
    Disaxaridlar. Nomlanishi va turlari. O‘ziga xos kimyoviy xossalari.
    
64. 
    Polisaxaridlar. Nomlanishi va turlari. O‘ziga xos kimyoviy xossalari.
    
65. 
    Aminokislotalar. Nomlanishi va turlari. Tabiiy -aminokislotalarning tuzilishlari bo‘yicha xillari.
    
66. 
    Aminokislotalarni sintez qilish usullari.
    
67. 
    Oqsillar. Turlari. Xossalari.
    
68. 
    Polipeptidning tuzilishi, aminokislota tarkibini aniqlash va polipeptid zanjiridagi aminokislota qoldiqlarining tarkibini aniqlash usullari haqida tushuncha.
    
69. 
    Oqsillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to‘rtlamchi tuzilishi.
    
70. 
    Oqsillarning denaturatlanishi va rangli reaksiyalari.
    
71. 
    Sikloalkanlar. Nomlanishi va turlari, tuzilishi, izomeriyasi, fazoviy tuzilishi.
    
72. 
    Siklik birikmalarning sintezi.
    
73. 
    Siklogeksan va uning hosilalarining konformatsiyalari, ekvatorial va aksial bog‘lar, siklogeksan hosilalarining geometrik izomeriyasi.
    
74. 
    Siklopropan halqasining fazoviy va elektron tuzilishining o‘ziga xosligi.
    
75. 
    Siklobutan, siklopentan va siklogeksanning kimyoviy xossalari.
    

76. Aromatik uglevodorodlar. Benzol va uning gomologlari, nomlanishi, izomeriyasi. Aromatik uglevodorodlarning manbalari.

77. Benzol halqasining elektron tuzilishi va benzolning kimyoviy xossalari.

78. Aromatiklik haqida tushuncha. Xyukkel qoidasi. Nobenzoid aromatik sistemalar.

79.