6- лаборатория иши

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKASIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NUKUS FILIALI TELEKOMMUNIKATSIYA VA KASBIY TA’LIM FAKULTETI
AXBORAT XAVFSIZLIGI YO’NALISHI 2-KURS TALABASI
ORINBAEV SHERZODNING ELEKTRONIKA VA SXEMALARI -2 FANIDAN
6-LABARATORIYA ISHI



TOPSHIRDI ORINBAEV SH
QABUL QILGAN KARIMOVA A
6- ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ
МТда ясалган барқарор ток генераторини тадқиқ этиш
Ишдан мақсад: Майдоний транзисторда ясалган барқарор ток генераторини тадқиқ қилиш ва параметрларини ўлчаш.
p–n ўтиш билан бошқариладиган МТ ёки канали қурилган МДЯ–транзисторлар асосидаги кучайтиргичлар асосан, кириш каскадлари сифатида қўлланилади. Бу ҳол МТларнинг қуйидаги ху-сусиятлари билан боғлиқ:
- катта кириш қаршилигига эгалиги юқори Омли сигнал ман-баи билан мослаштиришни осонлаштиради;
- шовқин коэффициентининг кичиклиги кучсиз сигналларни кучайтиришда афзаллик беради;
- термобарқарор ишчи нуқтада барқарорлик юқори.
УИ схемада уланган кучайтиргич каскад. n – канали p – n ўтиш билан бошқариладиган УИ уланган кучайтиргич каскаднинг принципиал схемаси 6.1-расмда келтирилган.
Кириш сигнали манбаи U_Г ажратувчи конденсатор С₁ орқали, юклама қаршилиги R_С эса, каскаднинг чиқишига С₂ ажратувчи конденсатор ёрдамида уланган. Затворнинг умумий шина билан гальваник боғланиши R_З≈1 МОм резистор орқали амалга оши-рилади. Бу гальваник алоқа затвордаги манфий силжитувчи куч-ланишни ҳосил қилиш учун зарур.

Sxemaning multisimdagi ACdagi grafigi:

RG=1000 Om, R2=2500, R3=3200, RYu=3500, C1=25, C2=30, C3=35, UG=250MV.

Бундай транзистор ишлаш принципи канал қаршилигини p–n ўтишга тескари силжитиш бериб ўзгартиришга асосланади. n– каналли транзистор учун кучланиш манбаи +Е_М, затворга эса R_И даги манфий кучланиш пасайиши берилади. Битта кучланиш ман-баи ишлатилганда затвордаги U_ЗИ кучланишни сокинлик режимида автоматик силжитувчи R_ИС_И таъминлайди. U_ЗИ кучланиш R_И қар-шилик орқали I_С сокинлик токи оқиб ўтиши ҳисобига ҳосил бўлади: U_ЗИ = - I_С ·R_И. Кенг динамик диапазонга эга бўлган кучайтиргич ҳо-латида, яъни кириш сигнали амплитудаси бир неча вольтни ташкил этганда, табиийки U_ЗИ кучланишнинг сокинлик режимдаги қий-мати U_{ЗИ.БЕРК} ва U_{ЗИ.макс} (транзистор паспорт кўрсатмалари) куч-ланишлар йиғиндисининг ярмига, яъни U_ЗИ = 0,5(U_{ЗИ.БЕРК}+U_{ЗИ.макс}).

U_ЗИ ва I_С ларнинг сокинлик режимдаги қийматларини сток-затвор характеристикасидан аниқлаб, R_Ининг қийматини топиш қи-йин эмас.
Кўрилаётган схемада R_И резистор иккита вазифани бажаради. Биринчидан, у сокинлик режимида ишчи нуқта бошланғич ҳола-тини таъминлайди ва иккинчидан, унга юклама токи бўйича (УЭ уланган схемада R_Э дек) кетма-кет манфий ТАни киритади. Бу ўз навбатида каскад кучайтириш коэффициентининг камайишига олиб келади ва сокинлик режимини температура бўйича барқарорлайди. Ўзгарувчан ток бўйича манфий ТАни йўқотиш учун R_И резистор С_И конденсатор билан шунтланади.