6- mavzu. Intellektual

Intellektual mulk va kapitalni muhofaza qilishning ahamiyati.

Intellektual faoliyatning natijasi-ilmiy-texnologik mahsulot-ning- yuqori iste’mol xususiyatlariga ega bo‘lgan bozorbop tovarga aylanishi amalga oshadigan innovatsion soha yangi bilimlar va texnologiyalarga asoslangan zamonaviy iqtisodiyotning taraqqiy etishida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Aynan, intellektual mulk obbyektlari yangi tovarlar va yangi texnologiyalarning asosini tashkil etadi. Innovatsion iqtisodiyotda intellektual mulkning o‘rni va ahamiyati uning ko‘p funktsionalligi bilan belgilanadi.

Intellektual mulk:

• 
  qiymat yaratishning hal qiluvchi omillaridan biri sanaladi;
  
• 
  egalariga va foydalanuvchilariga sezilarli iqtisodiy foyda keltiradi;
  
• 
  kompaniyaning uzoq muddatli raqobat afzalliklarini shakllantiradi;
  
• 
  kompaniya kapitallashuv darajasining oshishiga xizmat qiladi;
  
• 
  biznesni raqiblardan himoya qiladi;
  
• 
  litsenzion daromad olish imkoniyatini beradi;
  
• 
  ishlab chiqarish va sotishni nazorat qilish imkonini beradi;
  
• 
  standartlarni yaratishga yordam beradi.
  

Biroq, ushbu funktsiyalar, agar intellektual mulk samarali himoya qilingan bo‘lsagina, o‘z natijasini ko‘rsatishi mumkin. Tadbirkorlarning intel-lektual mulkka bo‘lgan qiziqishi asosan yangi texnik echimlardan foydalanish yoki patentlar va litsenziyalarni sotishdan daromad olish imkoniyatlari bilan ko‘p jihatdan bog‘liq. Odatiy mahsulotlardan farqli o‘laroq, intellektual faoliyat mahsulotlari, davlat tomonidan maxsus huquqiy himoya bilan ta’minlanmagan bo‘lsa, ularning egalariga kafolatli daromad keltira olmaydi. Intellektual mulkni himoya qilishning ishonchli mexanizmlarining mavjudligi:

• 
  raqobat ustunligini saqlab qolishni ta’min etadi;
  
• 
  investitsion iqlimni sezilarli darajada yaxshilash imkonini beradi;
  
• 
  qaroqchilik va kontrafakt mahsulotlarga qarshi kurashishda samarali vosita hisoblanadi;
  
• 
  texnologiyalar transferi jarayonlarini jadallashtirishadi;
  
• 
  korxonaning nomoddiy aktivlaridan ruxsatsiz foydalanishning oldini oladi.
  

⁹Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 24 ноябрдаги 394-сон қарорига ИЛОВА Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлиги тўғрисида Низомwww.lex.uz