6-10 kvli ta’minlovchi tarmoqlarning kabel liniyalari

6-10 KVLI TA’MINLOVCHI TARMOQLARNING KABEL LINIYALARI
Elektr magnitli uzgichlaming yoy so‘ndiigich bilan hamkoriikda ishlovchi variantlarining yaratilishi taqsimlovchi qurilma majmualari qoMIanish sohalarini kengaytirib yuboradi. Bunga asosiy sabab — elektr dinamik va termik bardoshlikning QT davrda ortishi, yoy so‘ndirgich kontaktlaming nurashga -bardoshliligining ortishi, kommutatsiyalovchi apparatlaming tortish va ta’mirlash davrlari oralig‘ining uzayishi, yong'in va portlashdan yaxshi muhofazalanganlik va shu kabilar. Shuningdek, bu uzgichlar olta kuchlanishlaming katta qiymatga ega emasliklari bilan ham tavsiflanadi. Bu sanab o‘tilgan afzalliklar TQM ning foydalanishga zarur bo‘Igan mablag* ehtiyojini kamaytiradi. K—X va KXX1 seriyadagi komplekt taqsimlovchi qurilmalar asosan, issiqlik va atom elektr stansiyalari bloklarining xususiy ehtiyojlari uchun moljallangan bo‘lib (10.1- jadval), ularga ishchi va zaxiraviy TRNDS turidagi, quwat 63 mVA bo‘lgan transformatorda qo‘Uanadi. Konstruktiv tuzili^hi bo‘yicha TQM ning K — X (K — XXI) turiari shkaflarga qarab bo‘linadi: tortgich elementli (uzgichlar, kuchlanish transformatori, razryadniklar) va tortgich elementisiz (qo‘zg‘almas qilib ulangan shinalar o‘tuvchilari, scksiyalangan shinalar, kabel o‘tkazuvchi shinalar) K — X va K —XXI shkaflari quyidagi asosiy qismlardan tashkil topgan: apparatura korpusi; uzgichli aravacha; rele shkafchasi va shina qutisi. Shkaf korpusi metall to‘siqli uchta hujraga bo‘lingan: tortuvchi aravacha; yig‘ma shinalar, kabel hujrasi (tok transformatori bilan). Shkaflar mexanik bloklangan (yuklama borida ajratgichlami uzgichsiz ishlatib bo‘lmaydi). K - X va K -X X 1 shkaflari o'm iga K -X X V seriyada takomillashganlari chiqarilmoqda. TQM ning K—XXV seriyasi. K - X va K -X X I seriyalardagi shkaflarga qaraganda takomillashgan. K—XXV seriyadagi shkaf (10.1-jadval) da takomillashgan uzgich VEM - 6 ishlatilgan; yig‘ma shinalar uzgich hujrasidan qovushtirgich asosiy kontaktlari zanjiri o‘tuvchi izolator orqali ajratilgan; TQM lokallanish qobiliyatini (yoy paydo bo‘lib, korpusga urgan holda) oshirish maqsadida yordamchi kontaktlarga ega tushiruvchi klapanlar kuzda to‘tilgan. Ular selektiv bo lmagan tezkor uzilishda ishlashadi; tortma elementi konstruksiyasida ish puxtaligini oshirishga qaratilgan o'zgartirishlar ko‘zda tutilgan; TK, ning shinalari 3200 A nominal tokka moijallangan bo‘lib, bu hol uni 63 mVA tnmsformatordan ta’minlanishga imkon beradi; TK.M tur sxemasiga qo shimchalar kiritilgan bo‘lib, natijada, elektr iste’moli issiqlik va atom elektr stansiyalarining 800 va 1000 mVA agregatlariga ulanish imKpnini yaratadi. TQK ning K -X X IV seriyasi (10.1-jadval) - elektr stansiyaning 300 mVt quw atli eneigiya blokiga quw ati 40 va 63 mVA bo‘lgan zaxira transformatorini kiritish uchun xizmat qiladi, ishlanish bo‘yicha esa boshqalariga o xshash, shkafi tortmali va tortmasiz qilib yasaladi. Tortma elementida elektr magnitli uzgich, bloklovchi bo‘laklar, yerlatgichlar ko‘zda tutilgan. Bu seriyadagi TQM bir tomonlama xizmat qilinishga mo‘!jallangan. U nda barcha kerakli bloklashlar bor. TQM, KRU2—10 e/e seriyasining shkafi uzgich bilan birgalikda alohida elementlardan (10.1-jadval va 10.1-rasm) tashkil topgan bo‘lib, K RU — 2 -1 0 - 20 qabilida qurilgan. Uning uchta bloki bor — koipus, tortma elementi va rele shkafi. Shkaf korpusi to‘rtta hujradan tashkil topgan, ularda yig‘ma shinalar, asosiy kontaktlar qovushtirmasi, harakatlanuvchi va liniyavii elementlar joylashgan. Kuchlanish ostida boMadigan elementlar tortma tortilganda bloklovchilar tufayli avtomatik ravishda kuchlanish va tokdan «ozod» bo‘ladi. Shkafda yerlatgichlar bor bo‘lib, ular ajratgichlar bilan bloklangan. K RU —10 E/E ning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri, unda elektr magnitli yoy so'ndirgich uzgichning qo'llanishidir. TQM ning KE—10 seriyasi umumsanoat qurilmalarida ishlatishga moMjallangan. U, ayniqsa, tez-tez kommutatsiya bo‘ladigan va kuchlanishi 6, 10 kV bolgan qurilmalarda keng tarqalgan. Uning shkafi m a’lum shkaflardan keskin farqlanadi. Farqlanish xususiyatlaridan biri —3150 A gacha bo‘lgan barcha toklar uchun shkaflar o‘Ichamlarining bir xilda ekanligi. Shuningdek, boshqa shkaflardan farqli o‘Iaroq yig‘ma shinalar shkafining yuqori qismiga, qovushtirgich shina kontaktlar pastki qismiga, liniyaviy kontaktlari yuqori qismiga joylashgan. Boshqa shkaflarda boMgani kabi, bu seriyadagi shkaflar ham qo‘zg‘aluvchi tortmali va tortmasiz bajariladi. Uzgichning shkafi (10.2-rasm) boshqa shkaflar kabi uchta blokdan iborat — korpus, suriluvchi tortmali element va rele shkafchasidan tashkil topgan. Korpus yig‘ma holda tuzilgan bo‘lib, unga yig‘ma shinalar, qo‘zg‘almas kontaktlar, liniyaviy kontaktlar, shuningdek, kuchlanish transformatori, razryadnik, uzgich, himoya 10.1-rasm. Elektr magnhli uzgich BEM-lOEli shkaf KRU -2- 10E/E: 1 — yig‘ma shinalar hujrasi; 2 — tayanch izolatori; 3 — yig‘ma shinalar; 4 — o ‘tuvchi isolator, 5 — olinadigan qopqoq; 6 —asosiy kontakt zanjiri olinuvchi yuqori hujra; 7,10 — yuqori va pastki asosiy kontaktlar; 8 — liniyaviy hujra; 9 — tok transformatori; 11 — yerlatuvchi ajratgich; 12 — shkaf koipusi; 13 — olinadigan element; 14 — fasad eshigi; 15 — rele shkafi. K.—10 shkafi asosida TQM ning KE — 6 seriyasi ishlab chiqilgan bo‘lib, AES, G R ES, TEQ lar xususiy xarajatlar uchun qo‘llashga mo‘ljallangan. Uning nominal toki 40 kA, elektr dinamik bardoshlik toki 128 kA ga teng. 10.2-rasm. 3200 A li uzgichli KRU -KE- 10 shkafi; 1, 3, 9 —tayanch izolatori; 2, 4, 6, 8, 11, 16, 17 — metall to ‘siqlar; 5 — ulam a — shoxobcha; 7 — maxsus konstmksiyali isolator; 10 — shkaf korpusi; 12 — metall qolqop; 13 — surihivchi element; 14 — fasad eshigi; 15 — rele shkafi; 18 — yig'ma shinalar. Vakuum uzgich VNVP—10/320 li taqsimlovchi qurilma komplekti (K—X ll/V A K ) 1972-yildan boshlab ishlab chiqara boshlandi. U oldingilardan tortma elementi konstruksiyasi bilan farqlanadi. M a’lum bir sinov va tajribalardan so‘ng yangi shkaf—K —101 (10.3-rasm) chiqara boshlandi. Uning uzgichi vakuumli W P —10/1600—20 bo‘lib, unda yoy so‘ndirgich kameraning KDV—10/1600—20 seriyasi qo‘llanadi. Hozirgi vaqtda TQM ning yangi K—102 seriyasi ishlab chiqildi. Ular 3-fazali o‘zgaruvchan tok elektr energiyasini qabul qilish, taqsimlash uchun xizmat qiladi. 10.3-rasm. W T —10/1600—20 turídagi vakuum uzgichli: K—101 seriyadagj KRU shkafL 1 — sirpaluvchi element hujrasi; 2 — oldingj rama 3 — tasad eshigi; 4 — ele shkafi; 5 — asosiy rama; 6 — liniyaviy hujra; 7 — tok transformatori; kabel isMovchi qurilma; 9 — yerga ulanishdan himoyalovchi transformator, 10 — gorizontal rama; 11 — yig'ma shinalar hujrasi; 12 — olinuvchi qopqoq; 13 — qo‘zg‘almas asosiy kontaktli oHuvchi izolator, 14 — asos ramasi. Uning nominal toki 1800 A ga teng bo‘lib, 10 kV ga mo‘ljallangan. Ayni vaqtda, uning yig‘ma shinalarga xizmat ko‘rsatishdagi qiyinchiliklari yangi — K—104 seriyani yaratishlikka sababchi bo‘ldi. TQM niig K— /íWseriyasi 6 va 10 kV da 630, 1000, 1600 A li yuklamalarda qo‘llanadi. Yig‘ma shinalaming toklari 1600, 200, 3150 A ga teng. 0 ‘tish toki va 3 soniyali termik bardoshlik toki 20 va 31.5 A ga teng, elektrodinamik bardoshlik toki — 51 va 81 kA. Ishlab chiqarilish nuqtayi nazaridan olganda, shkaf ikki xil tortmali elementli va tortmasiz elcmentli bo‘ladi. Elektr jihozning ma’lum qismi tortmaga va boshqa qismi qo‘zg‘almaydigan qismga joylashgan. TQM ga W E —10/1600—20 vakuum uzgich o'matilgan, uzgich elektr magnit yuritmaga ega. Ko‘rilgan seriyadagi TQM tez-tez kommutatsiya boiadigan hollarga mo‘ljallangan. U asosan metalluigiya, ko‘mir, kimyo, gaz, neft sanoatlarida keng qo‘llaniladi.