6-Amaliy mashg‘ulot Mavzu: Beton qorishmasi tayyorlash jarayonining texnologik parametrlarini aniqlash. Nazariy ma’lumotlar

6.3.Ishlab chiqarish uchun ko‘p bo‘shliqli plitalar ishlab chiqarishdir. 
Beton aralashtirgich xajmi – 765 l. 
Beton aralashmasining qo‗zg‗alishi - P
. 
Beton mahsulotlari tasnifi quyidagicha bo‗ladi: 
Portlandsement aktivligi –R
s
=43 MPa. 
Betonning solishtirma zichligi 
Sement 
,Qum 
, SHag‗al
 
Betonning zichlangandagi zichligi 

---

Sement 
,Qum 
,SHag‗al
Granit toshining bo‗shliqligi V
p.sh.
. 
SHag‗alning eng katta donadorlik o‗lchami d = 40mm. 
Qumning namligi W
n
= 4% 
SHag‗alning namligi W
sh
= 2% 
Beton tarkibidagi suv va sementning bog‗liqligini aniqlaymiz: 
Bu erda:A ning qiymati 0,65 ga teng. 2m
3
xajmdagi beton tarkibidagi suv miqdori
- 176 kg. 
(
)
 
1m
3
xajmdagi beton tarkibidagi (suv) miqdori 176 kg. 
Beton tarkibidagi sement sarfini topamiz. (S=V) beton tarkibidagi shag‗al 
miqdorini topamiz: 
[ 
(
)
]
1m
3
xajmdagi beton uchun miqdorini aniqlaymiz:
* (
)
+ * (
) + 
Biz 1m
3
xajmdagi beton tarkibini aniqlab oldik: 
Sement – 273 kg, SHag‗al – 1390 kg,Suv – 175 kg, Qum – 576 kg. 
Betonning shirasini aniqlash uchun 0,03 m
3
xajmidagi kubning tarkibidagi asosiy 
komponentlari yuqorida hisoblab topilgan qiymatlar asosida aniqlaymiz: 
Sement – 273 
kg, SHag‗al – 1390 kg,Suv – 175 
kg,Qum – 576 17,28 kg. 
Hisoblar natijasida topgan 0,03 m
3
xajmidagi beton tarkibi laboratoriya tarozilarida 
tortib olinib beton tayyorlanadi. 

---

Beton aralashmasining qo‗zg‗aluvchanligi konus yordamida aniqlanadi. Agar 
betonning qo‗zg‗aluvchanligi P=0 sm bo‗lsa, beton aralashmasiga yana 10% 
sement va suv qo‗shiladi: 
Sement – 8,19 
0,1 =0,819 kg 
Suv – 5,25
Bu qo‗shimchalar yana qo‗shilgandan keyin beton yaxshilab aralashtiriladi. Beton 
aralashmasining qo‗zg‗aluvchanligi yana aniqlanadi.
Agar P
olib 1m
3
xajmdagi 
beton aralashmasi tarkibi aniqlanadi. SHuning uchun beton tayyorlash texnologik 
liniyasi aniqlandi va hisoblandi. 
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
1. X.A.Akramov, X.N. Nuritidinov. ― Beton va temir-beton buyumlari ishlab 
chiqarish texnologiyasi.‖ ―O‗zbekiston faylasuflari milliy jamiyati‖
nashriyoti Toshkent-2011 
2. V.A.Bauman, 
V.A. 
Klushansev, 
V.D.Martыnov 
"Mexanicheskoe 
oborudovanie predpriyatiy stroitelnыx materialov, izdeliy i konstruksiy" M.: 
Mashinostroenie, 1981 - 322 s. 
3. M.YA.Sapojnikov "Mexanicheskoe oborudovanie predpriyatiy stroitelnыx 
materialov, izdeliy i konstruksiy" M.: Vыsshaya shkola, 1971- 381s.