6-amaliy mashg’ulot. Yorugʻlikning qutblanishi. Malyus qonuni. Bryuster qonuni

6-amaliy mashg’ulot. Yorugʻlikning qutblanishi.
Malyus qonuni. Bryuster qonuni.

1. 
   Y orug‘lik dielektrikdan qaytganda qaytgan nurning to‘la qutblanish sharti (Bryuster qonuni):
   

bu yerda α_B – tushish (Bryuster) burchagi, n – nisbiy sindirish ko‘rsatkichi;

2. 
   Berilgan sirtning qaytarish koeffitsienti:
   

bu yerda n₀ – yorug‘lik tarqalayotgan muhitning sindirish ko‘rsatkichi, n – sirtidan yorug‘lik qaytayotgan muhitning sindirish ko‘rsatkichi.

3. 
   Polyarizator va analizatordan o‘tgan yorug‘lik intensivligi (Malyus qonuni):
   

bu yerda I₀ – analizatorga tushuvchi qutblangan yorug‘lik intensivligi, I – analizatordan o‘tgan yorug‘lik intensivligi, φ – polyarizator va analizator bosh tekisliklari orasidagi burchak.

4. 
   Optik aktiv moddalarning qutblanish tekisligini burish burchagi quyidagilarga bog‘liq:
   

• 
  Qattiq jismlarda
  

bu yerda α –burish doimiysi, l - yorug‘likning modda ichida o‘tgan yo‘li;

• 
  Suyuqliklarda
  

bu yerda - solishtirma burish doimiysi, - suyuqlik zichligi;

• 
  Eritmalar uchun:
  

bu yerda C – optik aktiv moddaning eritmadagi massaviy konsentratsiyasi.

5. 
   Yorug‘likning qutblanish darajasi:
   

bu yerda I_max va I_min– analizator o‘tkazadigan qisman qutblangan yorug‘likning maksimal va minimal intensivliklari.

1. 
   Havoda tarqalayotgan yorug‘lik dastasi suyuqlik sirtiga 54⁰ burchak ostida tushadi. Agar qaytgan yorug‘lik to‘la qutblangan bo‘lsa, dastaning sinish burchagi aniqlansin?
   
2. 
   Suv sirtidan qaytgan quyosh nurlari to‘la qutblangan bo‘lishi uchun Quyosh gorizontdan qanday burchak balandlikda turgan bo‘lsihi kerak (n=1,33)?
   
3. 
   
4. 
   Yorug‘likning havodan osh tuzi kristaliga tushishidagi Bryuster burchagi 57⁰. Bu kristalldagi yorug‘lik tezligi aniqlansin.
   
5. 
   Yorug‘lik dastasining suyuqlik bilan havo chegarasidagi to‘la qaytishning chegaraviy burchagi 43⁰. Nurning havodan shu suyuqlik sirtiga tushishi uchun Bryuster burchagi qanday bo‘lishi lozimligi aniqlansin.
   
6. 
   Tabiiy yorug‘lik dastasi shisha (n=1,6) prizmaga tushadi (11-rasm). Agar qaytgan dasta maksimal qutblangan bo‘lsa, prizmaning ikki qirrali burchagi aniqlansin.