6-klass 1-Laboratoriya jumısı Iyinli tárezide deneniń massasın όlshew Kerekli ásbaplar

6-klass 1-Laboratoriya jumısı Iyinli tárezide deneniń massasın όlshew
Kerekli ásbaplar. Iyinli tárezi tasları menen, stakan, suw, massası ólsheniwi kerek bolǵan kub, shar, cilindr formadegi deneler.
Jumıstı orınlaw.
1. Iyinli táreziniń dúzilisi, hár túrli massaǵa iye bolǵan tárezi tasları menen tanısıw (14-súwret).
2. Deneniń massasın ólshewden aldın tárezi teńlestiriledi. Zárúr bolsa, pállelerine qaǵaz qıyqımları qoyıladı.
3. Massası anıqlanatuǵın dene táreziniń sol pállesine, al tasları oń
pállesine salınadı.
4. Tárezini buzıp qoymaw ushın tastıń shama menen dene massasına jaqınıraǵı tańlap qoyıladı. Júdá kóp ayırmashılıq kórsetetuǵın tastı qoyıp atırǵanda táreziniń awısıwı shegaradan shıǵıp ketiwi múmkin.



14-súwret
5. Tárezi pállesine ıǵal, patas, ıssı denelerdi qoyıw múmkin emes. Oǵan suyıqlıqtı tikkeley quyıw, ıdıssız shashılıp ketetuǵın nárselerdi (qumsheker, duz) de salıw múmkin emes.
6. Tárezide tek ǵana onıń pasportında jazılǵan júkten artıqsha júkti ólshew múmkin emes.

15-súwret
7. Massası kishkene taslar tek pincet (qısqısh) járdeminde ıdıstan alınıp, pállege qoyıladı. Sebebi, qol menen uslansa, qoldaǵı ıǵallıq hám may tasqa ótip, onıń massasına tásir etiwi múmkin.
8. Pállege qoyılǵan tas jeńil bolsa, oǵan shamalap jeńilirek tastan baslap qosıp barıw kerek.
9. Tárezi teńlesip, strelkası noldi kórsetse yaki ol pálleler qoyılǵan táreplerdiń kórsetkish ushları bir tuwrı sızıqqa kelse, onda pálledegi taslar massalarınıń qosındısı esaplanıp jazıp alınadı.
10. Tárezide suwsız bos stakan massası m_st ólshep alınadı (15-súwret).
11. Stakandı pálleden alıp oǵan belgili muǵdardaǵı suw quyıladı.
12. Suwlı stakandı táreziniń pállesine qoyıp, massası m_st.s ólshenedi.
13. m_suw = m_st.suw – m_st formuladan stakandaǵı suwdıń massası esaplanadı.