6-klass 1-Laboratoriya jumısı Iyinli tárezide deneniń massasın όlshew Kerekli ásbaplar

6-klass
5-Laboratoriya jumısı
Termometr járdeminde hawa hám suyıqlıq temperaturasın όlshew
Kerekli ásbaplar: termometr, ıssı suw, suwıq suw, menzurka, shiyshe
tayaqsha, suw quyıw ushın kese.


Jumıstı orınlaw tártibi.
1. Termometr fizika kabinetiniń quyash tikkeley túspeytuǵın, ısıtıw quralları (batareya, plitka) nan uzaqta, lekin shkalası kórinetuǵın orınǵa ildirip qoyıladı.
2. Tájiriybeni ótkeriwge tayarlanıw barısında (5–6 min) termometr kórsetiwi ózgermey qalǵanınan soń bólme temperaturası jazıp alınadı.
3. Plitka yaki gaz jalınına suwlı ıdıs qızdırıladı.
4. Menzurkada 100 ml suw ólshep alınıp, kesege quyıladı hám termometr suwǵa túsiriledi. Bir neshe minuttan soń termometr kórsetiwi t₃ jazıp alınadı.
5. Menzurkada 100 ml suw ólshep alınadı hám oǵan termometr túsiriledi. Bir neshe minuttan keyin termometr kórsetiwi t₂ jazıp alınadı.
6. Menzurkadaǵı ıssı suw suwıq suwlı kesege quyıladı. Shiyshe tayaqsha menen aralastırıp temperaturası t₃ ólshenedi.
7. Joqarıdaǵı tájiriybe ıssı suwdıń temperaturası hár túrli bolǵan halatlarda tákirarlanadı.

6-klass
6-Laboratoriya jumısı
Tegis ayna járdeminde jaqtılıqtıń shaǵılısıwın úyreniw
Kerekli ásbaplar: 1) tegis ayna ornatılǵan optikalıq disk; 2) nurlı kórsetkish yaki 3-6 volt kernewge mólsherlengen qızdırıw elektr lampochkası; 3) ólshemleri 160x200 mm bolǵan qalıń aq qaǵaz.
Jumıstı orınlaw.
1. 119-súwrette kórsetilgen qurılma jıynaladı. Optikalıq disk ortasına tegis ayna ornatıladı.
2. Nurlı kórsetkishti (yaki qızdırıw elektr lampochkasın) optikalıq disk shetine bekkemlep, onnan
aynaǵa jaqtılıq túsiriledi.
3. Túsiw múyeshin ózgertip, olarǵa sáykes kelgen shaǵılısıw múyeshleri anıqlanadı. Nátiyjeler klass taxtasına jazıp barıladı.
4. Túsiw múyeshi hám shaǵılısıw múyeshi teń ekenligi tekseriledi.
5. Qalıń aq qaǵaz qaytatuǵın nur táreptegi diskke jabısatuǵın etip qoyıladı. Sonda qaǵaz betinde qaytatuǵın nur kórinip turadı. Qaǵaz biraz burılsa, qaytqan nurdıń baslanıwı kórinedi. Bul qubılıstan juwmaq shıǵarıladı.
6. Tájiriybe nurlı kórsetkishti optikalıq disktiń sol tárepine ornalastırıp tákirarlanadı.


119-súwret