6-laboratoriya ishi mavzu: vtp protokolini sozlash

6-LABORATORIYA ISHI
MAVZU: VTP protokolini sozlash:
Cisco Packet tracer muhitida VLAN qurish
Ishdan maqsad: Cisco kommutatorlarida kompyuterlarni virtual tamoqlarga ajratish
Nazariy qism
VLAN (inglizcha Virtual Local Area Network) - virtual lokal kompyuter tarmog'i. Fizik joylashuvidan qat'iy nazar, ular translyatsiya domeniga ulangandek o'zaro ta'sir qiluvchi umumiy talablar to'plamiga ega xostlar guruhini ifodalaydi. VLAN fizik LAN bilan bir xil xususiyatlarga ega, lekin oxirgi a'zolar bir xil jismoniy tarmoqda bo'lmasa ham, birlashishga imkon beradi. Bunday qayta tashkil etish fizik harakatlanuvchi qurilmalar o'rniga dasturiy ta'minot asosida amalga oshirilishi mumkin.
Kommutator ichidagi kommutator hisoblanadi. VLANning afzalliklari:

• 
  Alohida tarmoq tuzilishiga yordam beradi
  
• 
  Tarmoqda xavfsizlik uchun ishlatiladi
  
• 
  Tarmoq qurilmalarini birlashish uchun ishlatiladi
  
• 
  Tarmoq translyatsiya trafigini kamaytiradi
  

Port turlari:

• 
  Access Port - oxirgi qurilmalarni ulash uchun
  
• 
  Trunk Port - kommutatorlar orasidagi ulanishlar uchun
  

Ushbu laboratoriya ishi bo`yicha topshiriq 2 qismdan tashkil topgan.
1-topshiriq:

• 
  Cisco Packet tracer muhitida lokal tarmoq yarating va qurilmalarning bazaviy parametrlarini sozlang (6.1-rasm);
  
• 
  Har bir kommutatorda VLAN ID yarating va kommutatorlar o`rtasida trank rejimini sozlang;
  
• 
  VLAN lar o‘rtasida marshrutizatsiyani Router-on-a-Stick usuli bo`yicha sozlang (6.2-rasm);
  
• 
  Har bir kommutator konfiguratsiya natijalarini tahlil qiling.
  

1 - topshiriq bo`yicha qisqacha nazariy ma’lumot

Ma’lumot uzatish tarmoqlarining samaradorligini oshirish va xavfsizligini ta’minlashda lokal tarmoqlarda VLAN lar tashkil etiladi. VLAN tarmog`i fizik emas, mantiqiy bog`lanishga asoslangan bo`lib, lokal tarmoqda qurilmalarni guruhlaydi. VLAN tarmog`i doirasidagi qurilmalar guruhi xuddi qurilmalar bitta o`tkazgich yordamida ulangandek bo`ladi.

VLAN tarmog`i administratorga foydalanuvchilarni yoki qurilmalarni qayerda joylashganligiga bog`liq bo`lmagan holda qo`llanilish sohasi yoki loyihalash guruhi funksiyasi bo`yicha segmentatsiyani amalga oshirishga yordam beradi. Kommutatorning ixtiyoriy porti VLAN ga tegishli bo`lishi mumkin. Bir adresli (unicast), ko`p adresli (multicast) va keng eshittirishli (broadcast) paketlarni uzatish va qabul qilish faqat o`sha VLAN doirasida bo`ladi. Har bir VLAN alohida mantiqiy tarmoq hisoblanadi. VLAN ga tegishli bo`lmagan stantsiyalar paketlarni jo`natish uchun marshrutizatorlar orqali uzatiladi.
VLAN tarmog`i LAN ning bir nechta segmentlarini qamrab oluvchi mantiqiy keng eshittirishli (broadcast) domenni yaratadi. VLAN tarmog`i quyidagi avzalliklarga ega:
Xavfsizlik: muhim ma`lumotlarga ega bo`lgan guruhlarni tarmoqning boshqa qismlaridan ajratiladi. Uning yordamida axborotni maxfiyligini buzilish extimolligini kamaytiradi;