6-Ma’ruza. Aхbоrоt kоmmunikаtsiya tехnоlоgiyalаrigа аsоslаngаn dars loyihasi

Nature of content in Biology 
/ 
\ 
/ \ 
/ \ 
узаробснликшкл
ик 
■Тушунча 
ва 
хрдисалар 
Атроф му;ит 
/ 
/ 
Living Beings 
^ Environment 
1-rasm. Fizikaning tabiat bilan bog'lanishi 
Elektr quvvati to’g’risida faqat kitobdan o’qib, aniq tushunchalariga ega bo’la 
olish oson narsa emas. Mazmun tushunarli va qiziqarli bo’ladi faqat amaliy, hayot 
bilan bog’langan bo’lsa. Boshqa o’quv fanlarida ifodali va multimediyali 
taqdimotlar bir birini yaxshi tushunishlikka yordam bersa, ulardan farqli ravishda, 
fizika fanida esa AKTdan asosiy g’oyani ravshanlashtirishda foydalaniladi. 
Darsda faqat bo’r va latta ishlatiladigan vaqti o’tdi. O’qituvchilar samarali 
o’qitish uchun kompyuterlar, proyektorlar va AKT dasturlari bilan jihozlangan 
sinflardan foydalanishlari kerak. AKT kundalik hayot talabi va jamiyatning 
globallashuvida muhim ahamiyat kasb etadi. 
O’quvchilar ushbu fan haqida nazariyani egallashlaridan ko’ra yangi 
konsepsiya (g’oya)ni tushunishlari lozim. O’qituvchilarning aksariyati AKTdan 
foydalanishi, fizika fani bo’yicha darslar samarali bo’lishi kerak. O’qit uvchilar turli 
xil dasturlarni: Ms-Word, Ms-Excel, Ms-PowerPoint, Photoshop, Flash, Movie 
Maker va web 2.0 dasturlarini ishlatishi mumkin. Ms-Word yordamida 
savolnomalar,matnlar, tasvirlar va boshqa elektron hujjatlar tayyorlanishi mumkin. 
Ms-Excel dasturi yordamida grafiklar, diagrammalarni gistogramma va sektorli 
diagramma shaklida diagrammalar orqali ma’lumotlarni tasvirlash va taqdimot 
qilish 
mumkin. Tasvirning sifatini Photoshop dasturida yaxshilash mumkin. Taqdimotni 
PowerPoint dasturida yaratish va ular yordamida turli konsepsiyalarni o’rgatish 
mumkin. 
Ushbu taqdimotlarda Photoshop dasturida tayyorlangan tasvirlar va Flash 
dasturida tayyorlangan animatsiyalar ishlatilishi mumkin. 
Bunday vositalarni ishlatish orqali o’quvchilar konsepsiya (g’oyani) yaxshi 
o’zlashtirishlari mumkin. Ushbu vositalar nafaqat o’qitish jarayonini qiziqarli qiladi, 
balki o’quvchilarga davomli ta’sir ko’rsatadi. 
O’qituvchilarning e’tiborini olish uchun fotokameraga olingan video, 
o’qituvchilarga o’rgatilgan. Animatsiya va kliplar kuyida sanab o’tilgan dasturlarda 
tayyorlanga Ushbu taqdimotlarda Photoshop dasturida tayyorlangan tasvirlar va 
Flash 
dasturida tayyorlangan animatsiyalar ishlatilishi mumkin. 
Tasvirning sifatini Photoshop dasturida yaxshilash mumkin. Taqdimotni 

---

PowerPoint dasturida yaratish va ular yordamida turli konsepsiyalarni o’rgatish 
mumkin. 
O’qituvchilarning kasbiy rivojlanishi 
Axborot - kommunikatsion texnologiyalar (AKT) o’qituvchilarning ta’lim berishida 
kasbiy rivojlanishi uchun katta imkoniyatlar yaratadi. 
• Ko’p 
marotaba 
foydalanishga 
mo’ljallangan 
o’quv 
materiallarini 
yaratish (Vaqtni tejash). 
• Internet orqali o’qituvchilarning o’zaro almashinuvi. 
• O’quvchilarning o’quv materiallari xohlagan paytda murojaat qilishi. 
Mazmunni tushunarli qiluvchi multimediyali materiallarni tayyorlash. 
• Ishtirokchilarning davomatini va o’sishini qayd qilish. 
• Zo’riqishsiz o’quv tizimini ta’minlash. 
O’qituvchilar uchun asosiy afzalliklari o’quvchilar ishini samarali boshqarish, 
saqlash va olib borish hamda vaqtni tejashdan iborat. Vaqtni tejash mashg’ulotlarga 
yaxshi tayyorlanish imkoniyatini beradi. O’qituvchilar AKT resurslaridan 
foydalangan xolda nafaqat o’z bilimlarini yangilaydi, balki nazariy bilimlarni ham 
ortirish imkoniyatiga ega. 
O’qituvchilarning ijtimoiy jamoasi 
Ta’lim sohasida jamoalarni o’qitish keng tarqalgan hodisa bo’lib qoldi. 
O’qituvchilar jamoalarni o’qitish jarayonini Web 2.0 vositasida shakllantirishi 
mumkin. Bu quyidagi dasturlar: 
• 
Blogs 
• 
Youtube 
• 
Wikis 
• 
Facebook 
• 
Myspace 
Ijtimoiy saytlar turli jihatlari bilan kasbiy rivojlantirishga yordam beradi. Quyida 
ayrim afzalliklar keltirilgan: 
• AKT yordamida ma’lumotlar bazasiga hamma vaqt kirish imkoniyati bor. 
• Boshqa ishtirokchilar bilan tajriba almashish imkoniyati beriladi. 
• Ular loyihalarni birgalikda amalga oshirish uchun guruhlar tashkil qilishi 
mumkin. 
• Kitoblar, jurnallar va nashrlardan axborot izlashda vaqt va mablag’ning 
tejalinishi. 

---

• Internet orqali videofilmlar namoyishi vositasida o’qitish imkoniyati paydo 
bo’lishi. 
AKT dasturlaridan foydalangan xolda ishtirokchilarni baholash 
AKT dasturlaridan foydalangan xolda ishtirokchilarni baholash bu bilimlarni, 
o’qitilayotgan materialni va Internet, Intranet hamda CD-ROM kabi 
texnologiyalardan foydalanish ko’nikmasini baholashdir. 
U o’zining ichiga bir qator faoliyatni mujassamlashtirgan. 
• O’qituvchi savollarni elektron pochta yoki xat, axborot shaklida jo’natishi 
mumkin. O’quvchi ushbu savollarga javob berishi yoki kichik hikoya yozishi 
va o’qituvchiga tekshirish uchun Internet orqali taqdim etishi hamda tez javob 
olishi mumkin. 
• Onlayn tizimida test olish joriy qilingan bo’lishi mumkin. Unda ishtirokchi 
avtomatik baholashning tizimi orqali baholanadi. 
• O’quvchilarni baholash uchun test olishning turli variantlari ishlab chiqilishi 
mumkin. 
• Interfaol vazifalar baholashning eng samarali variantlaridan bo’lishi mumkin. 
• Savolnoma shaklidagi test ishtirokchilarning tayyorgarlik darajasini aniqlovchi 
usullardan biri bo’lishi mumkin.