6-ma’ruza: Dasturiy tizim modelini har hil ifodalash Rational Rose ish stoli interfeysining xususiyatlari

---

6-ma’ruza: Dasturiy tizim modelini har hil ifodalash
 
Rational Rose ish stoli interfeysining xususiyatlari 
Rational Rose CASE vositasi taniqli vizual dasturlash muhitlariga o'xshash 
dasturning ishchi interfeysi uchun umumiy qabul qilingan standartlarni amalga 
oshiradi. Amalda yangi boshlanuvchilar uchun ham qiyinchilik tug'dirmaydigan 
Rational Rose dasturini foydalanuvchi kompyuteriga o'rnatgandan so'ng, ushbu 
dasturni MS Windows 95/98 muhitida ishga tushirish natijasida ekranda ishchi 
interfeys paydo bo'ladi (6-rasm). 
Rasm - 6. Rational Rose dasturining ishchi interfeysining umumiy ko'rinishi 
Rational Rose ish interfeysi turli elementlardan iborat bo'lib, ularning asosiylari: 
▪ 
Dasturning asosiy menyusi 
▪ 
Diagramma oynasi 
▪ 
Hujjatlar oynasi 
▪ 
Brauzer oynasi 
▪ 
Jurnal oynasi 
Keling, ushbu elementlarning har birining maqsadi va asosiy funktsiyalarini 
qisqacha ko'rib chiqaylik. 
Dasturning asosiy menyusi 
Dasturning asosiy menyusi umumiy qabul qilingan standartda tuzilgan va quyidagi 
shaklga ega (7-rasm). 
Maqsadlari nomlaridan aniq bo'lgan individual menyu elementlari butun loyiha 
bilan bog'liq shunga o'xshash operatsiyalarni birlashtiradi. Menyuning ba'zi 
bandlarida tanish funksiyalar mavjud (loyihani ochish, diagrammalarni chiqarish va 
chop etish, almashish buferiga nusxalash va turli diagramma elementlarini 
almashish buferidan joylashtirish). Boshqalar shu qadar o'ziga xoski, ular o'rganish 
uchun qo'shimcha harakat talab qilishi mumkin (dastur kodini yaratish, 
modellarning izchilligini tekshirish, qo'shimcha modullarni ulash variantlari). 
Rasm - 7. Dasturning asosiy menyusining ko'rinishi 
Standart asboblar paneli 

---

Standart asboblar paneli dasturning asosiy menyusi ostida joylashgan va shunday 
ko'rinishga ega (8-rasm). Ba'zi vositalar mavjud emas (yangi loyihada element yo'q). 
Standart asboblar paneli ishlab chiquvchilar tez-tez bajaradigan menyu buyruqlariga 
tezkor kirish imkonini beradi. 
Rasm - 8. Standart asboblar panelining ko'rinishi 
Foydalanuvchi ushbu panelning ko'rinishini o'z xohishiga ko'ra sozlashi mumkin. 
Buning uchun Asboblar -> Variantlar menyu bandini tanlang va asboblar paneli 
yorlig'ini oching. Shu tarzda siz turli xil asboblar tugmachalarini ko'rsatishingiz yoki 
yashirishingiz va ularning hajmini o'zgartirishingiz mumkin. 
Brauzer oynasi 
Odatiy bo'lib, brauzer oynasi ishchi interfeysning chap tomonida standart asboblar 
paneli ostida joylashgan (9-rasm). 
Brauzer model ko'rinishlarini ierarxik tuzilishda tartibga soladi, bu navigatsiyani 
soddalashtiradi va loyihangizdagi har qanday model elementini topishga imkon 
beradi. Bunday holda, ishlab chiquvchi modelga qo'shadigan har qanday element 
darhol brauzer oynasida ko'rsatiladi. Shunga ko'ra, brauzer oynasida elementni 
tanlab, biz uni diagramma oynasida ko'rishimiz yoki uning spetsifikatsiyasini 
o'zgartirishimiz mumkin. Brauzer shuningdek, model elementlarini paketlarga 
ajratish va elementlarni modelning turli ko'rinishlari o'rtasida ko'chirish imkonini 
beradi. Agar so'ralsa, brauzer oynasi ishchi interfeysning boshqa joyiga 
joylashtirilishi yoki Ko'rish menyusi elementi yordamida butunlay yashirilishi 
mumkin. Bundan tashqari, tashqi ramkaning chegarasini sudrab, brauzer hajmini 
o'zgartirishingiz mumkin.