6-ma’ruza. Elektron kalit sxemalari. Bipolyar tranzistorlar asosidagi raqamli imslarning negiz elementlari

Parametr
Negiz element turi
TTM	TTMSh	n - MDYa
Kuchlanish manbai, V	5	5	5
Signal mantiqiy o’tishi (U^1ChIQ- U^0ChIQ), V	4,5-0,4	4,5-0,4	TTM bilan mos keladi
Ruxsat etilgan shovqinlar darajasi, V	0,8	0,5	0,5
Tezkorligi, tK. O’RT , ns	5-20	2-10	10-100
Iste’mol quvvati, mVt	2,5-3,5	2,5-3,5	0,1-1,5
Yuklama qobiliyati	10	10	20

Parametr	Negiz element turi
	KMDYa	EBM	I^2M
Kuchlanish manbai, V	3-15	-5,2	1
Signal mantiqiy o’tishi (U^1ChIQ- U^0ChIQ), V	Ep-0	(-1,6)-(-0,7)	0,5
Ruxsat etilgan shovqinlar darajasi, V	0,4Ep	0,15	0,1
Tezkorligi, tK. O’RT , ns	1-100	0,7-3	10-20
Iste’mol quvvati, mVt	0,01-0,1	20-50	0,05
Yuklama qobiliyati	50	20	5-10

Asosiy raqamli IMS seriyalarining mantiq turlari

Mantiq turi	Raqamli IMS seriya raqami
TTM	155, 133, 134, 158
TTMSh	130, 131, 389, 599, 533, 555, 734, K530, 531, 1531, 1533, KP1802, KP1804
EBM	100, K500, 700, 1500, K1800, K1520
I^2M	KP582, 583, 584
r - MDYaTM	K536, K1814
n - MDYaTM	K580, 581, 586, 1801, 587, 588, 1820, 1813
KMYaTM	164, 764, 564, 765, 176, 561

Nazorat savollari


1. Bul algebrasi amallarini sanab bering. Ular haqiqiylik jadvali orqali qanday ifodalanadilar ?
2. HAM, YoKI, EMAS mantiqiy elementlari (ME) shartli belgisini keltiring.
3. Funktsional to’liq tizim nima ?
4. O’zgaruvchilarni kirish-chiqish turiga ko’ra mantiqiy qurilmalarning sinflanishini keltiring.
5. Negiz mantiqiy elementlar qanday parametrlar bilan ifodalanadi?
6. Kirish bo’yicha birlashtirish koeffitsienti va chiqish bo’yicha tarmoqlanish koeffitsientlari nimani ifodalaydi va ularning qiymatlari nimaga teng ?
7. ME xalaqitlarga bardoshlik sohalari nima bilan aniqlanadi ?
8. TTMda bajarilgan 3HAM-EMAS negiz elementi sxemasini keltiring va ishlash printsipini tushuntiring.
9. Nima sababli TTM sxema chiqishida murakkab invertor qo’llaniladi?
10. TTMSh sxemalarda diodlar va Shottki tranzistorlarining vazifasi
nimada ?
11. EBM ME ishlash printsipini izohlab bering.
12. MDYa – tranzistorlar asosida yasalgan sxemalar qanday xossalarga ega ?
13. Bir turdagi MDYa – tranzistorlarda bajarilgan kalit sxemasini keltiring va uning ishlash printsipini tushuntiring.
14. Bir turdagi MDYa – tranzistorlarda bajarilgan 3HAM-EMAS va 3YoKI-EMAS amallarini bajaruchi sxemalarni keltiring va ularning ishlash printsiplarini tushuntiring
15. Komplementar MDYa – tranzistorlarda bajarilgan kalit sxemasini keltiring
16. Komplementar MDYa – tranzistorlarda bajarilgan 3HAM-EMAS va 3YoKI-EMAS amallarini bajaruvchi sxemalarni keltiring.
17. I²M ME xossalari nimadan iborat ?
18. I²M mantiqiy elementi negiz sxemasini keltiring va uning texnologiyasini tushuntiring.


Adabiyotlar

1. 
   X.K.Aripov, A.M.Abdullaev, N.B.Alimova, X.X.Bustanov, E.V.Ob’edkov, Sh.T.Toshmatov. Sxemotexnika. T.: TAFAKKUR BO’STONI, 2013 y.
   
2. 
   X.K. Aripov, A.M. Abdullayev, N.B. Alimova, X.X. Bustanov, Sh.T. Toshmatov. Raqamli mantiqiy qurilmalami loyihalashtirish. Darslik. -T.: «Aloqachi », 2017, 396 bet.
   
3. 
   Х.К.Арипов, А.М.Абдуллаев, Н.Б.Алимова, Х.Х.Бустанов, Е.В.Объедков, Ш.Т.Тошматов. Схемотехника. Т.: ALOQACHI, 2010г.
   
4. 
   Digital Logic Design, Jiwang Ware Z Scene. Fourth Edition, 2002y.
   
5. 
   Robert L. Boyleastad. Introductory Circuit analysis. 2014-Pearson Education Limited, 1091 p.
   
6. 
   Stephon Brown, Zvonko Vranesic. Fundamentals of Digital Logic with Verilog Design. 2014-The Me Grow-Hin Companies. 847p.
   
7. 
   Behzad Razavi. Fundamentals of Microelectronics.2nd edition. 2014y. John Wiley&Sons. 932 p.
   
8. 
   Амосов B.B. Схемотехника и средства проектирования цифровых устройств. Учебное пособие. БХВ-Петербург. 2016г. 562с.
   
9. 
   В.М. Пролейко. Базовые лекции по электронике (в 2-х томах). ТЕХНОСФЕРА. Москва. 2009 г.
   
10. 
    С.Н.Лехин. Схемотехника ЭВМ. Санкт-Петербург, 2010г.