6-маъруза. Фасонли профилларнинг деформацияси


Download 357.56 Kb.
Pdf ko'rish
Sana08.11.2023
Hajmi357.56 Kb.
#1758164
Bog'liq
6-маъруза



6-МАЪРУЗА. 
Фасонли профилларнинг деформацияси
 
Фасонли профил - бу ҳар хил турдаги пластик деформациялар 
натижасида олинган мураккаб конфигурация маҳсулотидир. Ушбу 
маҳсулотнинг кесими тайѐр қисмнинг профилига тўлиқ мос келади ва 
кейинги ишлов бериш учун минимал рухсатларга ега. 
Совуқ деформация усули билан фасонли профилларни ишлаб чиқариш 
учун бошланғич загатовка сифатида, пруток ѐки ўрам кўринишидаги оддий 
ѐки фасонли кесимнингнинг иссиқ деформацияланган ва иссиқ прессланган 
прокати ишлатилади. 
Фасонли профиллар қуйидаги технологик схемалардан бирига асосан 
ишлаб чиқарилади: 
- совуқ ҳолда прокатлаш орқали; 
- иссиқ ҳолда прокатлаш-совуқ ҳолда прокатлаш ѐки кирялаш 
- иссиқ ҳолда пресслаш-совуқ ҳолда прокатлаш ѐки кирялаш 
- роликли ѐки монолитик филйераларда кирялаш. 
Ҳар хил турдаги конструксион ва асбобсозлик пўлатларидан иссиқ 
ҳолда пресслаш ѐки совуқ ҳолда деформациялаш йўли билан ишлаб 
чиқарилган турли фасонлидаги профилларнинг 2100 дан ортиқ стандарт 
ўлчами мавжуд. 
Фасонли симлар кичик сиқилишлар ѐрдамида ишлаб чиқарилади. Бу 
филйераларнинг ишдан чиқиш даражасини пасайтиради. 
Фасонли профилларни кирялашда жараѐннинг барқарорлиги, маҳсулот 
сифати ва деформация учун енергия харажатлари сезиларли даражада 
деформация учун берилган рухсат миқдори ва унинг профил контури бўйлаб 
тарқалиш хусусиятига боғлиқ. 
Деформация маркази - бу контурнинг сиқилиши натижасида ҳосил 
бўлган нуқталарнинг жойлашуви, бунда уларнинг барчаси /контур 
нуқталари/ бир вақтнинг ўзида контурга нормал бўйлаб ҳаракатланади ва 


уларнинг ҳар бири бир ѐки бир нечтаси билан учрашгунча бир хил тезликда 
ҳаракат қилади. 
Ушбу ишлов бериладиган қисмдан фойдаланиш кўп рухсат етилган 
майдон ва мураккаб конфигурацияси билан кирялаш жараѐнининг 
барқарорлигини бузишга, сифатнинг пасайишига ва юқори аниқликдаги 
фасонли профилларни ишлаб чиқаришнинг мураккаблигини оширишга олиб 
келади. 
Юқори аниқликдаги фасонли профиллар прокатлашнинг янги самарали 
тури бўлиб, улардан асбобсозлик ва муҳандислик ишларида фойдаланилади. 
Юқори аниқликдаги фасонли профилларни ишлаб чиқариш учун мавжуд 
технологияларнинг кўп цикллилиги металлнинг механик хусусиятлари 
даражасининг пасайишига, углеродсизланган қатлам чуқурлигининг 
ошишига ва окалина орқали металлнинг сарфланишига, електр енергиянинг 
сарфланишига олиб келади. 
Ихтиро учун технологик йечимлар нуқтаи назаридан енг яқин бўлган 
усул юқори частотали ток орқали қиздириш, иссиқ ҳолда пластик 
деформациялаш, тезлаштирилган совутиш ва ундан кейин юмшатиш 
ѐрдамида юқори аниқликдаги фасонли профилларни ишлаб чиқариш усули 
ҳисобланади. 
Ушбу технологиянинг камчилиги шундаки, геометрик ўлчамларнинг 
аниқлиги ва сирт сифати учун юқори талабга ега профилларни олиш мумкин 
емас. 
Ундан сўнг, окалина олиб ташланади ва технологик мойлаш 
қўлланилади. Яримтайѐр профил деформацияни тугатишнинг якуний 
операцияси роликли кирялаш дастгоҳда амалга оширилади (4а-расм). 


4а-расм. Роликли киря ва фасонли профиллар. 
Кирялаш 
вақтида 
ишқаланишни 
камайтириш 
учун 
мойлаш 
материаллари, турли хил қопламалар, масалан, ишқаланиш коеффициентини 
ва натижада тортишиш кучини камайтирадиган, шунингдек, сиртни кирялаш 
асбоби билан ишқаланишдан ҳимоя қиладиган мис қопламалар қўлланилади, 
тортиш кучини камайтириш учун роликли матрицадан ҳам фойдаланилади. 

Download 357.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling