6-ma`ruza mashg`uloti. Mavzu: O’qituvchi kasbiy faoliyatida pedagogik nizolar va ziddiyatlar. Ularni bartaraf etishning pedagogik-psixologik talqini. Ma`ruza mashg`uloti rejasi

6-MA`RUZA MASHG`ULOTI.
MAVZU: O’QITUVCHI KASBIY FAOLIYATIDA PEDAGOGIK NIZOLAR VA ZIDDIYATLAR. ULARNI BARTARAF ETISHNING PEDAGOGIK-PSIXOLOGIK TALQINI.
MA`RUZA MASHG`ULOTI REJASI:
6.1.Pedagogik jamoa, o’qituvchi va o’quvchilar jamoasi, o’qituvchilar va ota-onalar jamoasi o’rtasida uchraydigan nizolar
6.2 Pedagogik nizolarning turlari va guruhlari
6.2.Pedagogik nizolar, ularni oldini olishda o’qituvchining pedagogik odobi, madaniyati va pedagogik bilimi.
Tayanch tushunchalar: Nizolar, maktab, ijtimoiy va psixologik sharoitlar, ota-onalar, tartib-intizom, maktab va oilalar o'rtasidagi nizolar, pedagogik mojaro.
6.1.Pedagogik jamoa, o’qituvchi va o’quvchilar jamoasi, o’qituvchilar va ota-onalar jamoasi o’rtasida uchraydigan nizolar
Bugungi glaballashuv sharoitida nizolar (iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, ma’naviy, axloqiy, madaniy va hokazo) va ularning yo’nalishi dunyo miqyosida tobora keng qamrovli xarakterga ega bo’lmoqda. Rivojlanish, fan-texnika taraqqiyoti, ekologik, tibbiy va tarbiyaviy muammolar nizoli holatlarni tabora kuchaytirmoqda. Barcha nizolar ichida pedagogik nizolar eng murakkab va dolzarb muammo sanaladi. Uning kelib chiqish sabab va oqibatlari shaxs tarbiyasi va madaniyati bilan bog’liq bo’lib, bu borada pedagog olimlar, tajribali o’qituvchilar, tarbiyachilar, ota-onalar, mahalla faollari hamkorligida istiqbolli ishlarni amalga oshirishlari lozim.
Olimlar va soha mutahassislari pedagogik nizolarning besh turi mavjudligini ko’rsatishadi. Nizolarning asosiy manbalaridan biri o’qituvchining o’zi ekanligi isbotlangan.
O’qituvchining o’z kasbiga qiziqmasligi, tasodifan kasbga kirib kelib qolganligi, bilimining sayozligi, pedagogik nazokat va odobning etishmasligi, qo’polligi, ehtiyotsizligi, o’quvchi va ota-onalar bilan muomala qilishni bilmasligi, o’quvchining qalbiga yo’l topa olmasligi, o’quvchini tinglash madaniyatining pstligi, kasbiy pedagogik mas’uliyatni etishmasligi va shu kabi holatlarda o’qituvchini pedagogik faoliyat bilan bemalol shug’ullanib yurishi uni nizoli vaziyatlar o’chog’iga (manbaiga) aylanishiga olib keladi.
O’quvchilik davrida bunday o’qituvchilarning kasb tanlov motivi shunchaki “diplom olish”, “ota-ona yoki bironta yaqin kishisining tavsiyasiga ko’ra oliy o’quv yurtiga kirib o’qishga undaganligi” asos bo’lib xizmat qiladi. Kasbni tasadifan tanlagan ba’zi bir talabalarni o’qishni tashlab ketgan hollari ham kuzatiladi. Ammo “bir iloj qilib diplom olsam, keyin bir gap bo’lar”, istagida ish tutganlarni tarbiya muassasasiga kelib qolishi bugungi kunda tasadifiy yoki kutilmagan holat emas. Ular go’yo chaqirilmagan mehmon kabi maktab ostonasini hatlab kirib kelgan bo’ladi. Aynan shunday “o’qituvchilar” hisobiga nizoli holatlar vujudga keladi. Bunday sharoitda maktab ma’muriyati ta’lim-tarbiya ishida tasodifiy insonlarning bo’lishiga yo’l qo’ymasligi, uning oldini olishi lozim.