6-маъруза. Стандарт намуналар, ўлчашларни бажариш методикаси ва меъёрий ҳужжатларнинг экспертизаси

2. Ўлчашлар ноаниқлигини баҳолаш босқичларининг таҳлили

• Телекоммуникациялардаги ўлчашларнинг ноаниқликларини баҳолаш 8 та босқични ўз ичига олади:
• Ўлчанадиган катталикни тавсифлаш ва унинг (математик) моделини тузиш
• Кириш катталикларининг баҳоланган қийматларини аниқлаш
• Стандарт ноаниқликни баҳолаш
• Корреляцияларнинг таҳлили
• Чиқиш катталигини баҳолашнинг ҳисоби
• Тўлиқ стандарт ноаниқлигини баҳолаш
• Кенгайган ноаниқликни баҳолаш
• Ноаниқлик тўғрисида ҳисобот тузиш

3. Ноаниқликнинг манбалари ва турларининг тафсилоти

• ЎЛЧАШЛАР НОАНИҚЛИГИНИНГ ТУРЛАРИ

• Спецификация ноаниқлиги

• Услубий
• ноаниқликлар

• Ўлчаш шароитлари ноаниқлиги

• Моделлаштириш
• ноаниқлиги

• Инструментал
• ноаниқликлар

• Ўлчанаётган объект ноаниқликлари

• Оператор
• ноаниқликлари

1. Спецификация ноаниқлиги – ўлчанадиган катталикни тўлиқ бўлмаган спецификацияси мувофиқ келадиган ноаниқликнинг пайдо бўлишига олиб келади. Ўлчанадиган катталикнинг тафсилоти (спецификацияси) ўз ичига ўлчашларни ўтказиш вақти ва уларни ўтказиш шароитларига доир кўрсатмаларни олади.

• 1. Спецификация ноаниқлиги – ўлчанадиган катталикни тўлиқ бўлмаган спецификацияси мувофиқ келадиган ноаниқликнинг пайдо бўлишига олиб келади. Ўлчанадиган катталикнинг тафсилоти (спецификацияси) ўз ичига ўлчашларни ўтказиш вақти ва уларни ўтказиш шароитларига доир кўрсатмаларни олади.
• 2. Моделлаштириш хатоликлари - Инсон тафаккурида ўлчаш объекти тўғрисидаги тасаввур айрим моделлар тарзида асосланади. Моделнинг реал объектга мос келмаслиги моделлаштириш ноаниқлигини келтириб чиқаради.

3. Услубий ноаниқликлар ўлчаш усулининг номукаммаллигидан келиб чиқади.

• 3. Услубий ноаниқликлар ўлчаш усулининг номукаммаллигидан келиб чиқади.
• 4. Инструментал ноаниқликлар – бу ўлчаш воситаларининг номукаммаллиги билан боғлиқ бўлган ноаниқликлардир.
• 5. Ўлчаш шароитларининг ноаниқликлари. Ўлчаш ноаниқликларини ва ўрнатилган ҳарорат, намлик, босим, хона тозалиги, магнит ҳамда гравитацион майдонлар, турли нурланишлар, ёруғлик ва бошқаларни ушлаб туришни ўз ичига олади.
• 6. Ўлчанаётган объект ноаниқлиги таркибига шаклнинг ва геометрик ўлчашлар учун объект сиртининг мураккаблиги, объект материалининг хоссалари, ўлчамлари ва бошқаларнинг ноаниқликларини киритиш мумкин.