6-mavzu evolyutsion psixalogiyaga kirish

6-MAVZU EVOLYUTSION PSIXOLOGIYAGA KIRISH

REJA

• 1.Psixologiya atamasining paydo bo’lishi
• 2.Falsafa va Psixologiya
• 3.Psixologiya mustaqil fan sifatida shakllanishi
• 4.Fanlar tizimida psixologiyaning o’rni

1.Psixologiya atamasining paydo bo’lishi

Psixologiya termini XVI asrning oxirlarida paydo bo’lib faqat XVIII asrning oxiri va XX asrning boshlaridagina keng qo’llaniladigan bo’ldi.Lekin keyinchalik ‘’Psixologiya’’ deb atalgan ta’limotning o’zi bundan ikki yarim ming yil oldin Gretsiyada paydo bo’lgan.

VII-V asrlardagi qadimgi grek faylasuflari boshqa dunyoning mohiyatini uning kelib chiqishini bilishga uringanlar.Shu munosabat bilan ular tabiat haqida,inson haqida,uning taqdiri haqida fikr yuritganlar.Darvoqe,o’sha davrlarda ruh haqidagi ta’limotda bir-biriga qarama-qarshi bo’lgan binobarin,o’zaro doimo kurashadigan ikki oqim materialistik va idealistik oqimlar paydo bo’lgan

• Qadimgi grek faylasuflarining ta’limotlariga ko’ra dunyoning asosida qandaydir bitta moddiy narsa yotadi. Ularning fikricha,inson ham dunyoning bir qismi sifatida shu moddadan tashkil topadi.Masalan Falesning ta’lim berishicha butun mavjudotning,shu jumladan inson tabiatining ham asosi suvdir.Inson ruhi va ruhiy holati par bug’ shaklida tasavvur qilingan.
• Anaksimon Butun mavjudot zichlashish va siyraklashish qobiliyatiga ega bo’lgan havodan tashkil topgan,deb ta’lim beradi.

• XIX va XX asrdagi psixalogiya- bu asosan emperik psixologiyadir.Psixologiyada XVII asrda paydo bo’lgan bu yonalish XIX asrda va XX asrning boshlarida o’z taraqqiyotining eng yuqori cho’qqisiga erishdi.Uning yutuqlariga erishuviga sabab eksperiment metodining tatbiq qilinishi edi.Uning predment doirasi juda kengaydi.Yuqorida aytilgandek psixologiya fanining maxsus o’z vazifalari va metodlariga ega bo’lgan bir qancha shoxobchalari maydonga keldi.Psixologiya tarixida bulardan ancha mashhur va muhimlari assotsianizm intelektualizm volyuntarizm va freydizmlar edi.