У
|
Хулоса
|
Yangi va eng yangi davrlarda Jamoliddin al-Afgʻoniy, Muhammad Abdu, Ahmad Amin, Hasan Hanafiy kabi musulmon islohotchilarining asarlarida Kalom va, ayniqsa, muʼtaziliylar gʻoyalari mafkuraviy asos vazifasini bajarib keldi.
|
Машқ
“Синквэйн” методи (Тасаввуф таълимоти)
Биринчи қаторда бир сўз билан мавзу ёзилади - одатда от туркумига оид сўз билан;
Иккинчи қаторда мавзу икки сўз билан тасвирланади - сифат туркумига оид икки сўз билан;
Учинчи қаторда ушбу мавзу бўйича хатти-ҳаракатлар уч сўз билан тасвирланади;
Тўртинчи қаторда мавзуга алоқадорликни кўрсатувчи тўртта сўздан иборат гап ёзилади;
Бешинчи қаторда мавзу моҳиятини такрорловчи бир сўздан иборат синоним шакллантирилади.
Мисол:
Тасаввуф
Гўзал,пок(қалб)
Тарбиялайди, мукаммалаштиради, мустаҳкамлайди
Сўфийлар дунё моҳиятини англайдилар
Ҳақиқат
Tasavvuf
Sof, kuchli
Poklaydi, chorlaydi, ulug’laydi
So’fiylik komillik sari yo’ldir
taqvodorlik
3-машқ.
SWOT – таҳлил (Исломда ҳуқуқ фалсафаси)
S
|
Islom falsafasi yahudiy va xristian mutafakkirlariga ta'sir ko'rsatdi va zamonaviy Evropa falsafasining rivojlanishiga hissa qo'shdi.
|
O
|
Islom falsafasi, ismidan ko'rinib turibdiki, islomiy mafkuradagi falsafiy faoliyatni anglatadi. Klassik yoki erta Islom falsafasining asosiy manbalari Islom dinining o'zi
|
W
|
Din va falsafani birlashtirishga urinish qiyin, chunki aniq shartlar yo'q. Odatda faylasuflar haqiqatni har qanday manbadan qabul qilish va dalilni qaerga olib borishni bilish kerak, deb hisoblashadi. Boshqa tomondan, klassik dindorlarning e'tiqodlari bir qator diniy printsiplarga ega bo'lib, ular rad etib bo'lmaydigan dalil deb hisoblashadi. Ushbu turli-tuman maqsadlar va qarashlarni hisobga olgan holda, ba'zilar falsafachi va vahiy qilingan din deb hisoblangan Islomning haqiqiy tarafdori bo'lish mumkin emas deb hisoblaydilar. Ushbu nuqtai nazardan, sintezga bo'lgan barcha urinishlar oxir-oqibat muvaffaqiyatsiz bo'ladi.
|
T
|
Ilk Islomiy falsafiy faoliyati xalifalar tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan va bag'rikenglik va ilmiy izlanish erkinligi bilan tanilgan Bog'dod akademiyasi (Hikmatlar uyi) atrofida bo'lgan. Akademiyada xalifaning obro'sini shubha ostiga qo'yadigan guruhlar mavjud bo'lib, ular siyosiy mavzular va nazariy muammolarni bayon qilishdi. Boshqa bir guruh eski an'analarga (materialistik, manikyan, yahudiy, nasroniy, zardushtiy, arab va hind) oshkor qilingan haqiqatning asosiy islomiy doktrinasida taxmin qilingan qarama-qarshiliklar va nomuvofiqliklarni aniqlashga harakat qildilar.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |