асосий ва айланма капитал турларини ажратиб кўрсатиб беради: -асосий капитал: машиналар ва бошқа зарурий меҳнат қуроллари;савдо-саноат учун мўлжалланган иморат-иншоотлар;ер участкалари;меҳнат маҳорати ва жамият аъзоларининг “фойдали қобилиятлари”; -айланма капитал: пул;озиқ-овқат захиралари;хом-ашё ва яримфабрикатлар;тайёр, лекин ҳали сотилмаган товарлар. А.Смит бўйича асосий капитал билан айланма капиталнинг фарқи қўйдагилар: -айланиш жараёнида қатнашмайдиган, ўз эгаси қўлида қоладиган капитал асосий капитал; -ўз эгасининг қўлидан бир шаклда кетиб ва унга бошқа шаклда қайтиб келадиган капитал – айланма капитал. асосий капитал билан айланма капитал ўртасидаги алоқани, А.Смит асосий капитал фақат айланма капитал иштирок этганда амал қилиши ва фойда келтириши мумкин деб кўрсатиб беради. “Иқтисодий сиёсат” тўғрисидаги ғоялар: 1. А.Смит давлат харажатларини, даромадларини, давлат қарзи муаммоларини муфассал таҳлил қилди. 2. Солиқ олишнинг қуйидаги асосий қоида ва принципларини тасдиқлаш зарурлигини асослаб берди: - - алоҳида синфга эмас, балки барча кишилар учун меҳнатга ҳам, капиталга ҳам, ерга ҳам бир хил солиқ тўлашни жорий этиш керак;
- - солиқ тўловчиларнинг бир хил мулкий бойлигига қараб солиқ юкини пропорционал тақсимлаш приципи амал қилиши керак;
- - солиқ тўлаш вақти, усули, миқдори, солиқ тўламаганлик учун жарималар, солиқ солиш қоидасида акс эттирилиши керак.
- 3. Либерализм иқтисодий сиёсатининг моҳиятини шакллантирди, давлат иқтисодий ҳодиса ва жараёнларни тартиблаш вазифасини эмас, балки “тунги қоровул” ролини бажариши керак;
А. Смитнинг, фикрига кўра, давлат фақат учта функцияни бажариши керак: - - адолатли суд қилиш;
- - мамлакатни мудофаа ва ҳимоя қилиш;
- - ижтимоий муассасаларни тузиш ва таъминлаш.
-
Қиймат назарияси
Do'stlaringiz bilan baham: |