6 mavzu: Standart namunalar, o‘lchashlarni bajarish metodikasi va normativ xujjatlarning ekspertizasi Reja

3. Me’yoriy hujjatlarning ekspertizasi
Normativ texnik va texnologik hujjatlarning ekspertizasi o‘lchashlar birliligini ta’minlashning ajralmas qismi bo‘lib, metrologik nazoratning zaruriy ko‘rinishidir. Metrologik ekspertiza - bu o‘lchashi kerak bo‘lgan parametrlarni tanlash, mahsulot-larni ishlab chiqarish, sinash, ekspluatatsiya, remonti va ularni amaldagi normativ hujjatlar talablariga mosligi bo‘yicha texnik yechimlarning metrologik darajasini taxlil qilish va baholashdir. O‘lchashlarni bajarish uslubiyatini metrologik ekspertizasi – o‘lchash vosiutalarini va usullarini tanlash baxolash va taxlil, o‘lchashlarni o‘tqazish qoida va operatsiyalari va ularning O‘BM da muvofiqligini o‘rnatish maqsadi metrologik qo‘shilgan talablarida aniqlash. O‘BM lari xujjatlari davlat metrologik tekshiruv va nazorati tadbiq etiladigan doirada metrologik ekspertizaga davlat ilmiy metrologik markazlarda yoki O‘BM xujjatlarini metarka ekspertizasini o‘tkazishga O‘BM attestatlashga texnik vakolatli tashkilotlarga o‘tkaziladi. Davlat metrologiya tekshiruvi va nazorati tadbiq etilmaydigan doirada qo‘llanilmaydigan O‘BM xujjatlari esa, korxona va tashkilotlarga o‘rnatilgan tarkibda metrologik ekspertizadan o‘tkaziladi. O‘BM xujjat metrologik ekspertiza o‘tkazishda metrologik sinovlarning tavsiyalaridan foydalaniladi. Metrologik ekspertizaga tortiladi: • Davlatlararo, Davlat, tarmoq va O‘zbekiston informatsion fondida registratsiyadan o‘tgan tashkilotlarning mahsulot va xizmatlariga bo‘lgan standartlarning loyihalari; • Rahbariy hujjatlarning loyihalari; • Texnik shartnomalarning loyihalari; • Import bo‘yicha qabul qilingan mahsulotlarni sinash usullari va programmalarning loyihalari; • O‘lchash vositalarini, shu jumladan standart namunalarini ishlab chiqish texnikaviy topshiriqlarining loyihalari; • O‘V turini tasdiqlash bo‘yicha sinov usullari va programmalarning loyihalari; • O‘V ni qiyoslash usulini loyihalari va boshqalar Ekspertizaning quyidagi xillari o‘rganilgan: –normallashtirish tekshiruvi; –kelishishning to‘liqligi; –majburiy talablarga muvofiqligi; –patent sofligiga tekshirish; –ochiq chop etilmaydigan ma’lumotlar; –texnik ekspertiza; –iqtisodiy ekspertiza; –metrologik ekspertiza; –ekologik ekspertiza; –terminologik ekspertiza; –huquqiy ekspertiza; –nashriyot tahriri; –ilmiy-texnikaviy darajani baholash –Me’yoriy hujjatlar ekspertizasining natijalari ixtiyoriy shaklda tuzilgan dalolatnoma ko‘rinishidagi ekspert xulosa bilan rasmiylashtiriladi. Dalolatnomada o‘tkaziladigan barcha turdagi ekspertiza natijalari aks ettiriladi. –Xulosada ekspertiza ob’ektining umumiy tafsiloti quyidagicha yoziladi: "Me’yoriy hujjat (me’yoriy hujjat loyihasi) standartlashtirish davlat tizimi, o‘lchashlar birligini ta’minlash davlat tizimi, O‘zbekiston Respublikasi sertifikatlashtirish milliy tizimi talablariga va boshqa standartlashtirish tarmoqlararo tizimlariga muvofiq keladi (muvofiq kelmaydi)".