6-mavzu: VI-XI asrlarda slavyanlarning ijtimoiy tuzumi. (2 soat)

Serbiya va Xarvatiya davlatlarining tashqil topishi Serblarda davlatni ilk 
marta Sharqiy serblar knyazi Vlastimir (835- 843) tuzdi. Vlastimir qo'l ostidagi 
yerlar tarkibiga sharqiy serblarning asosiy erritoriyasi bo'lgan Rashka daryosi 
garbidagi katta bir qismi ham kirdi Vlastimir avlodlarida biri Cheslav Klonimirovich 
(932-960) dastlab Bolgariya podshosi Simson odami sifatida uning vafotidan keyin 
mustaqil knyaz sifatida mamlakat territoriyasini to Dunaygacha kengaytirdi va 
mustahkamladi. 
Vlastimir bilan bir vaqtda Bela degan knyaz ham G'arbiy Serblarni 
birlashtirishga harakat qildi: u keyinchalik Vlatimir bilan siyosiy ittifoq tuzdi. IX 
asrlarning o'rtalarida xorvatlar franklardan qo’tilib, ular ham mustaqil davlat 
tuzdilar. Bu davlatni ularning o'z julanlari boshqardi. Bu julanlardan eng mashhururi 
Trpimir bo'lib, u 839 - 864 yillarda idora qilgan. X sarning boshlaridan taxminan ( 
925 yilda) buyuk julan Tomislav (910- 930 u) zamonida Xorvatiya knyazligi 
qiro’llikga aylandi. Bu qiro’llik tarkibiga Xorvatiyaning o'z yerlari dalmasiya kirdi. 
Biroq dengiz bo'yidagi Dalmasiya Shaharlarini XI asrning II yarmida Vinetsiya 
bosib oldi XII asrning boshlarida (1102 yildan boshlab) Xorvatiya Vengriyaga 

---

qo'shib olindi, u bir necha yuz yilgacha (XV asrgacha) Vengriya davlati tarkibida 
qoldi. 
Serbiya davlatida IX asrda gegemonlik ancha vaqtgacha G'arbiy Serb 
(dioqleya) knyazlari qo'liga o'tdi. Bular orasidan eng kuchli va katta knyazlar Mixail 
(1051-1081) va Bodin (1081 - 1101) edi. Bodin qo'l ostidagi yerlar tarkibiga Zeta 
(hozirgi Chernagoriya), Bosniya, Gesogovina hamda Sharqiy Serbiyaning bir qismi 
kirar edi.