6-mustaqil ish reja

6-MUSTAQIL ISH
REJA:

1. 
   Arduino hamda Altera DE0 qurilmalarini o’rganish.
   
2. 
   Raspberry P3 qurilmasida dasturlash.
   
3. 
   Mikrokontrollerli tizimlarni sozlash
   
4. 
   O’rnatilgan tizimlarni tashxizlash vositalari
   
5. 
   Real vaqt OT foydalanish vositalari
   
6. 
   O’rnatilgan tizimlarning kiritish-chiqarish interfeyslari
   

Arduino nima ?

Arduino - bu unchalik katta bo'lmagan plata bo'lib o'zining protsessori (mikrokontrolleri) va xotirasiga ega bo'lgan qurilma hisoblanadi.
Arduino ning ko'plab turlari mavjud bo'lib bularga misol qilib: Arduino Yun, Arduino Uno, Arduino Duemilanove, Arduino Diecimila, Arduino Nano, Arduino Mega, Mega 2560, Mega ADK, Arduino Leonardo, Arduino Micro va h.k larni olishimiz mumkin. Arduino robototexnika va elektronikiga qiziquvchi va izlanuvchi yoshlarga juda qo'l keladi chunki bu qurilmada kichik va katta bo'lgan dastur, algoritmlar yaratgan holda xar hil qurilmalar, robotlar va boshqa qiziq amaliyotlarni bajarsa bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, Arduino dasturiy va texnik qismlarni birlashtirib beruvchi qurilmadir. Yuqorida keltirib o'tganimizdek Arduino ning juda ko'p turlari mavjud bo'lib, Arduinoni o'rganishni boshlovchilar asosan Arduinoning Uno yoki Nano turidan foydalanishni boshlashadi. Arduinoning Uno va Nano turini yaxshilab o'rganib bo'lgan yoshlar endi Arduinoning bu turiga qoniqmay Arduinoning Mega yoki Mega 2560 turini sotib olishga oshiqishadi. Chunki, endi Arduino Uno, Nano turining xarakteristikasi (texnik ko'rsatkichlari) bizning robototexnik uchun pastlik qiladi! Ayrim robototexniklar esa Arduino Uno bilan tanishib chiqib uni imkoniyatlaridan foydalanib bo'lgandan so'ng, Arduinoning Mega turini sotib olib o'tirmay o'zlari yasab tayyorlab ko'rishga harakat qilishadi. To'g'rida chunki endi ular dasturchi,robototexnik bemalol mikrokontrollerga dastur yozib uni mikrokontrollerga yuklay oladi. Arduino Uno ning boshqa turlaridan farqi protsessori,mikrokontrolleri,raqamli va analog chiqishlarning ko'p yoki kamligi bilan farqlanadi. Arduinodan foydalanayotgan kishi unga har xil elektr komponentalar va modullarni ulash imkoniyatiga ega bo'ladi,masalan:led chiroqlar,datchiklar,rele modullari tarmoq (Wi-fi,Bluetooth,Ethernet) modullari, sensorlar, motorlar, magnit eshik qulflari va elektr energiyasi bilan ishlaydigan barcha narsalar. Yuqorida aytilgandek Arduino texnik va dasturiy qismni birlashtirib beruvchi qurilma.Demak dastur tuzish kerak ! Qanday dastur tuzamiz? Qaysi dasturlash tili orqali? Arduino uchun dasturlar odatiy C ++ da yoziladi, kontaktlarda I / O (Input-kirish,Output-chiqish) ni boshqarish uchun oddiy va tushunarli algoritmlar va dasturlar tuziladi. Agar siz allaqachon C ++ ni bilsangiz - Arduino va dunyo eshiklari siz uchun ochiq. Agar siz dasturlash uchun yangi bo'lsangiz bu muammo emas osonlikcha o'rganishingiz mumkin, bu oson.Bundan tashqari Arduino ni o'rganish va dasturlar yozish uchun Windows, Mac OS va Linux operatsion tizimlarida ishlovchi Arduino IDE (Arduino dasturi,kompilyatori) mavjud va siz undan mutlaqo bepul foydalanishingiz mumkin. Arduino IDE dasturida algoritmlar va dasturlar yaratish juda oson va ishlash qulay. Arduino IDE da tayyor amaliyotlar (loyihalar) ham mavjud siz o'rganishingiz uchun. Arduino ning Uno turi texnik ko'rsatkichlari:
Mikrokontroller: ATmega328;
Ishlash kuchlanishi: 5 V;
Kirish kuchlanishi(tavsiya etilgani): 7-12 V;
Kirish kuchlanishi(eng yuqori): 6-20 V;
Raqamli kirish/chiqish: 14 ta(ulardan 6tasi KIM(Широтно-Импульсная модуляция)
sifatida foydalanish mumkin);
Analog kirish: 6 ta;
Kirish/chiqish orqali o'zgarmas tok: 40 mA;
3.3 V kiritish uchun o'zgarmas tok: 50 mA;
Flesh xotira: 32 KB(ATmega328) undan 0.5 KB yuklovchi sifatida foydalaniladi;
Tezkor xotira: 2 KB(ATmega328);
EEPROM: 1 KB(ATmega328);
Chastota: 16 MGs;
Xullas, Arduino bu dasturchilar va robototexniklar o'yinchog'i emas dasyori, yordamchisi!
linux diy arduino mikrokompyuter mikrokontroller uno kontroller windows kompyuter IDE nano macos robototexnika ATmega328 DIY 12-May 00:55 4405
rduino Uno - bu kontroller ATmega328 mikrokontrolleri asosida yaratilgan bo'lib, platforma 14 ta raqamli kirish/chiqish,(ulardan 6 tasi KIM(Широтно-Импульсная модуляция) sifatida foydalanish mumkin), 6 analog kirish, 16MGsli kvarsli generator, USB porti, kuchlanish porti, ICSP porti va qayta yuklash tugmasidan iborat.
"Uno" so'zi italyanchada bir degan ma'noni anglatadi. Bu bejis emas, Arduino Uno yaratuvchilari bu yangi kontroller Arduino kontrollerlar oilasida yangi burilish va yangi flagman yaratishga harakat qilishgan va buni uddalaganlar. Sababi, Arduino Uno Arduino kontrollerlar oilasidagi boshqa "aka"lariga nisbatan ancha ixcham, qulay, tez, oddiy va albatta arzonroq hisoblanadi.
Bundan tashqari, Arduino Uno qurilmasi unga ulangan USB yoki tashqi manbadan kuchlanish olishi mumkin. Bunda, agar manba bir nechta bo'lsa, ulardan biri avtomatik tanlanadi.
Arduino Uno kontrolleri asosi ATmega328 mikrokontrolleridan tashkil topgan. Bu mikrokontroller 32 kB flesh xotiraga, undan 0.5 kB qismi yuklovchi uchun ajratilgan, bundan tashqari 2 kB tezkor xotiraga va 1 kB EEPROMga ega.
14 ta raqamli chiqishning har biri yoki kirish yoki chiqish uchun sozlash mumkin. Bunda pinMode(), digitalWrite() va digitalRead() funksiyalaridan foydalaniladi. Bunda har bitta chiqish joyi 20-50 kOm qarshilikka va 40 mAgacha tok kuchi o'tkazishi mumkin.
Arduino Uno kontrolleriga Arduino dasturi yordamida dastur yaratilinadi. Buning uchun Arduino dasturida menyuda Tools>Board va u yerdan "Arduino Uno" tanlanadi.
Yuqorida aytilganidek, bu kontroller juda ixcham o'lchamlarga ega bo'lib, uning tomonlari 6.9 va 5.3 smga teng. Bu esa o'z navbatida uni yanada qiziqarli qiladi.
Shunday qilib, Arduino Uno kontrolleri dasturlashni endi o'rganayotgan yosh dasturchilar uchun, ko'p yillik dasturlash bo'yicha tajribaga ega dasturchilarga juda kerakli bo'lishi mumkin. Chunki uning yordamida zamonaviy kompyuterlarning ishlash prinsiplarini o'rganish va kompyuterlarda tezkor xotira, doimiy xotira va protsessorlar nima vazifalarni bajarishini tushunish uchun yordam beradi.
Umumiy Tasavvur:
Hech qahvaning siz uchun qahvani tayyorlaydigan dasturni yaratishni xohlaysizmi? Agar shunday bo'lsa, siz mikrokontrolerni rivojlantirishga qiziqasiz.
Mikroiqtisodchilar dasturni amalga oshirish qiyin bo'lganligi uchun mashhurdirlar; Arduino-ning maqsadi - dasturiy ta'minot ishlab chiquvchilariga mikrokreditlash dasturlarini kiritish dunyosiga kirish uchun qulay usul yaratishdir. Arduino, bir Atmel ATmega protsessori atrofida qurilgan va chip ustida mantiqiylikni yaratish uchun til va dasturlash muhiti bilan birlashgan mikrokontroller interfeysi.
Dasturiy ta'minot va Uskuna:
Arduino - dasturiy ta'minot va apparatning o'ziga xos xususiyatlarida ochiq manba bo'lib, sevimli mashg'ulotchilar eng oddiy Arduino modullarini qo'l bilan to'plashlari mumkin. Oldinroq ishlab chiqilgan Arduino modullarini xarid qilish mumkin va kamtarlik bilan narxlanadi. Uskuna kichkina ishlatiladigan qurilmadan, katta sirtga o'rnatilgan modullarga qadar ko'p formatli spetsifikatsiyalarda keladi. Kompyuterning asosiy usuli USB orqali amalga oshiriladi, biroq Bluetooth, ketma-ket va chekilgan formadagi omillar ham mavjud.
Arduino dasturi bepul va ochiq manba hisoblanadi. Dasturlash platformasi mashhur simli tilga asoslangan. IDE dizaynerlar va prototiplar orasida taniqli til bo'lib ishlov berishga asoslangan. Aksariyat mikrokontroller interfeyslaridan farqli o'laroq, Arduino o'zaro faoliyat platforma hisoblanadi; Windows, Linux va Macintosh OS X da ishlating.
Raspberry P3 qurilmasida dasturlash
Raspberry Pi bu kompyuter monitoriga yoki televizorga ulanadigan va standart klaviatura va sichqonchani ishlatadigan kredit karta hajmidagi kompyuter. Biz hammamiz tanishmiz Raspberry Pi 1 va Malina 2 modellar. Raspberry modellari uchun juda katta muxlislar bor deb aytsam, ajablanarli emas. Malinali ko'plab foydalanuvchilarni mamnun qildi 1GB qo'chqor, Ethernet porti, Micro SD xotira, Ovoz ulagichi 3.5 mm Va boshqalar. Bu bozorda ulkan yutuqlarga erishdi, chunki ko'pchilik odamlar uni sotib olishlari uchun 35 dollardan sotib olishlari mumkin edi. Uni ishga tushirishning asosiy maqsadi har qanday yoshdagi odamlarga kompyuterni o'rganish va tillarda dasturlashni o'rganishga imkon berishdir. U musiqiy mashinalar va ota-detektorlardan tortib, ob-havo stantsiyalarigacha va infraqizil kameralar bilan qush uylarini tvitlashgacha bo'lgan raqamli ishlab chiqaruvchilarning ko'plab loyihalarida ishlatilgan.
Raspberry Pi fondiga keladigan bo'lsak, bu Buyuk Britaniyada joylashgan ro'yxatdan o'tgan ta'lim xayriya tashkiloti. Jamg'armaning maqsadi kattalar va bolalar, xususan kompyuterlar, informatika va shunga o'xshash mavzularda ta'limni rivojlantirishdir. Ushbu kompaniya Raspberry Pi-ning yangi modelini, ya'ni Raspberry Pi 3 nomi bilan ham tanilgan uchinchi avlod Raspberry Pi-ni ishlab chiqardi
Raspberry Pi 2-ning asosiy kamchiliklari shundaki, u WiFi va Bluetooth-ga ega emas. Raspberry Pi 3 qo'shimcha funktsiyalar bilan ta'minlangan. Wifi va Bluetooth. Bundan tashqari, avvalgi modelga nisbatan tezkor protsessor mavjud. Ilgari, siz USB Wi-Fi adapteri uchun taxminan 10 dollar ajratishingiz kerak edi. Bundan tashqari, siz Bluetooth dongles uchun juda ko'p USB saqlash joylarini sarflashingiz kerak. Shuningdek, tezlik 900 MGts chastotani yangilash orqali yaxshilandi To'rt yadroli 1.2 gigagertsli 64 bitli to'rt yadroli protsessor. Shu nuqtai nazardan, Raspberry Pi3 nafaqat qo'shimcha funktsiyalar bilan, balki arzonroq narxlarda ham ta'minlanishi aniq $35. 3 modelni taqqoslash quyidagi rasmda keltirilgan.
Ushbu modelni ishga tushirish paytida kompaniya shunday deydi: “Biz Raspberry Pi 3 Model B-ni maktablarda foydalanish yoki har qanday umumiy foydalanish uchun tavsiya qilamiz. O'zlarining Pi-ni loyihaga qo'shishni istaganlar afzal ko'rishlari mumkin Pi nol or A + modeliko'milgan loyihalar va juda kam quvvat talab qiladigan loyihalar uchun ko'proq foydalidir. "
Microcontrollerly tizimlarni sozlash vositalari va usullari
Microcontrolly timining apparatus boshqarishni consci o'tqazish uchun va dasturium sozlash qo'shimcha boshqarish.
Sozlash dasturium ishlab chiqarishga apparatlar ishlab chiqarishni modellashtirish tizimi. At the microcontrollerly timning device ishlashni tekshirish qilish va kwp mehnat talab qladigan maketlashtirishsiz equipmentsdagi katoliklarni aniqlashga imkon beradi.
Sozlashning apparati:
umumtexnikaviy;
mantik shaxschi;
impuls generatori;
indikator oqimi.
Modellashtirish tizimosti apparatlarini jihozlashning zamonaviy komponentlaridan biridir. Loyikhaized kurilmani has theprincipal schemasiga asos yaratishni modifikatsiyani, schemada qullanilgan komponentlar haqidagi kutubxona axborot va modellashtirish rejasini qurishni bazharadi. Object bilan o'rnatish qurilmalarini loyihalashda sozlashni model yo'li orkali o'tkazish va uning natizhalarini tizimning talab ethylgan o'zini o'rnatish bilan ta'qib qilish mekhnat sarfini va vaktni oshirishni zhiddiy qoq a r tirishga imkon beradi. Mathematician modelallashtirish jarayoni va apparati ta'minotini principal scheme blue ulash hamda board topology blue qarab tugashi bilan tizim maketini qurish va apparatusrani alohida o'rnatish o'tqaziladi.
ko'proq mahsulotlarda o'z o'rnini egallamoqda. Bir tomondan, dastlab elektronikasiz boshqariladigan mahsulotlar, masalan, soatlar va boshqa tomondan, simsiz telefon kabi elektronikasiz mumkin bo'lmagan mahsulotlar. Mahsulotlardagi birinchi elektron boshqaruv moslamalari analog elektronika bilan jihozlangan (taymerlar haqida o'ylang). Shundan so'ng standart mantiqiy davrlar bilan qurilgan raqamli sxemalar paydo bo'ldi. Mikroprosessor va mikrokontroller paydo bo'lishi bilan dasturiy ta'minotda tobora ko'proq funktsiyalar amalga oshirildi.
Mikroprosessor tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlardan biri bu shaxsiy kompyuter (shaxsiy kompyuter). Shaxsiy kompyuterlar uchun dasturiy ta'minot butun dunyoda ishlab chiqilgan va har doim turli xil dasturlarni yuklash mumkin, o'zgarishlarni (yangilanishlarni) esa amalga oshirish oson.
Ko'proq mahsulot tarkibida "kompyuterlar" mavjud bo'lib, unda o'rnatilgan dasturiy ta'minot funksionallikni aniqlaydi, ushbu mahsulotlar foydalanuvchilari uchun na ko'rinadigan va na muhim: mahsulot shunchaki kutilganidek ishlashi kerak va bu mexanikmi yoki yo'qmi, foydalanuvchiga bog'liq emas , elektron yoki gnomes yordamida. Mahsulotlardagi elektron boshqaruvning ishlashini belgilaydigan dastur aslida haqiqiy dastur emas: u apparat qismiga aylanadi. Kompyuterlarda "uchuvchi" dasturiy ta'minot va mahsulotdagi "muzlatilgan" dastur o'rtasida aniq farqlar mavjud. Ushbu farqni ko'rsatish uchun ikkinchisini ba'zan "ko'milgan dasturiy ta'minot" atamasi deb atashadi. Ushbu atamadan so'ng, mahsulotlarda elektronlarni boshqarish uchun "ko'milgan tizimlar" atamasi paydo bo'ldi.
O'rnatilgan tizim mahsulotga kiritilgan elektron boshqaruv tizimi va shu tariqa ushbu mahsulotning o'zgarmas qismiga va uning funksionalligiga aylandi.
Onder O'rnatilgan dastur Biz ichiga o'rnatilgan tizimdagi dasturiy ta'minotni (asta-sekin amalga oshiriladigan kompyuter arxitekturasi bo'yicha ko'rsatmalarni) tushunamiz, bu faqat uskunani mahsulot uchun belgilangan vazifani bajarish uchun mo'ljallangan va uni mahsulot foydalanuvchisi o'zgartira olmaydi.
Shaxsiy kompyuterlarda biz BIOS-da, qattiq diskda, klaviatura protsessorida (kompyuterda) va klaviaturadagi protsessorda singari o'rnatilgan dasturlarga duch kelamiz.
O'rnatilgan tizimlar
Biz hamma joyda asta-sekin ichki tizimlarga duch kelmoqdamiz. Kalkulyatorlarda, telefonlarda, o'yin pristavkalarida, televizorlarda, audio jihozlarda, kameralarda, xona termostatlari, isitma termometrlari, mikroto'lqinli pechlarda, kir yuvish mashinalarida, avtoulovlarda, nusxa ko'chirishda, modemlarda, printerlarda, qattiq disklarda, samolyotlarda, raketalarda, sun'iy yo'ldoshlarda, telefon stantsiyalarida ... juda ham ko'p. O'rnatilgan tizimlar atamasi ixtiro qilinishidan ancha oldin, ular hamma joyda ishlatilgan. O'rnatilgan tizimlar quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
Faqat bitta chip (tomosha, kalkulyator).
Mikrokontroller, quvvat manbai va ba'zi kirish va chiqishlar (xona termostati, dozalash pompasi) bo'lgan kichik tizim.
Ruxsat etilgan dasturiy ta'minotga ega to'liq kompyuter (Windows LCD tizimli, shuning uchun Windows-ni o'zgartirishlarsiz ishlatish mumkin). Masalan, o'lchash asboblarini ko'rib chiqing.
VME, PC-104 yoki shunga o'xshash plitalar soni bo'lgan taglik.
Va ularning orasidagi hamma narsa.
Bu juda xilma-xil to'plam. Shartnoma, o'rnatilgan tizimlarning o'rnatilgan dasturiy ta'minot orqali hayotga kelishi haqiqatdir.
Aytgancha, o'rnatilgan tizimlar ichki tizimlarga ham duch kelishi mumkin: modem chipi o'rnatilgan tizim (mikrokontroller va DSP funktsiyalari bilan), ba'zi AD konversiya chiplari bortda foydalanuvchi uchun ko'rinmas kodni bajaradigan protsessorga ega, grafik LCD displey modulida displey uchun buyruqlarni bajaradigan mikrokontroller mavjud.
O'rnatilgan tizimlarda dasturlashtiriladigan komponentlar mavjud
O'rnatilgan tizimlar elektron qismlardan iborat: IC, tranzistorlar, rezistorlar, kondensatorlar, bobinlar, transformatorlar, ulagichlar va boshqalar. Ma'lumotni qayta ishlash qismi bir yoki bir nechta IC tomonidan aniqlanadi. Biz standart raqamli IClardan qurilgan tizimlarni loyihalashda foydalanganmiz. Birinchidan, bu TTL (Transistor-Transistor Mantiq) IC, keyinchalik CMOS-da o'xshash funktsiyalar. Hozirgi kunda ushbu standart funktsiyalar deyarli ishlatilmayapti va muayyan dasturning funktsiyalari dasturlashtiriladigan apparatlarda va mikrokompyuter tuzilmalari yordamida amalga oshirilmoqda. Birinchi holda, chipdagi apparat doimiy ravishda maxsus konfiguratsiyada dasturlashtiriladi. Ikkinchi holda, tegishli arxitekturaga ega uskuna har bir ko'rsatma bo'yicha qayta tuziladi. Ikkala holatda ham universal qurilish bloklari qabul qilinadi va bino blokining funktsiyasi sobit (o'rnatilgan) dasturlash orqali aniqlanadi.
Biz quyidagi qurilish bloklarini uchratamiz:
Birining ostida mikroprotsessor biz protsessor (markaziy ishlov berish birligi) ning asosiy elementlari birlashtiriladigan ICni nazarda tutamiz, masalan: ALU (arifmetik ishlov berish birligi), ichki registrlar, dastur hisoblagichi va uzilish mantig'i. Dastur tashqi xotirada saqlanadi.
Birining ostida mikrokontrolör biz mikroprotsessorga qo'shimcha ravishda qo'llab-quvvatlanadigan funktsiyalar ta'minlanadigan ICni nazarda tutamiz. Bular quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin: ichki dastur xotirasi • ichki ishchi xotira • taymerlar • kuzatuv zanjiri • ketma-ket interfeys (lar) • parallel kirish / chiqish • analog kirishlar • PWM chiqishlari.
een Raqamli signal protsessor (DSP) - bu mikroprotsessorning maxsus turi bo'lib, unda ALU arxitekturasi, ma'lumotlar ko'rsatkichlari va dastur hisoblagichlari raqamli signallarni qayta ishlash uchun odatiy bo'lgan maxsus operatsiyalarga moslashtiriladi. Raqamli signallarga ishlov berish mikrokontrollerlar yordamida ham katta miqyosda amalga oshiriladi. Biroq, tezlik muammoga duch kelganda, avval signalni qayta ishlashning algoritmlari uchun yuqori tezlikka ega bo'lgan DSP-ga murojaat qilish mumkin. Agar DSP tezligi etarli bo'lmasa, raqamli signalni qayta ishlash parallel ravishda amalga oshirilishi mumkin bo'lgan yoki har qanday holatda ham apparatda to'liq bajarilishi mumkin bo'lgan kattaroq PLDlardan foydalanish mumkin (pastga qarang).
Yuqorida aytib o'tilgan mikroprotsessor, mikrokontroller va DSP bilan umumiy xususiyat shundaki, saqlangan ko'rsatmalar ro'yxati ketma-ket bajariladi. O'rnatilgan tizimlarda ushbu ko'rsatmalar ro'yxati o'rnatilgan dastur deb nomlanadi. Bundan tashqari, dasturlash uchun qo'shimcha qurilmalar mavjud, ular uchun umumiy muddat Dasturlashtiriladigan mantiqiy qurilma (PLD) ishlatiladi. Marketing sabablariga ko'ra PLD ishlab chiqaruvchilari PAL, GAL, EPLD, FPGA, SPGA, PASIC, kabi har xil nomlarni taklif qilishadi ... Ammo mohiyati shundan iboratki, universal ishlab chiqarilgan IC ulanish pinlari o'rtasida mantiqiy funktsiyalarni sozlash mumkin va bu buni amalga oshiradi. foydalanuvchi (IC ishlab chiqaruvchisi emas, balki mahsulot ishlab chiqaruvchisi) amalga oshirilishi mumkin.
Ikkinchisiga kelsak, PLD va mikrokontrollerlar o'rtasida ham unchalik katta farq yo'q: ikkala holatda ham funktsiya mahsulot dizayneri tomonidan belgilanadi va sintaktik (qaysidir ma'noda) dasturlash tili) tasvirlangan, kompilyatsiya qilingan (aniq qurilmaga tarjima qilingan) va qurilmaga dasturlashtirilgan.
Agar ma'lum bir IC keyinchalik bitta buyurtmachining arizasi uchun tayyor bo'lgan chip ishlab chiqaruvchisi tomonidan ishlab chiqariladigan mahsulot uchun mo'ljallangan bo'lsa, Ilova uchun maxsus integral mikrosxemalar (ASIC).
Ushbu nomlash har doim ham o'zboshimchalik bilan amalga oshiriladi: A Maskali dasturlashtirilgan mikrokontroler, foydalanuvchi tomonidan ishlab chiqilgan o'rnatilgan dasturni chip ishlab chiqaruvchisi qayd etadi, oxirgi ta'rifga ko'ra, ASIC deb ham atash mumkin, dasturlashtirilgan PLD ham dasturga moslashtirilgan integral mikrosxemaga aylandi. Yaxshi aloqada bo'lish uchun aniq tanlangan tuzilmani bir marta tanlangan nom bilan belgilash muhimroq, chunki bu tuzilma aynan nima qilayotganligini ko'rsatadi. Xuddi Timmerman deganlarning hammasi ham duradgor emas yoki Yanssen ismli hamma Yanning o'g'li bo'lishi shart emas. A modemlardan foydalaning Kompyuterning telefon liniyasiga ulanishini amalga oshiradigan chip juda amaliy va bortda DSP funktsiyalariga ega. Ammo bu erda modem chipining nomi juda aniq.
Ko'pgina o'rnatilgan tizimlarda yuqorida tavsiflangan dasturlanadigan (sozlanadigan) komponentlar butunning kichik bir qismini egallaydi. Axir, o'rnatilgan tizim tashqi dunyo bilan aloqa qilishi va quvvat bilan ta'minlanishi kerak. Buning uchun barcha turdagi interfeysli konturlar kerak bo'ladi (masalan, analog, PWM, kuchlanish, oqim, ketma-ket interfeys, galvanik izolyatsiya, o'rni, transformator, displey, tugma) va EMC uchun kontaktlarning zanglashiga olib kirishi (filtrlar: LC, RC, ferrit). Shu bilan birga, signallarni qayta ishlash va foydalanuvchilarning o'zaro ta'siri asosan dasturlashtiriladigan qurilish bloklari tomonidan belgilanadi.
Ichiga o'rnatilgan dastur
Biz o'rnatilgan tizimlarda duch keladigan xilma-xillik, albatta, o'rnatilgan dasturiy ta'minotda ham aks etadi. Biroq, muhim umumiy xususiyat - bu ko'milgan dasturiy ta'minot beg'ubor bo'lishi kerak. U mahsulotda qayd etilgan va keyin uni o'zgartirib bo'lmaydi. Kompyuter dasturiy ta'minotida har doim ko'proq yoki kamroq bezovta qiluvchi "xatolar" mavjud. Haqiqatan ham zerikarli xatolar floppi diskda "xizmat ko'rsatish" dasturini yuborish orqali tuzatilishi mumkin. Dasturning "keyingi versiyasi" chiqqunga qadar kamroq bezovta qiluvchi xatolar qoladi. O'rnatilgan dasturiy ta'minot bilan bu mumkin emas, agar istalmagan bo'lsa: Agar, masalan, avtomobilning elektron yonilg'i quyish tizimi ma'lum sharoitlarda to'g'ri ishlamay qolsa, ushbu turdagi barcha avtomobillar garajga qaytarilishi kerak. yangi dasturiy ta'minot bilan. Va keyin siz ushbu tizimlar flesh-xotira bilan jihozlanganligiga umid qilishingiz mumkin, shuning uchun dasturiy ta'minot diagnostika ulagichi orqali o'zgartirilishi mumkin. Aks holda, butun elektronikani almashtirish kerak bo'lishi mumkin!
O'rnatilgan dasturiy ta'minot haqida nimasi bor?
O'rnatilgan dasturiy ta'minotni "oddiy" dasturiy ta'minotdan ajratib olishining sababi shundaki, o'rnatilgan dastur uchun maxsus talablar qo'yiladi. Buni ichki o'rnatilgan dasturiy ta'minot va kompyuter dasturlari o'rtasida bir qator taqqoslashlar bilan ko'rsatishimiz mumkin:
Rivojlanish
Dasturiy ta'minot ishlashi kerak bo'lgan muhit va mahsulot ikkalasi ham kompyuterdir. Platforma juda keng va standartlashtirilganligi sababli (Windows operatsion tizimini o'ylab ko'ring), butun dunyo bo'ylab dasturiy ta'minot tarkibiy qismlari ishlab chiqilmoqda, shu bilan birga rivojlanish vositalari ham to'liq va aqlli bo'lib bormoqda.
O'rnatilgan dastur kompyuter bilan yozilgan va kompilyatsiya qilingan, ammo o'rnatilgan uskunada ishlashi kerak. Ushbu uskuna har bir mahsulot uchun farq qiladi va dasturiy arxitektura har doim dasturiy va apparat vositalarida bajariladigan funktsiyalarga moslashtirilishi kerak. Shaxsiy kompyuterda mahsulotning ishlashini taqlid qilish qimmat va ko'pincha faqat qisman muammolar uchun ko'rib chiqiladi.
Xotira maydoni
Kompyuterda o'nlab megabaytlik xotira va bir necha gigabaytlik qattiq xotira ko'rinishidagi ulkan xotira maydoni mavjud. Agar kerak bo'lsa, dasturiy ta'minotni ishlab chiqish jarayonida ushbu imkoniyatni osonlikcha kengaytirish mumkin.
O'rnatilgan tizimlar kompyuterlarga nisbatan juda cheklangan xotira maydoniga ega. Bu yarim kilobaytdan bir necha megabaytgacha o'zgarishi mumkin. Bu ko'pincha dastur arxitekturasiga mutlaqo boshqacha yondashuvni talab qiladi.
Sinov
Shaxsiy kompyuterning keng imkoniyatlari barcha jabhalarda dasturiy ta'minotning ichki ishlashini kuzatishni ancha osonlashtiradi.
O'rnatilgan dasturiy ta'minotning ichki ishlashini boshqarish ancha qiyin. Emulyatorlardan foydalanilgan, ammo qimmat va yangi va murakkab qurilmalar tufayli eskirmoqda va shuning uchun ko'pincha tejamkor hisoblanadi. Simulyatsiyalar dasturiy qismlarni tekshirish uchun xizmat qilishi mumkin. Agar ketma-ket kanal mavjud bo'lsa va dasturiy ta'minotda sinov imkoniyatlari mavjud bo'lsa (masalan, operatsion tizimda), ichki ishlash shu tarzda tekshirilishi mumkin.
Dasturni mahsulotga yuklash
Kompyuter uchun dastur floppi, CD-ROM yoki modem orqali tarqatiladi. Kompyuter har doim ushbu dasturlardan birini yoki bir nechtasini dasturda o'qish uchun mavjud.
O'rnatilgan tizimlar floppi yoki CD-ROM drayveri bilan birga kelmaydi. Dasturni IC ishlab chiqaruvchisi tomonidan dasturlash (dasturlashtirilgan niqob), dasturchi bilan dasturlash, o'chirib dasturlash (masalan, JTAG interfeysi orqali) yoki ketma-ket kanal (mis sim, infraqizil yoki RF) orqali yuklash mumkin.
Dasturiy ta'minotni o'zgartiring (yaxshilang yoki kengaytiring)
Shaxsiy kompyuter uchun dasturiy ta'minot o'zgarishlarini ("yangilanishlarni") taqsimlash yangi dasturiy ta'minot singari amalga oshiriladi.
O'rnatilgan dasturlarning aksariyati bir marta dasturlashtiriladi va shu bilan uskunaning bir qismiga aylanadi va boshqa hech qachon o'zgartirilmaydi. Ba'zi hollarda, foydalanish hali ham almashish mumkin bo'lgan xotira chiplaridan qilingan. Biroq, bu noqulay, chunki keyinchalik chiplarni ixtisoslashtirilmagan xodimlar bilan almashtirish mumkin bo'lishi kerak. Har doim ortib borayotgan miniatyura tufayli, almashtiriladigan chiplardan foydalanish tobora qiyinlashmoqda. Fleshli (yoki EEPROM) xotiralardan foydalanilganda va yangi ma'lumotlarni ketma-ket havola orqali uzatishda qayta dasturlash mumkin.
Dasturchilar
Dasturiy ta'minotni ishlab chiquvchilar uchun shaxsiy kompyuterdagi ish muhiti juda mavhumdir. Apparat bilan bog'liq qurilma drayverlarini yozish cheklangan sonlar bilan cheklangan.
O'rnatilgan dasturiy ta'minot apparat muhiti bilan yanada shiddatli o'zaro ta'sirga ega. Bu ko'pincha sof dasturiy ta'minot odamlar uchun hal qilib bo'lmaydigan muammo. Yaxshi o'rnatilgan dasturiy ta'minot ishlab chiqaruvchilari kam.
Ishonchlilik
O'rnatilgan tizimlar nafaqat mukammal ishlashi kerak, balki ular ham mukammal ishlashlari kerak qolish ishlash. Agar kompyuter ishdan chiqsa, uni qayta ishga tushirishingiz va ba'zi ma'lumotlarni yo'qotishingiz mumkin. Kuchlanishni to'xtatib, televizorni qayta ishga tushirish mumkin. Batareyani vaqtincha olib tashlash orqali televizorning masofadan boshqarish pultini qayta yoqish mumkin. Odatda kalkulyatorni tugmachalardan biri orqali tiklash juda qiyin. Ammo, agar bu umr bo'yi bir necha marta sodir bo'lsa, foydalanuvchi bunga toqat qilmaydi. O'rnatilgan tizimlar aslida barcha sharoitlarda ishlashni davom ettirishi kerak. Kritik holatlarda, ishonchlilik talablariga javob beradigan (masalan, tibbiy asboblar, gazni yoqish moslamalari, tormoz tizimlari, raketalar va yo'ldoshlar) qo'shimcha qismlar va qo'shimcha jihozlar va dasturiy ta'minotni yaratish kerak.
Sinov mahsulotning normal ishlashini buzishi mumkin bo'lgan odatiy yoki kutilmagan foydalanish yoki kutilmagan hodisalarga, masalan statik tushirish yoki boshqa shovqin signallariga, mahsulotning to'g'ri ishlashini va to'g'ri javob berishini tekshirishning muhim vositasidir. Agar yangi ishlab chiqarilgan mahsulotni sinash paytida xato yoki muammo aniqlansa, albatta sabab aniqlanishi va darhol yo'q qilinishi kerak. Ammo xatoning sababini darhol tekshirish juda muhimdir: xatolar aslida tekshirilmasligi kerak, lekin tizimli ravishda oldini olish kerak.
Real vaqt Tarmoq Operatsion tizimlari - QNX va uning xususiyatlari.
Real vaqt Operatsion tizimi uchun amalga oshishi majburiy bo’lgan asosiy printsiplami ko,гib chiqamiz. Real vaqt Operatsion tizimi arxitekturasiga ho’yiladigan 1-chi asosiy talab, ko’pmasalalik (hahihiy ma'noda).
QNX Operatsion tizimi ia 32 arxitekturali protsessorlar uchun ishlab chiqilgan kuchli Operatsion tizimdir. U, гeal vaqt rejimida, ham alohida klmpyuteгda, ham lokal hisoblash Taгmoqida ishlaydigan murakkab dastur majmualaгini loyihalashtiгish imkonini beradi. QNX tarkibiga kiгitilgan (vstгoenno'e) vositalar, alohida kompyuteгda ko’pmasalalikni va har xil kompyuteгlaгda, parallel bajariladigan masalalarni, lokal hisoblash Tarmoqi muhitida o’zaro bohlanib ishlashni qo’llaydi. Shunday qilib bu OT taqsimlangan tizimlarni qurish uchun juda yaxshi to’hri keladi.
Tizimda asosiy dasturlash tili S dir. Asosiy operatsion muhit POSIX standartiga mos keladi. Bu narsa, QNX oldin ishlab chiqilgan dasturiy ta 'minotni, taqsimlangan ishlov berish muhitida ishlashni tshkil etish imkonini beradi (ozgina o’zgartirishlar bilan).
QNX Operatsion tizimi Tarmoqga mo’ljallangan va multimasalalik bo’lish bilan birga, ko’pfoydalanuvchilidir (ko’pterminalli). Undan tashqari, u masshtablanadigandir.
Foydalanuvchi va amaliy dasturlash interfeysi UNIX tizimiga o’xshaydi, chunki POSIX stfndartiga javob beradi. Ammo bu Operatsion tizim, UNIX ning versiyasi emas, u butunlay boshqa, (UNIX ga nisbatan) arxitektura printsipiga asoslanib yaratilgan.
QNX, mikroyadro va axborotlarni almashish printsipida hurilgan birinchi tijorat OT dir. Tizim turli darajadagi mustahil (ammo axborot almashish yo’li bilan muloqat qiladigan) jarayonlar (menedjer va drayverlar) ko’rinishida amalga oshiirlgan, ularning har biri, ma'lum xizmatlarni bajaradi. Bularning hammasi quyidagi ustunliklarni kelib chiqardi: oldindan ayta olish - bu degani, tizimni hat'iy real vaqt rejimiga qo’llash mumkin. UNIX ning xech haysi versiyasida bu narsa yo’h, Windows NT da ham shu ahvoldir. Masshtablashtirilganlik va samaradorlik resurslardan optimal foydalanish va QNX ni boshqa tizimlar (embedded- vstroennno'y)ga qo’llanishini bildiradi. kengaytirishlik va ishonchlilik bir vaqtda ta'minlanadi, chunki yozilgan drayverni yadroga kompilyatsiya qilinmaydi.
FLEET - tez Tarmoq protokoli axborot almashish uchun shaffofdir, avtomatik tarzda buzilishlarga hat'iylilik, yuklama balansi alternativ yo’llarni marshrutlashni ta'minlaydi.
Photon - kompakt grafik tizimi, tizimning o’ziga o’xshab modullilik asosida hurilgan va GUI ni to’liq funktsiyali interfeysini yaratadi.
QNX arxitekturasi
QNX - shaxsiy kompyuterlar uchun, taqsimlangan hisoblashlarni samarali tashkil etishga imkon beruvchi real vaqt Operatsion tizimlaridir.
Tizimda masalalar orasidagi aloqa kontseptsiyasi, bir masaladan ikkinchisiga uzatiladigan axborotlar asosida tashkil etilgan bo’lib, bu masalalar ham bitta kompyuterda, ham lokal Tarmoq orhali bog’langan turli kompyuterlarda ecqilishi mumkin. Real vaqt va jarayonlar orasidagi aloqa kontseptsiyasi, QNX Operatsion tizimi uchun ishlab chiqiladigan dasturiy ta'minoti va tizim ustunliklaridan maksimal foydalanishga harakat filadigan dasturchiga ham ta'sir ko’rsatadi.
QNX Operatsion tizimi mikroyadrosi bir necha o’n kilobayt xajmga egadir (ba'zan 10 kbayt, ba'zan 32 kbayt va ba'zan 46 kbayt), ya'ni bu mavjud Operatsion tizimlar ichida eng kichik yadrodir.
Bu yadro ichida quyidagilar joylashgan:

IPC (Inter Process Communication) - jarayonlar orasidagi bog’lanish;

uzilishlar redirektori;

masalalar bajarilishini rejalashtirish bloki (masalalalar dispetcheri);

ma'lumotlarni qayta jo’natish Tarmoq interfeysi (Net menedjer)

Taqsimlanga hisoblashlarni tashkil etishning asosiy mexanizmlari, QNX, samarali taqsimlangan hisoblashlarni tashkil etishga imkon beruvchi tarmoq Operatsion tizimi hisoblanadi. Buning uchun har bir “tugun” deb ataluvchi mashinada, yuqorida aytbi o’tganimiz Net menedjeri ham, yadro va jarayonlari menedjeridan tashqari, ishga tushirilishi kerak. Net menedjeri Tarmoqning apparat jihatdan amalga oshirilishiga bog’liq emas. Bunday apparat mustahillik Tarmoq drayverlari hisobiga amalga oshiriladi.

OS OS/2 Operatsion tizimlari oilasi va IBMning Warp komponentasi.
QNX operatsion tizimida turli xil texnologiyali Tarmoqlar uchun drayverlar mavjud: Ethernet, Fast Ethernet, Arcnet, IBM Token Ring va boshqalar. Bundan tashqari, ketma-ket kanal va modem orhali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud. IBM kompaniyasining OS/2 warp Operatsion tizimlari oilasi
OS/2 Operatsion tizimlari, shaxsiy kompyuterlar uchun eng ko’p parametrlar bo’yicha eng yaxshi OT bo’lganligi va asosiy rahobatchilardan ancha oldin yaratilganligiga qaramasdan juda ommaviylashmadi va keng tarhalmadi ham.
Buning asosiy sababi, - uning sifati emas, balki tijorat honunidir, ya'ni balki reklama sustligi, bozorda oldingi o’ringa chiqish uchun xarajatlar ajratish va x.k.lar.
Birinchidan, IBM kompaniyasi bu OT ni dasturiy ta'minot bozoriga olib chiqmasdan, korporativ mijozlar bilan o’z amaliyotini davom ettirdi, chunki IBM PC birinchi navbatda shaxsiy kompyuterdir.
Ikkinchidan, IBM kompaniyasi, asosan foydani tizimli dasturiy ta'minot orhali emas, balki serverlar va boshqa qurilmalar orhali hilar edi. OS/2 OT i keng tarhalishi uchun o’huv darsliklar, reklama va x.k.larga e'tibor berish kerk edi. Ammo bunday bo’lmadi, shuning uchun ham hozirgi vaqtda bu tizim bilan ko’pchilik tanish emas. Lekin, shuni ta'kidlash lozimki, o’z vaqtida bu tizimni o^gangan va mos dasturiy ta'minotni yaratgan koгxona va tashkilotlaг, hanuzgacha ommaviy bo’lgan Windows NT/2000/XP OT lariga o,tmaydilaг, chunki ulaг yaxshigina katta tizimli гesuгslar talab qiladilaг.
Arxitektura xususiyatlari va asosiy imkoniyatlari (interfeys).
OS/2 ning oxiгgi veгsiyalaгi, o’z nomlaгida waгp so’ziga egalaг, bu esa ingliz tilidan “asos” deb tarjima qilinadi, chunki haг yangi versiya oldingisiga tayanadi.
Bu tizimlaг uchun xos bo’lgan xususiyatlaT quyidagilaгdiг:
siqib chiqamvchi ko’p masalalik, DOS va Windows ilova^ qo’llanilishi;
haqiqatdan ham intuitsiya jihatdan tushunarli va qulay ob'ektli foydalanuvchi interfeysi;
ob'ektli xujjat almashinuv ochiq standartini qo’llash;
Open GL standartini qo’llash;
Java applet va Java tilida ishlab chiqish vositalari mavjudligi;
Trne Type (TTF) shriftlami qo’llash;
olidandan tayyoгgaгliksiz tovushni boshqaгish;
IntemetG'intranet Taгmoq texnalogiyalaгini qo’llash;
Ыг xil mavqeli Taгmoq va Tarmoq (LAN Seгveг, Win, Lantastic, Novell, Netware 4.1) OT lari klient qismini qurish vositalari;
modemli bog’lanish oAali masofadan muгojaat;
Mobile File System - mobil foydalanuvchilari ho’llovchi fayl tizimi;
Windows OT dan fa^li qulay bo’lgan, apparat qurilmalami avtomatik “tanib oluvchi” standaгt (Plug and Play);
offis ilovalaгi to’plami (MB, elektron jadval, matn pгotsessoгi, hisobotlar geneгatoгi, gгafika, axboгot menedjeгi va x.k.lar);
fideokameгa ishi vositalarini ham o’z ichiga olgan multimediani qo’llash (Warp Guide yoгdamida).
Yuqorida sanab o’tilgan, reklmaaga mos xususiyatlardan tashqari bo’lgan imkoniyat - qulay bo’lgan, korporativ MB bilan ishlash va Tarmoqdagi ishchi o’rinni tashkil etuvchi muhit. Foydalanuvchilar uchun juda muhim bo’lgan yana bir xususiyat, IBM o’z OT ini hamma versiyalari uchun muntazam “yangilanish” paketlarini (Fix Pak) ishlab chiqadi. Bu paketlar foydalanuvchi uchun tekinga beriladi. Ilovalarni boshqarishda ham murakkab bo’lmagan xususiy dasturlarni yaratishda foydali bo’lgan, dasturlash tizimi, yuqori darajadagi til - REXX ning mavjudligidir. Bu tilning ob'ektga yo’naltirilgan versiyasi va mos interpretatorlari mavjuddir.
OS/2 OT da eng ko’zga tashalanadigan xususiyat, bu foydalanuvchining ob'ektga mo’ljallangan grafik interfeysidir. Grafik interfeys OS/2 tizimida yagona emas, bu tizim uchun juda ko’p alternativ hobihlar mavjuddir. M-n, File Bar dasturi, u juda sodda bo’lib ko’rinsa ham, 4 Mbayt operativ xotiraga ega bo’lgan kompyuterda ham, (OS/2 ekrani ko’rinishini yaxshilaydi) ishlashni osonlashtiradi. OS/2 OT ini yaxshilaydigan hobihlardan tashqari, uning funktsionalligini kengaytiradigan qator dasturlar mavjud. (M-n, Xfree 86 for OS/2)
Kompyuter tarmoqlarining rivojlanishi taqsimlangan axborot boshqaruv tizimlarinini rivojlanishiga sabab bo‘ldi. Integral mikrosxemalarining rivojlanishi boshqaruv obyektlarining mikroprotsessorlarini (MP) ish jarayonini o‘zgarishiga sabab bo‘ldi. Yangi texnologiyalar kiritish sharoitida mutaxassislar oldida texnologiya jarayonlarini o‘rnatish tarkibiy qismlarining qo‘llanilishi, zamonaviy texnologiyalar asosida tarmoq yaratish kabi masalalar tadqiqoti dolzarblashdi.
Xususan, mikrokontrollerlar asosida dasturiy boshqariladigan qurilmalarni yaratish dolzarb masalalardan hisoblanadi. Buning uchun qurilmalarga dastur yaratish jarayonini amalga oshirish zarur bo‘ladi. Foydalanilayotgan platada asosiy modulli mikrokontroller ATmega128 bo‘lib hisoblanadi. Bundan tashqari, platada turli periferiya qurilmalari, kuchlanish stabilizatori va yordamchi qurilmalar mavjud.

SN ATMega128A platasining umumiy ko‘rinishi
Kontroller modul platasi to‘g‘irlagich va kuchlanish stabilizatori bilan jihozlangan. Kirish kuchlanishi 6–15 V. Plata manbaga ulanishi bilan mos svetodiodlar yonadi. Mikrokontrollerni ISP va JTAG interfeysi orqali dasturlash mumkin. MK chiqishlari multipleksorga ulangan bo‘lib, uning vazifasi mikrokontrollerning chiqishlarini kerakli funksiyalar uchun ulashga kerak bo‘ladi. Mikrokontroller ATmega128 ikkita ketma-ket interfeys bilan jihozlangan bo‘lib, signallari RS-232 pog‘onasiga MAX232 o‘zgartirgich bilan o‘zgartirilgan. Plataga qo‘shimcha xotira — 4 Mb Atmel AT45DB041B Flash-xotira o‘rnatilgan. Xotira mikrokontroller bilan SPI interfeys orqali ulangan va uni ma’lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi. Qurilma modullarini boshqarish uchun mikrokontroller kiritish chiqarish portalirini moslashtirish kerak bo‘ladi.

Kiritish chiqarish portlarini tashkillashtirish
Plataning modullari sxemasida har bir modulning kiritish va chiqarish ulanish portlari ko‘rsatilgan. Dasturlash jarayonida aynan keltirilgan portlar orqali murojaat etiladi. Platada sozlash jarayonlarini amalga oshirishda bir qancha dasturlash muhitlari mavjuddir. Ushbu muhitlardan biri — AVR Studio 4 muhiti hisoblanadi.
AVR Studio 4 — bu ishlab chiqarish muhiti bo‘lib, (IDE, Integrated Development Environment), AVR-operatsion tizimlar uchun juda ham qulay muhit hisoblanadi. Ushbu muhit 8 razryadli AVR RISC mikrokontrollerlari uchun dasturiy muhit hisoblanadi. Muhitda assembler va S (si) dasturlash tillaridan foydalaniladi.

AVR Studio 4 muhiti oynasi
Hosil qilingan dastur .hex kengaytmali faylini mikrokontrollerga yuklab boshqaruv qurilmalarini ishga tushiramiz. Uning uchun maxsus dasturiy muhitlar mavjud bo‘lib, ulardan AVRDUDE muhitidir.

AVRDUDE oynasi

XULOSA:
O'rnatilgan tizimlar elektron qismlardan iborat: IC, tranzistorlar, rezistorlar, kondensatorlar, bobinlar, transformatorlar, ulagichlar va boshqalar. Ma'lumotni qayta ishlash qismi bir yoki bir nechta IC tomonidan aniqlanadi. Biz standart raqamli IClardan qurilgan tizimlarni loyihalashda foydalanganmiz. Birinchidan, bu TTL (Transistor-Transistor Mantiq) IC, keyinchalik CMOS-da o'xshash funktsiyalar. Hozirgi kunda ushbu standart funktsiyalar deyarli ishlatilmayapti va muayyan dasturning funktsiyalari dasturlashtiriladigan apparatlarda va mikrokompyuter tuzilmalari yordamida amalga oshirilmoqda. Birinchi holda, chipdagi apparat doimiy ravishda maxsus konfiguratsiyada dasturlashtiriladi. Ikkinchi holda, tegishli arxitekturaga ega uskuna har bir ko'rsatma bo'yicha qayta tuziladi. Ikkala holatda ham universal qurilish bloklari qabul qilinadi va bino blokining funktsiyasi sobit (o'rnatilgan) dasturlash orqali aniqlanadi.
Biz quyidagi qurilish bloklarini uchratamiz:
Birining ostida mikroprotsessor biz protsessor (markaziy ishlov berish birligi) ning asosiy elementlari birlashtiriladigan ICni nazarda tutamiz, masalan: ALU (arifmetik ishlov berish birligi), ichki registrlar, dastur hisoblagichi va uzilish mantig'i. Dastur tashqi xotirada saqlanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1. Qosimov S.S “Axborot texnologiyalari” texnik oliy o’quv yurtlari uchun

uslubiy qo’lanma. Toshkent.: “Aloqachi” 2006
2. Internet ma’lumotlari.