6-variant korrelyatsiya koeffitsenti

16-variant

1)korrelyatsiya koeffitsenti:

Chiziqli korrelatsiya koeffitsiyenti r_xy bog'lanish zichligi ko‘rsatkichidir. r miqdor berilgan nuqtalar topilgan empirik chiziqqa qanchalik yaqin joylashganini anglatadi. r miqdor uchun -1 <, r_xy <1 tengsizlik o‘rinli. Bizning misolimizda esa -1 <, r_xy <0 ya`ni -0.98 chiqdi va teskari bog`lanish borligini ko`rdik.
2)Determinatsiya koeffitsenti:
Regressiya chizig'ini tanlash sifatini baholash uchun r<sub>xy</sub><sup>2</sup> - chiziqli korrelatsiya koeffitsiyentining kvadrati hisoblanadi. Ushbu r<sub>xy</sub><sup>2</sup>miqdor determinatsiya koeffitsiyenti deyiladi. U regressiya yordamida aniqlanadigan у o'zgaruvchi dispersiyasi ulushini tavsiflaydi. r<sub>xy</sub><sup>2</sup>*100% - x о‘zgaruvchi variatsiyasi yordamida aniqlanadigan у o‘zgaruvchi variatsiyasi protsentini aniqlaydi. Bu ko`rsatkich o`rganilayotgan omil belgilari ta`sirida natijaviy belgining o`zgarishi nisbatini ko`rsatadi .Bizning misolimizda determinatsiya koeffitsenti R²=0.9588 ;bu shuni anglatadiki,kichik korxonalarning yillik Tovar aylanmasining ta`siri muomala xarajatlarining nisbiy darajasi o`zgarishining 95%ni tashkil etadi.


3)Approksimatsiya o`rtacha xatoligi:
Qurilgan modelning sifati approksimatsiyaning о'rtacha xatoligi bilan aniqlanadi. Approksimatsiyaning o‘rtacha xatoligi 8% - 10% dan oshmasligi kerak. Uni quyidagi formula orqali hisoblab chiqamiz.


Modelning aniqligini tavsiflash uchun ,yuqpridagi formula bo`yicha hisoblangan ortiqcha nisbiy yaqinlashish xatosi ko`rsatkichidan foydalandik.Olingan o`rtacha nisbiy xatoning qiymati tuzilgan modelning juda ham yuqori aniqlilik darajasini ko`rsatadi va bizning misolimizda bu qiymat 5%dan kam xatolik ya`ni 2.6% bu esa xatolik qoniqarli aniqlilik darajasida ekanligini ko`rsatadi.
4)Fisherning F-test ya`ni kriteriyasi orqali:
Regressiya chizig‘i tenglamasi ma’nodorligini baholash, umuman olganda, Fisherning F —belgisi yordamida olib boriladi. Fisheming F belgisi miqdori determinatsiya koeffitsiyenti r_xy bilan bog‘langan,u quyidagi formula bilan hisoblanadi:

F=(0.95/1-0.95)*(8-1-1/1)=(0.95/0.05)*6=114
J:k₁=1 k₂=n-k-1=8-1-1=6 α=0.05
F _JAD=5.99< F _HIS=114 ushbu tengsizlik o`rinli, regressiya tenglamasi statistic ma`nodor va ahamiyatli hisoblanadi.

5)Student mezoni va regressiya tenglamasi koeefitsentlarni baholash:

Ushbu rasmdagi jadvalda esa regression tahlil o`tkazib, a<sub>0</sub> va a<sub>1</sub> parametrlarimizni topib oldik va regressiya tenglamasini hosil qildik.
y = -2,208x + 13,153
bunda a<sub>0</sub>= -2,208, a<sub>1</sub>=13,153
Regressiya parametrlarining statistik ma’nodorligi bahosini Styudentning t- belgisi yordamida ham amalga oshirish mumkin, unda har bir ko‘rsatkich uchun ishonchlilik intervali hisoblanadi. Erkinlik darajasi soni n - 2 hamda α = 0,05 bo`lganda t-belgining jadval qiymatini Styudent taqsimotidan topiladi.
k=n-2=6 α = 0,05 T _jad=2.45
Tasodifiy xatolar m_a, m_b m_rху quyidagi formulalar yordamida hisoblanadi.

m_a= t_a= -2.208/1.52=-1.4526

m_b = t_b= 13.153/0.186=70.715
m_rxy= t_rxy= -09818/0.574=-1.710

Bizning misolimizda T _jad>T_his bo`ldi va biz bu holatda H₀ gipotezni rad etmasdan a₀va a₁ va r_xy ning shakllanishining tasodifiy tabiatini tan olmaymiz degan xulosa qilamiz.

6)ekonometrik model parametrlarini ishonchlilik oraliqlarini aniqlash:
Regressiyaning a₀ va a₁ parametrlari uchun ishonchlilik intervallarini topamiz. Buning uchun har bir ко ‘rsatkich uchun limit xatolikni hisoblaymiz:
=2.45*1.52=3.724
=2.45*0.186=0.4557
Ishonchlilik intervallari:
=-2.208+3.724=1.516-_max
-2.208-3.724=-5.932 -_min
=13.153+0.4557=13.6087-_max
13.153-0.4557=12.6979-_min
Xulosa qilib shuni aytamizki,a₀ va a₁ parametrlar mos ravishda (-5.932;1.516;) va (12.6979;13.6087) intervallarda 0ga teng bo`lishi mumkin.Shuning uchun statistic ma`noga ega emas.