7- laboratoriya ishi Biogas olish uchun xom ashyoni o’rganish

uchinchi, atsetogen bosqich- bu bosqichda metandan oldingi moddalar (atsetat, vodorod, karbonat angidrid) paydo bo‘ladi;
to‘rtinchi, metanogen bosqich- oxirgi mahsulot, organik moddalarni metanga aylanishiga olib keladi.
Go‘ng yoki boshqa organik moddalardan (chiqindilardan) biogaz olishda qatnashadigan mikroorganizmlar hamjamiyatini ta’sir etish chizmasi(Zavarzin bo‘yicha).
Chizmada organik moddalarni anaerob sharoitda parchalanishida har hil guruhga mansub mikroorganizmlarni o‘zaro trofik aloqalari aks etirilgan birlamchi anaeroblar organik moddalarni metanni old mahsulotlari bo‘lgan vodorod, karbonat angidiridi, atsetat, metanol,metil amidlar, formiatgacha parchalaydilar.
Metonogenlarni substrat spetsifikligi, ularni oldingi bosqichda ishtirok etgan bakteriyalar bilan trofik aloqasiz rivojlanishiga yo‘l qo‘ymaydi. O‘z navbatida, metan hosil qiladigan bakteriyalar birlamchi anaeroblar sintez qilgan moddalarni ishlatish orqali shu bakteriyalar bajarayotgan reaksiyalar imkoniyatlari va ularni tezligini aniqlab beradi.
Metan xosil bo‘lishida boshqarish funksiyasini bajarayotgan markaziy metabolit bo‘lib vodorod xizmat qiladi. Tizimda vodorodni parsial bosimini past holatda ushlab turish hisobidan uni turlar orasidan birlamchi anaeroblar metobolizmi bevosita metanni old mahsulotlari hosil bo‘lishigacha qarab o‘zgartirish imkoniyatini yaratadi. Agar tizimdan vodorod chiqarib tashlanmasa, qaytarilgan masulotlar uchuvchan yog‘ kislotalari va spirtlar hosil bo‘ladi. Bu birikmalarni metobolizmi hayot faoliyati hosil bo‘lgan vodorodni metan bakteriyalar bilan bog‘lashga bag‘ishlangan sintrof bakteriyalar tomonidan amalga oshiriladi.
Metan hosil qiluvchi bakteriyalar kislota hosil qiluvchi bakteriyalarga nisbatan o‘zlarini o‘sib rivojlanishlari uchun yuqoriroq talablar qo‘yadilar, ya’ni ularni ko‘payishlari uchun mutlaqo anaerob sharoit va ko‘proq vaqt kerak bo‘ladi.
Metan hosil bo‘lish uchun zarur bo‘lgan sharoitlar quyidagi jadvalda keltirilgan.

8.1-jadval