7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik I variant Informatika fani nimani o'rganadi?

O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________________ Fozilova R. J.
Sana: Sinf :

___________ ______________

___________ ______________

___________ ______________

Fan: Informatika

Darsning mavzusi: Paskalning shakllar chizish operatorlari

Darsning maqsadi:

Ta`limiy - O’quvchilarga paskal tilida shakllar chizish operatorlari haqida ma’lumot berish O`quvchilarga ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida bilim, ko`nikmalar berish.

Tarbiyaviy maqsad: O‘quvchilarga olinayotgan axborotning insonning bilim va ma’naviy boyliklarining yuksalishiga ta’sirini tushuntirish hamda teran fikrlashga yordam berishini ochib berish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Fanni amaliyot bilan qo`shib olib borish, informatika faniga kiritilgan barcha dasturlar haqida umumiy ma`lumot berilib, har bir dasturda o`quvchilarning mustaqil ravishda masallarni bajarib borishlariga, kompyuterlar bilan to`la – to`kis muloqot qila olishlariga erishish.Parametrli takrorlash operatori
Dars turi: Ma’ruza

Darsning jihozi: Darslik, shakllar, kompyuter, elektorn darslik, turbo paskal dasturi

Darsning rejasi:

I.Tashkiliy qism:

II. Uy ishi nazorati:

III. Yangi mavzuni tushuntirish:

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash:

V. O’quvchilarni baholash:

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism:

O’quvchilar bilan salom alik qilinadi

Davomat tekshiriladi.

O’quvchilarning darsga tayyorgarligi nazorat qilinadi.

II. Uyga berilgan vazifani so’rash: Uyga berilgan mashqlar tekshiriladi

4 Random funksiyasi yordamida «yulduzli osmon» manzarasini hosil qilish dasturini tuzing.

5. 
   Ekran markazidan o'tuvchi koordinalar o'qi, mos joyda koordinatalar o'qi nomini yozuvchi va x e [-7, 7] oraliqda y=\x\ funksiyasining grafigini chizuvchi dastur tuzing.
   

6*. Ichma-ich joylashgan 7 ta aylana chizuvchi dastur tuzing (yo'llanma: radiusni oshirish uchun takrorlash operatoridan foydalaning).

7 marta o'chib-yonadigan aylana chizuvchi dastur tuzing (yo'llanma: aylana chizing va jarayonni sekinlashtirish uchun bo'sh takrorlash bajaring, avvalgi aylanani fon rangida chizing va jarayonni sekinlashtirish uchun bo'sh takrorlash bajaring, takrorlashni 7 marta bajartiring).

III. Yangi mavzuni tushuntirish:

Paskalda chiziq rangini tanlash uchun SetColor(rang), fon rangini tanlash uchun esa SetBkColor(rang) protseduralaridan foydalaniladi. Bu yerda rang — butun sonli o'zgaruvchi yoki o'zgarmas bo'lib, u tanlangan rang kodini yoki unga mos konstanta nomini ifodalaydi. Tanlangan rang joriy rang deyiladi. Agar avvaldan biror rang tanlanmagan bo'lsa, u holda oq rang joriy hisoblanadi.

Line(Xl,Yl,X2,Y2) protsedurasi ekranning (XI,Yl) koordinatali nuqtasi bilan (X2,Y2) koordinatali nuqtasini birlashtiruvchi joriy rangli kesma chizadi.

Circle(X,Y,R) protsedurasi markazi (X,Y) nuqtada va radiusi R ga teng aylana chizadi. Endi aylanalar bilan bog'liq masalalarni osongina hal etish mumkin.

1-misol.Uchlarining koordinatalari (10,200) va (630,200) bo'lgan ko'k rangli kesma hamda markazi (300,200) koordinatali nuqtada va radiusi 100 bo'lgan yashil rangli aylana chizing. Fon sariq rangda bo'lsin.

Uses Graph;

Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect; InitGraph(gd, gm,");

SetBkColor(Y ellow); Setcolor(Blue); Line( 10,10,630,200);

Setcolor(Green); Circle(300,200,100);

Readln; CloseGraph;

End.

Ellipse(X,Y,BB,OB,XR,YR) protsedurasi markazi (X, 7) nuqtada, x va у o'qlari bo'yicha radiuslari mos ravishda XR va YR ga teng ellipsning BB burchagidan OB burchagigacha bo'lgan yoyini chizadi. Burchak gradus o'lchov birligida beriladi. XR=YR bo'lsa, aylananing yoyi chiziladi.

Rectangle(Xl,Yl,X2,Y2) protsedurasi ekranda yuqori chap burchagi (XI,Yl) koordinatali va quyi o'ng burchagi (X2,Y2) koordinatali nuqtada bo'lgan м»» to'g'ri to'rtburchak chizadi.

IV. Mavzuni mustahkamlash: O’quvchilarga savollar beriladi.

1. 
   Ekranda biror shakl chizish uchun uning rangi qaysi protsedurasi yordamida tanlanadi?
   
2. 
   Paskalda kesma chizish imkoniyatini amalda ko'rsatib bering.
   
3. 
   Aylana qaysi protsedura yordamida chiziladi?
   
1. 
   Ellips protsedurasi yordamida qanday shakllar chizish mumkin?
   

Ichi ko'k rangli og'ma katak chiziqlar bilan to'ldirilgan ellips chizing.

Uses Graph; Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect;InitGraph(gd,gm, "); SetColor(Red);

SetFillStyle(8,l); FillEllips(320,240,200,100);

Readln; CloseGraph; End.

V. O’quvchilarni baholash: Faol qatnashgan o’quvchilar baholanadilar.

VI. Uyga vazifa berish: Daslikdagi savol va topshiriqlar, va mashqlar 94 bet. – 2-4 mashq 5,6 savollar

O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________________ Fozilova R. J.

Sana: Sinf :

___________ ______________

___________ ______________

___________ ______________

Fan: Informatika

Darsning mavzusi: Takrorlash darsi (Paskalning shakllar chizish operatorlari)

Darsning maqsadi:

Ta`limiy - O’quvchilarga drawpoly, rectangle, elips, kabi operatorlar haqida tushuncha berish operatorlarni dasturlarda qo’llay olish.

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga estetik tarbiya berish, ona Vatanga muhabbat, o’lkamiz tabiatini sevishga o’rgatish.

Rivojlantiruvchi maqsad: o‘quvchilarda o’quv fanlariga bo‘lgan qiziqishni shakllantirish hamda o’zining har bir harakatini nazorat qila olishga yo’naltirish.

Dars turi: amaliyot uyg’unligi.

Darsning jixozi: Darslik, kompyuter, ko’rgazmalar.elektorn darslik, turbo paskal dasturi

Darsning rejasi:

I.Tashkiliy qism:

II. Uyga vazifa nazorati:

III. Mavzuni tustahkamlash

IV. O’quvchilarni baholash:

V. Uyga vazifa berish

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism:

O’quvchilar bilan salom alik qilinadi

Davomat tekshiriladi.

O’quvchilarning darsga tayyorgarligi nazorat qilinadi.

II. Uyga berilgan vazifani so’rash:

DrawPoly(BS,KM) protsedurasi siniq chiziq chizadi. BS — siniq chiziq - ning sinish nuqtalari soni, KM — siniq chiziq sinish nuqtalarining koor­dinatalari berilgan massiv nomi. Agar siniq chiziq boshlang'ich nuqtasining koordinatasi bilan oxirgi nuqtasining koordinatasi ustma-ust tushsa, yopiq soha — ko'pburchak hosil bo'ladi.

Paskalning turli rang va usulda bo'yalgan shakllarni chizish protseduralari ham bor. Mazkur shakllarning chegara chiziqlari rangi biz yuqorida ko'rgan SetColor protsedurasi bilan tanlanadi. Ularning ichini bo'yash uchunrang va usul Paskalning SetFillStyle(usul,rang); operatori yordamida belgilanadi, bu yerda rang — tanlanayotgan rang kodi, usul — bo'yash usuli.

Ekranning o’rtasidan gorizontal va vertikal to’g’ri chiziq chizing

Uses Graph;

Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect; InitGraph(gd, gm,");

SetBkColor(Y ellow); Setcolor(Blue); Line( 320,480,320,0);

Setcolor(Blue); Line( 0,240,640,240);

Readln; CloseGraph;

End.

III. Mavzuni mustahkamlash: O’quvhcilarga topshiriqlar beriladi

1. 
   O'zbekiston bayrog'i rasmini chizuvchi dastur tuzing.
   
2. 
   Ekranning to'rtta burchagida eni 60 va bo'yi 40 ga teng qizil rangli to'rtburchaklar chizuvchi dastur tuzing.
   

Uses Graph;

Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect; InitGraph(gd, gm,");

Solidfill(red); Setcolor(red); Rectangle(0,0,60,40);

Solidfill(red); Setcolor(red); Rectangle(0,480,60,440);

Solidfill(red); Setcolor(red); Rectangle(640,480,580,440);

Solidfill(red); Setcolor(red); Rectangle(640,0,580,40);

Readln; CloseGraph;

End.

3. 
   Ekranni teng to'rt bo'lakka bo'lib, ularni mos ravishda qizil, sariq, yashil va ko'k ranglarga bo'yovchi dastur tuzing.
   

Uses Graph;

Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect; InitGraph(gd, gm,");

Solidfill(red); Rectangle(0,0,320,240);

Solidfill(yellow); Rectangle(320,240,640,0);

Solidfill(green); Rectangle(320,240,0,480);

Solidfill(blue); Rectangle(320,240,640,480);

Readln; CloseGraph;

End.

4. 
   Ekranning o'rtasida radiusi 100 ga teng bo'lgan sariq rangli doira chizuvchi dastur tuzing.
   

Uses Graph;

Var gd, gm : Integer;

Begin Gd:=Detect; InitGraph(gd, gm,");

SetBkColor(black);

Solidfill(yellow);

Circle(320,240,100);

Readln; CloseGraph;

End.

5. 
   Oy va yulduzlar tasvirlangan kechki osmon manzarasini chizuvchi dastur tuzing.
   

IV. O’quvchilarni baholash: Faol qatnashgan o’quvchilar baholanadilar.

V. Uyga vazifa berish: Daslikdagi 6-9 topshiriqlar 94 bet
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________________ Fozilova R. J

Sana: Sinf :

___________ ______________

___________ ______________

___________ ______________

Mavzu: Internetda ishlashni ta'minlovchi dasturlar
Darsning maqsadi:

Ta`limiy O’quvchilarga Internetda ishlash dasturlari Internet Explorer, Opera haqida ma’lumot berish. O`quvchi - yoshlarga ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida bilim, ko`nikmalar berish.

Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni estetik ruhda, o`qish jarayoniga nisbatan mas`uliyat hissini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad: O‘quvchilarda o’quv fanlariga bo‘lgan qiziqishni shakllantirish hamda o’zining har bir harakatini nazorat qila olishga yo’naltirish.
Dars turi: Amaliyot uyg’unligi.

Darsda foydalaniladigan jixozlar: Darslik, Kompyuter Internetni ishga tushurish Internet Explorer, Opera

Darsning rejasi:

I.Tashkiliy qism:

II. Uyga vazifa nazorati:

III. Mavzuni tustahkamlash

IV. O’quvchilarni baholash:

V. Uyga vazifa berish

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism:

O’quvchilar bilan salom alik qilinadi

Davomat tekshiriladi.

O’quvchilarning darsga tayyorgarligi nazorat qilinadi.

II. Uyga berilgan vazifani so’rash:

1. 
   Internet deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Internetning yaratilishiga sabab bo'lgan birinchi kompyuter tarmog'i haqida so'zlab bering.
   
3. 
   Internetda axborot uzatish protokoli deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Multimediya nima?
   
5. 
   Worl Wide Web haqida nimalarni bilasiz?
   

6 Web sahifa va gipermatn haqida so'zlab bering.

7. 
   Web-sayt nima?
   
8. 
   Internetdagi web-sahifalar qayerda saqlanadi?
   
9. 
   URL deganda nima tushuniladi?
   

III. Yangi mavzuni tushuntirish:

Internet — axborotlar ummoni. Undan siz istalgan mavzuga oid xohlagancha ma'lumot olishingiz mumkin. Lekin internetga kirish, undan keraKli rrpriumotlarnj olish qandaj amalga oshiriladi? Ushbu darsda internetda ishlash imkonini beruvchi dasturiy vositalar bilan tanishasiz.

Web-brauzerlar

Siz awalgi sintlarda bir nechta amaliy dasturlar bilan tanishdingiz. Masalan, Word — matn, Paint — grafik ko'rinishdagi axborotlar bilan ishlashga, Kalkulyator esa hisob-kitob ishlarini bajarishga mo'ljallangan dasturlar edi. Xuddi shunday, Internetning WWW xizmatidan foydalanish uchun ham maxsus dasturlar ishlab chiqilgan. Ular Web-brauzer\ar {Browser) deb ataladi. Browser inglizcha so'z bo'lib, ko'rishni ta'minlash, ko'rsatish ma'noiini anglatadi. Birinchi Web-brauzer 1990-yil CERN (Yev гора Yadroviy Tadqiqotlar Kengashi) xodimi Tim Berners Li tomonidan ishlab chiqilgan.

Hozirgi kungac'ia juda ko'p Web-brauzerlar ishlab chiqarilgan. Mosaic, Opera, AdWipe^r, Netscape Navigator, Netscape Communicator, Microsoft Internet Explorer va Power Bnvvser -huijr jumlasidandir. ^hulardan eng ko'p foydalaniladigani Netscape Communicator va Microsoft Internet Explorerdir Microsoft firmasining Internet Explorer dasturini Windows operatsion sistemasi tarkibiga kiritganligi bu brauzerning keng tarqalishiga sabab bo'ldi. Shuning uchun Microsoft Internet Explorer dasturi asosida brauzerlarning vazifalari va imkoniyatlari bilan tanishamiz.

Internet Explorer kompyuterga yuklanganda quyidagi ko'rinishdagi oyna ochiladi:


Sarlavha satri Menyular satri Uskunalar paneli Adreslar satri

Ma'lumotlar maydoni

Holat satri

Sarlavha satrida dastur (Microsoft Internet Explorer) hamda joriy hujjat nomi aks etib turadi.

Fayl		Tahrir	Ko'rinish			Tan'angan		Servis		Ma'lumot
Файл		Правка		Вид		Избранное		Сервис		Справка

Menyular satri quyidagilardan iborat:

Har bir menyu ma'lum amallarni bajarishga moijallangan buyruq va ko'rsatmalar majmuyidan iborat. Ularning asosiylarini ko'rib chiqamiz.

Fayl menyusi orqali asosan Web-sahifani ochish (kompyuter xotirasiga yuklash), uni o'z nomi yoki boshqa nom bilan saqlab qo'yish, Web-sahifani qog'ozga chop etish, dasturdan chiqish ishlari amalga oshiriladi.

Tahrir menyusi yordamida qirqib olish, nusxa olish, joy lash tirish, izlash kabi amallarni bajarish mumkin.

Ko'rinish menyusi tarkibiga usosan, disturning ekrandagi ko'rinishiga ta'sir etuvchi (uskunalar paneli, adreslar satri. holat satrini ekrandan olib qo'yish yoki joyiga qaytarib qo'yish. shrift o'lchami va kodlash usulini o'zgartirish) amallar kiradi.

Tanlangan menyusiga kirgan amallar yordamida asosan, o'zingizga yoqqan yoki ko'p foydalanadigan Web-sahifalarni saqlab qo'yish, ularga yangilarini qo'shish, tartiblash ishlarini bajarish mumkin.

Servis menyusi dastur xususiyatlanni sozlash (dastur ishga tushirilganda avtomatik yuklanadigan Web-sahifani tanlash, Web-sahifadagi audio, video va animatsiyalarini ko'rsatish yoki ko'rsatmaslik va hokazo) uchun mo'ljallangan.

Ma'lumot menyusi yordamida Microsoft Internet Explorer dasturidan foydalanish haqida ma'lumot olish mumkin.

IV. Mavzuni mustahkamlash: O’quvchilarga savollar beriladi.

1.Internet Explorerni ishga tushirish usullanni amalda ko'rsatib bering.

2.Internet Explorerning menyular satrida qanday menyular bor?

3.Fayl va Tahrir menyusining asosiy vazifalarini izohlang.

4.Tanlangan menyusining asosiy vazifalarini izohlang.

5.Internet Explorerning uskunalar paneli haqida nimalarni bilasiz?

IV. O’quvchilarni baholash: Faol qatnashgan o’quvchilar baholanadilar.

V. Uyga vazifa berish: Daslikdagi savol va topshiriqlar 51- bet


O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ______________ Fozilova R. J


Sana: Sinf :

___________ ______________

___________ ______________

___________ ______________

Mavzu: Hujjatlarda shakllar va chizmalarga oid mashqlar
Darsning maqsadi:

Ta`limiy O’quvchilarga Hujjatlarda shakllar va chizmalar haqida ma’lumot berish.

O`quvchi - yoshlarga ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida bilim, ko`nikmalar berish.

Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni estetik ruhda, o`qish jarayoniga nisbatan mas`uliyat hissini shakllantirish.
Rivojlantiruvchi maqsad: Fanni amaliyot bilan qo`shib olib borish, informatika faniga kiritilgan barcha dasturlar haqida umumiy ma`lumot berilib, har bir dasturda o`quvchilarning mustaqil ravishda mallarni bajarib borishlariga, kompyuterlar bilan to`la – to`kis muloqot qila olishlariga erishish.
Dars turi: Amaliyot uyg’unligi.

Darsda foydalaniladigan jixozlar: Darslik, Ms Word dasturi, Shakllar bilan ishlash haqida ma’lumotlar.

Darsning rejasi:

I.Tashkiliy qism:

II. Uyga vazifa nazorati:

III. Mavzuni tustahkamlash

IV. O’quvchilarni baholash:

V. Uyga vazifa berish

Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:

O’quvchilar bilan salom alik qilinadi

Davomat tekshiriladi.

O’quvchilarning darsga tayyorgarligi nazorat qilinadi.

II. Uyga berilgan vazifani so’rash:

1. Word matn protsessorida chizmalar chizish uchun qaysi uskunalar panelidan foy-dalaniladi?

2. "Chizish" uskunalar paneli yordamida qanday amallarni bajarish mumkin?

3. Word matn protsessorida to'g'ri chiziq qanday chiziladi?

4. Word matn protsessorida to'g'ri to'rtburchak qanday chiziladi?

III. Yangi mavzuni tushuntirish:

1. Word imkoniyatlaridan foydalanib quyidagi rasmlarni chizing









2.”Davlat bayrog’i” nomi bilan saqlangan hujjarga bayrog’imiz rasmini chizing mos ravishda ranglar bilan buyang.




3. Kompyuter rasmini chizing

IV. Mavzuni mustahkamlash: O’quvchilarga savollar beriladi.

1. Word matn protsessorida ellips qanday chiziladi?

2. Word matn protsessorida yoy qanday chiziladi?

3. Word matn protsessorida chiziq rangi qanday o'zgartiriladi?

4. Word matn protsessorida shakl ichi qanday bo'yaladi?

IV. O’quvchilarni baholash: Faol qatnashgan o’quvchilar baholanadilar.

V. Uyga vazifa berish: Daslikdagi savol va topshiriqlar 36 bet

O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________________ Fozilova R. J