7-amaliy mashg’ulot Mavzu


Download 348.86 Kb.
Pdf ko'rish
Sana06.02.2023
Hajmi348.86 Kb.
#1169037
Bog'liq
Kanal sathda ma’lumotlar almashinishni tshkil qilishning hususiyatlari. Ma’lumotlarni asinxron va sinxron uzatish.



7-amaliy mashg’ulot 
Mavzu: Kanal sathda ma’lumotlar almashinishni tshkil qilishning 
hususiyatlari. Ma’lumotlarni asinxron va sinxron uzatish. 
Ishdan maqsad: OSI modeli bilan tanishish va kanal satxi haqida tushunchaga 
ega bo’lish. 
Kerakli jihozlar: Kabellar, kompyuter, Cisco Packet Tracker. 
 
Kanal sathi (Data Link layer) – bu sathda uzatish muhitiga ulanish mumkin 
yoki mumkin emasligini tekshirish, hamda uzatilayotgan ma’lumotlardagi 
xatoliklarni aniqlash va ularni to’g’irlash mexanizmini amalga oshirish kabi 
vazifalar bajariladi. 
Buning uchun kanal sathida bitlar ketma-ketligi kadrlar (frames) deb ataladigan 
to’plamlarga guruhlanadi, Kanal sathi har bir kadrni to’g’ri uzatilishini ta’minlab 
beradi. Buning uchun hamda kadrni kadrdan ajratib turish uchun kanal sathi har bir 
kadrni boshlanishidan avval va ohirida maxsus bitlar ketma-ketligini joylashtiradi. 
Har bir kadrning baytlari ma’lum bir yo’l Bilan ishlanib nazorat qilish summasi 
hisoblanadi va u ham kadr tarkibiga qo’shilgan bo’ladi. Kadr tarmoq orqali o’z 
manziliga yetib kelganida, uni qabul qilib olgan stantsiya ham nazorat qilish 
summasini qayta hisoblaydi va kadrda birga yuborilgan nazorat qilish summasi bilan 
solishtiriladi. Agar ular bir xil bo’lsa kadr to’g’ri yetib kelgan hisoblanadi va qabul 
qilinadi. 


Lokal kompьyuter tarmoqlarida kanal sathi protokollaridan kompьyuterlar
ko’priklar kommutatorlar va marshrutizatorlar foydalanadilar. Kanal sathi 
protokollariga misol qilib - Ethernet, Token Ring, FDDI, l00VG-AnyLAN 
protokollarini keltirish mumkin. Ma’lumotlarni sifatli uzatishni ta’minlash vazifalari 
kanal sathi bilan birga, undan yuqoriroqda turgan tarmoq va transport sathlari 
vazifalariga ham kiradi. 
IEEE 802.x standartlarining tuzilishi 5.1-rasmda keltirilgan. IEEE 802.x 
standarti yettita sathli OSI modelining ikki quyi sathlari – fizik va kanal sathlariga 
tegishli bo’lgan standartlar to’plamidan iboratdir. Bunga sabab lokal kompьyuter 
tarmoqlarining o’ziga xos jihatlarini, aynan shu sathlarning ifodalashidir. Yuqori 
sathlar, ya’ni tarmoq sathi va undan yuqorida joylashgan sathlar esa, lokal hamda 
global kompьyuter tarmoqlari uchun umumiy bo’lgan xususiyatlarni kasb etar ekan.
Bu standartlarga asosan lokal kompьyuter tarmoqlarining kanal sathi ikkita 
sath osti sathlariga bo’linadi: 
• LLC (Logical Link Control) - ma’lumotlarni uzatishni mantiqiy boshqarish 
sath osti sathi. 
• MAC (Media Access Control) - ma’lumotlarni uzatish muxitiga 
bog’lanishni boshqarish sath osti sathi. 


LLC sathi – kompьyuterlar o’rtasida ma’lumotlarni har-xil darajadagi 
ishonchlilik bilan uzatishni amalga oshirish uchun javob beradi, hamda tarmoq sathi 
bilan ulanuvchi interfeys vazifasini bajaradi. Tarmoq sathi, LLC sathi orqali, kanal 
sathidan o’ziga kerak bo’lgan ma’lumotlarni uzatish amaliyotini, ya’ni transport 
hizmatini unga kerak bo’lgan sifatda bajarib berishni so’raydi.
MAC sathi esa – kompьyuterlar birgalikda foydalanadigan umumiy shina yoki 
halqa topologiyali muxit vaqtini ma’lum bir algoritm asosida taqsimlab, tarmoqni 
to’g’ri ishlashini
5.1-rasm. IEEE 802.X standarti strukturasi 
ta’minlab beradi. MAC sathi yordamida uzatish muhitiga murojaat qilishga 
ruxsat olingandan so’ng, LLC sathi tomonidan ma’lumotlarni mantiqiy birliklarini, 
axborot kadrlarini, har-xil darajadagi sifat bilan uzatish, ya’ni transport hizmati 
amalga oshiriladi. 
Lokal kompьyuter tarmoqlarining har-bir texnologiyasi tavsifi ikki qismga 
bo’lingan bo’ladi: 
1. MAS sathi tavsifi. 
2. Fizik sathi tavsifi. 


3.1.- rasmdan ko’rinib turibdiki MAS sathining yagona protokoliga, fizik sath 
protokollarining bir-nechta variantlari to’g’ri keladi. 
Barcha texnologiyalarning kanal sathi uchun esa umumiy bir-nechta ish rejimli
LLC protokol tasvirlangan. IEEE institutidan boshqa joyda ishlab chiqilgan lokal 
tarmoq standartlari ham 802.2 bo’lim tomonidan ishlab chiqilgan LLC sathi 
protokoliga moslangan bo’lishi kerak. 

Download 348.86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling