7-Kechikishli obyektlarning rostlash tizimlari

O‘tish prosessidagi kechikishlar
Obyekt bir rejimdan ikkinchi rejimga o‘tish prosessida chiqish signali X_q(t) krish signali X_q(t) ga nisbatan kechikadi. Kechikish vaqti bir sig‘imli obyekt lardan kam, ko‘p sig‘imli obyekt larda ancha ko‘p bo‘ladi. Bu kechikish odatda obyekt ning o‘tish grafigi X_q(t) orqali aniqlanadi. Bir sig‘imli statik obyekt ning o‘tish harakteristikasidan kirish signali X_q(t) bilan obyekt dan chiquvchi signal X_q(t) orasidagi boshlang‘ich kechikish yo‘qligini ko‘rish mumkin. Bunda rezervuarga suyuqlik tushishi bilanoq, rostlanuvchi parametr suyuqlik balandligi ∆N yoki X_q(t) paydo bo‘la boshlaydi. Amalda, ko‘pincha, bunday bo‘lmaydi, rostlanuvchi parametr X_q(t) vaqt bo‘yicha bir oz kechikib, paydo bo‘ladi. Buni ikki sig‘imli obyekt misolida aniqroq ko‘rishimiz mumkin (4-rasm,b).
Ikki sig‘imli obyektda birinchi rezervuarga tushgan suyuqlik ikkinchi rezervuarga birdaniga o‘ta olmaydi, bunga birlashtiruvchi truba uzunligi va jo‘mrak qarshiligi R sabab bo‘ladi. Natijada prosessning boshlanish qismidagi vaqt oralig‘i f_or ichida rostlanuvchi parametr X_q(t) ning o‘zgarish tezligi kirish signali X_k(t) ning o‘zgarish tezligidan kam bo‘ladi; chiqish signali vaqt bo‘yicha kirish signaliga nisbatan f_or vaqtga kechikadi (4-rasm,b). Kechikishning bu turi krolik kechikishi deb ataladi. Oraliq kechikish vaqti f_or ni topish uchun obyekt ning o‘tish harakteristikasiga av urinma o‘tkaziladi, shunda vaqt o‘qidagi oa oralig‘i kechikish vaqtini ko‘rsatadi.

4-rasm,

Avtomatik sistemalarda oraliq kechikishdan tashqari transport kechikishi (f_t) deb ataladigan signal kechikishi ham bo‘ladi. Bunday kechikish obyektga kiruvchi miqdor bironta signal o‘tkazuvchi qurilma (transportyor, truboprovod,elektr liniyasi va boshqalar) orqali o‘tganda sodir bo‘ladi. Shu sababli obyektga kiruvchi miqdor bilan chiquvchi miqdor orasidagi o‘zgarishlari orasidagi kechikish vaqti f orqali kechikish vaqti f_or hamda transport kechikish vaqti f_t larning yig‘indisidan iborat bo‘ladi:
f= f_or + f_t (3)
Ikki sig‘imli obyektlarning o‘tish grafigi (4-rasm,b) boshlang‘ich qismida chiqish signalining juda sekin o‘zgarishiga sabab bo‘ladigan sig‘imlar oralig‘ida kechikish (f_or) borligi bilan bir sig‘imli obyekt larning o‘tish grafigidan farq qiladi.
Agar ikki sig‘imli obyekt sof kechikishli bir sig‘imli obyekt bilan almashtirilsa,undagi oraliq kechikishi f_or sof kechikish bilan almashtirilgan va ikkinchi tartibli obyekt (4-rasm,a) xarakteristikasi sof kechikishli birinchi tartibli obyekt xarakteristikasi bilan aproksimatsiya qilingan bo‘ladi (4-rasm,v).Shunday qilganda berilgan yuqori tartibli obyekt uchun regulyator tanlash, avtomatik rostlash sistemasini analiz qilish birmuncha soddalashadi.