7-ma’ruza mavzusi: Hozirgi o‘zbek tili vokalizmi va konsonantizmi p f. n. N. G‘. Alavutdinova

Undosh fonemalarning paradigmatik va sintagmatik tavsiflari

Undosh fonemalarning paradigmatik tavsifida ularning konsonantizm sistemasi ichidagi strukturasi (aloqa-munosabatlari) va shu munosabatlardan kelib chiqadigan funksional xususiyatlar (so‘z va morfemalarni farqlash jihatlari) izohlanadi.Bunday tavsif fonemalarning kuchli pozitsiyalardagi yoki bir xil fonetik qurshovdagi belgi-xususiyatlarini va vazifalarini qiyoslashga asoslanadi.

Undosh fonemalarning sintagmatik tavsifi fonemalarning nutq oqimidagi o‘rni, bo‘g‘in yoki morfema tarkibidagi taqsimoti bilan bog‘liq ravishda ularning kuchsiz pozitsiyalardagi variantlanishi kabi holatlar izohlanadi.

SAVOLLAR:

• 
  1. Konsonantizm nima?
  
• 
  2. Tovush fokusi nima? O‘zbek tilining qaysi tovushlari ikki fokusli?
  
• 
  3. Undosh fonemalar qaysi belgilar asosida tasnif qilinadi?
  
• 
  4. O‘zbek tili konsonantizmiga oid qanday munozarali masalalar mavjud?
  
• 
  5. Unli fonemalarning paradigmatik va sintagmatik tavsiflari
  
• 
  haqida nimalarni bilasiz?
  
• 
  6. Vokalizm nima?
  
• 
  7. Unli fonemalar undoshlardan qanday farqlanadi?
  
• 
  8.Unli fonemalar tasnifi nimalarga asoslanadi?
  
• 
  9.O‘zbek tilshunosligida hozirgi o‘zbek tili vokalizmiga oid qanday masalalar munozarali bo‘lib qolmoqda?
  
• 
  10. Undosh fonemalarning paradigmatik va sintagmatik tavsiflari
  
• 
  haqida nimalarni bilasiz?
  
• 
  

ADABIYOTLAR:

1.Jamolxonov H. Hozirgi o’zbek adabiy tili. Darslik.1-nashri-T.: Talqin,2005-271 b

2.A.Abduazizov . O’zbek tilining fonologiyasi va morfonologiyasi - Toshkent-1992.-222 b

3.Rahmatullayev Sh. Hozirgi adabiy o’zbek tili-T.:Universitet,2006-462 b.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
http://genderi.org