7-ma’ruza. Micht da kesuvchi asboblar va detallarni avtomatik almashuvi mexanizmlari

Vazifalariga, qo'llanilishidagi texnologik xususiyatlariga va bajaradigan funktsiyalariga ko'ra 
sanoat korxonalarida: 
1) -yo'lkasi yuqorida joylashtirilgan transport robotlari (monorelsli, fazoviy, yoki ko'prikli); 
2) -yo'lkasi pastda joylashtirilgan transport robotlari (pol ustili, relsli va relssiz); 
3) -yo'lkasi kombinirlashgan usulda joylashtirilgan transport robotlari (transport robotining 
tayanchlaridan bittasi yuqoridagi kran osti yo'lkasi bo'ylab harakat qilsa, ikkinchi tayanchi esa 
pol usti yo'lkasi bo'ylab yoki pol ichiga joylashtirilgan rels bo'ylab harakat qiladi). 

---

Transport robotlari qo'zg'aluvchan va qo'zg'almas qisqichlarga ega bo'lishlari mumkin. O'z 
navbatida bu qisqichlar aktiv holatda va passiv holatda bo'lishlari mumkin. Aktiv holatda qisqichlar 
predmetni qisqichlashlari, kerakli kuch bilan ko'chirish operatsiyasi bajarilishi chog'ida ushlab 
turishlari va ko'chirish operatsiyasi tugallangach, predmetni qisqichdan ozod qilishlari mumkin. Passiv 
holatda esa qisqichlar ko'chirilayotgan predmetni kerakli kuchsiz, faqat quvvatlab (ushlab) turishi 
mumkin. 
 
 
 
9-rasm. Zagotovkalarni avtomatik uzatish sistemasi 
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
 
1. 
Asboblarni avtomatik almashuvi mexanizmlari qanday vazifani bajaradi?
2. 
Revol’ver kallaklar qanday tanlanadi? 
3. 
Asboblar magazinlari qanday tanlanadi? 
4. 
 Transport robotlari qanday vazifani bajaradi? 
5. 
Transport robotlari qanday turlarga bo`linadi? 
Foydalanilgan adabiyotlar 
 
1. Станки с ЧПУ: устройство, программирование,инструментальное обеспечение и оснастка 
[Электронный ресурс]: учеб. пособие / А.А. Жолобов, Ж.А. Мрочек, А.В. Аверченков, М.В. 
Терехов, В.А. Шкаберин.–2-е изд., стер. – М. : ФЛИНТА, 2014. – 355 с. 
2. Выжигин А.Ю. Гибкие производственные системы: учеб. пособие. М.: Машиностроение, 
2009. 288 с.; ил. 
3. Босинзон М.А. Современные системы ЧПУ и их эксплуатация. М,: Издательский центр 
"Академия", 2008 й., 192 б. 
4. Перегудов А.В., Хошимов А.Н., Автоматлаштирилган корхона дастгоҳлари. -Тошкент; 
"Ўзбекистон", 2001 487 б. 
5. 
www.ziyonet.uz
.
6. 
www.bilim.uz
;
7. 
www.stanki.ru