7-Maruza Uch elektrodli yarim o’tkazgich asboblar. Bipolyar va unipolyar tranzistorlar

Kusheytkishlerning turlai. Ulio`ma hәr bir kusheytkish ush tiykarg`i bo’limge iye (2-suo`retke qarang).
1) basqario`shi (kusheyttirio`shi) inertsion bolmag`an element
2) turaqli toq deregi
3) nagruzka-tutinio`shi
Qalg`an basqa bo’limlerding bari jәrdemshi duzilisler bolip esaplanadi. Bunda nagruzka kusheyip shiqqan signallardi ajiratip alio` ushin qollaniladi. Jәrdemshi bo’limlerding bari kusheytkishting ol yamasa bul jumis rejimin payda etio` ushin xizmet etedi.
Basqario`shi element turine qarap kusheytkishler lampali yamasa
yarim o’tkizgishli (tranzistorli) bolip bo’linedi. Nagruzka qarsilig`ining turine qarap bolsa aperiodik yamasa tanglao`shi kusheytkishlerge bo’linedi.
Tanglao`shi kusheytkishlerde nagruzka o`aziypasin terbelmeli konturlar orinlaydi. eger ol bir terbelmeli konturdan ibarat bolsa, keusheytkish rezonans kusheytkish dep, baylanisqan terbelmeli konturlardan ibarat bolsa, ol turaqli polosali kusheytkish dep ataladi.
Rezonans kusheytkishler turli jiylikli signallar spektrinen bir yamasa juda kishi jiylikli diapazonga tuuri keletugin terbelislerdi kusheyttirip beredi. Onin bul kasiyeti jiylik tanlau kasiyeti dep ataladi.
Turakli polosali kusheytkishler derli tuuri tort muyeshli formaga jakin otkiziu polosasina iye. Sonin ushin signal spektirindegi terbelislerdin belgili jiyligi araligin kusheytip beredi.
Aperiodik kusheytkishlerde nagruzka uaziypasin rezonans kasiyetine iye bolmagan elementar aktiv karsilik, drossel`, transformator xem baskalar orinlaydi. Sogan saykes olar nagruzkanin turine saykes atlar menen jurgiziledi. Maselen, karsiliklardan kuralgan kusheytkish, droselli kusheytkishler xeb baskalar. Karsiliklardavnkuralgan kushytkishler reostat kusheytkishleri, siyimlik baylanisli kusheytkish yamasa RC-kusheytkish dep ataladi.
Kusheyttriletugin signal jiyliginin absolyut shamasina karap kusheytkishler tomen jiylikli, jokari jiylikli xem turakli tok kusheytkishi degen turlerge bolinedi.
Tomen jiylikli kusheytkishler ses diapazonindagi terbelislerdin f_n+f_a jumis jiyligi araligin bir kalipte kusheytiu ushin xizmet etedi, yagniy olardin tiykargi katnasi f_a+f_n jiyligi katnasinin jeterli ulken boliu. Bul kusheytkishlerge aperiodik kusheytkishler misal bola aladi.
Jokari jiylikli kusheytkishler jokari jiylikli signallardin jeke yamasa belgili bir kishi jiylikli araligin kusheyttiriu ushin kizmet etedi. Olarga rezonans yamasa turakli polosali kusheytkishler misal bola aladi.
Turakli tok, anigiragi, ozgermeli tok yamasa kerneu kusheytkishleri tomen jiylikli kusheytkishlerdin bir turi bolip, olarda kusheyttiriletugin signal jiyligi nol`ge jakin boladi.
Kusheytkishler jane otkiziu polosasinin kenligine, signaldin formasina xem belgilerine karap xer kiyli turlerge ajiraliui mumkin.
Uliuma alganda xemme kusheytkishler signaldin kuuatin arttiriu ushin xizmet etedi. Yagniy xamme kusheytkishler kuuat kusheytekishi bolip esaplanadi. Birak kop jagdaylarda kusheytkishtin jumisin baxalau ushin onin shigiuindigi tok yamasa kerneudin shamasi ulken axmiyetke iye boladi. Sonin ushin olar shartli rauishte kerneu, tok xem kuuat kusheytkishlerine bolinedi. Kuuat kusheytkishleri kusheytiu baskishinin akirgi baganasina saykes keledi. Sonin uщin olar jane akirgi kaskad, shigiu kaskadi siyakli atlar menende ataladi.