7-мавзу. Аудиторлик текшириш вақтида бухгалтерия ҳисоби тизими ва ички назоратни ўрганиш ҳамда баҳолаш

Назорат мухити деганда хўжалик юритувчи субъект раҳбариятининг хабардорлиги, ички назорат тизимини ўрнатиш ва қўллаб-қувватлашга қаратилган амалий ишлари тушунилади. Назорат муҳитининг аҳволи раҳбарларнинг иш услуби, уларнинг дунёқараши, назорат ва ходимлар устидан назорат мақсадини тушунтириш тизимининг самарадорлигига боғлиқ.

Ички назорат тизими самарали бўлиши учун функтсионал масъулиятлар ёки хизмат вазифаларининг этарли даражада тақсимланиши жуда муҳимдир. Бу назорат амаллари самарадорлигининг муҳим шарти ҳисобланади.

Хизмат вазифаларининг мос келмаслиги - бу шундай комбинатсия бўлиб, унда хатога йўл қўйган ёки ахборотни бузиб кўрсатган хизматчи ўзининг оддий фаолияти чоғида бу фактларни яшириши мумкин. Вазифалар шундай тақсимланиши керакки, хизматчилардан ҳеч бири юқорида санаб ўтилган тўртта функтсиянинг икки ёки ундан ортиғини бажармаслиги лозим. Биринчи ва тўртинчи функтсиялар бошқарув, иккинчи функтсия ҳисоб, учинчиси эса сақлаш функтсияси ҳисобланади.