7-mavzu: Dunyo milliy parklarining xalqaro modellari. Ormonlari milliy parki pligi bilan xususiyatlanadi. Masalan, Grenlandiya milliy

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Ekologik Turizm

Maruzasi (4 soat)
7-mavzu: Dunyo milliy parklarining xalqaro modellari. Ormonlari milliy parki pligi bilan xususiyatlanadi. Masalan, Grenlandiya milliy parki
5,2 mln.ga,

Amerika Qo 7,3 mln.

ga, Kanada davlatidagi Vud-Baffalo g 5 mln.ga, Rossiyadagi Kolima
milliy parki 3 mln.ga.

Amerikadagi Yellowston milliy parki

1. Amerika milliy parklari modeli

2. Yevropa modeli.

2. Yevropa modeli. Birinchi Yevropa milliy parki 1909-yilda Shvetsiyada tashkil topgan. Bu modelning oarbiy Yevropa va Yaponiyada tashkil qilindi va tobora rivojlanib bormoqda. Bu modelning asosiy xususiyatlari milliy parklarning hududlari kichikligi va aholining ekologik bilim va madaniyat yuqori darajadaligi bilan farqlanadi. Bu modelni moliyalashtirish davlat tomonidan amalga oshiriladi. Shuning uchun ham transport, yo bu milliy parklarni moliyalashtirish davlat hisobidan

emas balki, aksincha davlatni quvvatlashdir. Bu milliy parklarning

faoliyat ko ooyasi zini-ominlashdir. Bu model XX asr oozing pokiza tutplab otdi.


3. Park rezervat modeli.
Mose Ingo. Sanft er Tourismusim Nationalpark Hohe Tauern. Vechtaer Arbeitenzu rGeographie und Regional wissenschaft , Band 6. Vechta, 1988. P. 267.


Yevropaliklarning Park rezervat modelini qabul qilishdan asosiy maqsad quyidagilardan iborat:

• Birinchidan -yevropaliklar z uyingni o shiorini ommaviy ravishda qabul qilganlar
• Ikkinchidan-Yevropada yashayotgan xalqlar hayotning har qanday muammolarini birgalashmasdan hal qilib boli bilangina zamonaviy sanoati kuchli rivojlangan Yevropaning hozirgi tabiatini saqlab qolish va kelgusi avlodlarga yetkazish mumkinligini ular ancha erta angladilar.
• Tollarini birinchilardan borinda qayd qilish lozimki, yevropaliklar oilasida ekologik madaniyatni orgatish maktabgacha tarbiya taich taO, , fanlarini otgan asrning 60-yillaridan boshlab juda kuchaytirilgan. Yevropaliklar tabiatga mehr va uni asrash-avaylash his-tuygrganadilar.

Osiyo modeli hozirgi vaqtda shakllanish bosqichida. Bu modeldagi milliy parklarning faoliyat koz ichki turizmida ham xalqaro miqyosda rivojlanib borayotgan, tabiat muhofazasida va mahalliy aholi ijtimoiy-iqtisodiy hayotida muhim istiqbolli yominlaydigan ekoturizmni rivojlantirishda milliy parklar va alohida muhofazadagi hududlardan foydalanish tizimini yaratishga yoki tadqiq qilishga jiddiy kirishgan emas.

Osiyodagi davlatlardan Hindiston, Tayland, Janubiy Koreya, Malayziya, Xitoy va Yaponiya davlatlari konalishda BMTning vatanimizdagi vakolatxonasining xalqaro GEF (Global Ekologik Jamg'arma ) loyihasi asosida Badaytoriqxonasi xalqaro biosfera rezervatiga aylantirildi. Hozirda bu rezervatda xalqaro hamkorlikda olimlar rezervatning taraqqiyoti bolum boz davlatining hududlarida tashkil qilganda hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning davlat dasturlarini



ishlab chiqadi va hududning tabiiy resurslarini hisobga olgan holda ekoturizmni rivojlantirish imkoniyatlarini osha hududning mahalliy aholisi xizmatlar kormonlari milliy parki (Yevropa-2 modeli).



Bavariya opincha ekoturizmni rivojlantirishning xalqaro Yevropa-2 modeli deb ham nomlashadi. Bu milliy parkning tashkil qilinish tizimi ham ekoturizmni rivojlantirishda butunlay yangicha usullarni qormonlari milliy parkini asosiy xususiyati shundaki, uni mahalliy hukumat tashkil qildi va asosiy shior tabiat va uning resurslarini muhofaza qilishda davlatga yordam berish



dan iborat.



Yaqin vaqtlargacha milliy parklar bir-biridan ajralgan holda, axborotsiz yoki oirlashib borayotganligi dunyodagi milliy parklarni yagona tarmoqqa birlashtirishni talab qildi. 1993-yilda landshaft bioxilma-xilligi va turlarni saqlash bo EKONETning tuzilganligini ermonlari milliy parki (Yevropa-2 modeli).
http://fayllar.org