7 Tish kasalliklarida. Xasanova G

Mehnat xavfsizligi tadbirlarini yaratish va ularning ijtimoiy iqtisodiy 

samaradorligi 

Hayot 

faoliyati 

xavfsizligida 

mehnat 

muhofazasi, 

qonunda 

ko`rsatilganidek:  

-  mehnat  muhofazasi  ish  jarayonida  insonnning  mehnat  qobiliyatini,  

sog`ligi  va  xavfsizligini  ta`minlash  uchun  yo`naltirilgan  qonunlar  majmuasi, 

sotsial-iqtisodiy,  tashkiliy,  texnik,  gigienik,  profilaktik  tadbirlarni  o`z  ichiga 

qamrab olar ekan, demak barcha jabhalarda fuqarolarning mehnat qilish sharoiti 

talab darajasida yaratilishi lozim.  

Hayot  faoliyati  xavfsizligi  fanining  metodologik  asosining  yana  bir 

tomoni,  bu  mehnat  sharoitini,  texnologik  jarayonni,  ajralib  chiqadigan  zaharli  

moddalarni  va  foydalanish  vaqtida  paydo  bo`ladigan  xavfli  vaziyatlarni 

muntazam  ravishda  ilmiy  tahlil  qilib  borishdir.  Chunki,  faqat  tahlil  asosida  

ishlab  chiqarishdagi  xavfli  joylar,  sodir  bo`lishi  mumkin  bo‘lgan  xavfli 

vaziyatlar  aniqlanadi,  ularning  oldini  olish  va  bartaraf  etish  choralari  ishlab 

chiqiladi.  Bu  masalalarning  barchasi  o`zaro  bog‘langan,  kelajak  rejalarni 

hisobga olgan holda ko‘rilib borilishi lozim.  

Ishlab  chiqarishda,  tashkilotlarda  har  bir  rahbar  va  muxandisning 

O`zbekiston  Respublikasi  «Mehnatni  muhofaza  qilish  to`g`risida»gi  Qonuniga  

amal  qilish,  ishlab  chiqarish  xavfsizligi  masalalarini  ish  faoliyatida  to`g`ri  hal 

etishi,  uning  shu  sohadagi  bilim  va  malakasiga  bog`liq.  Hayot  faoliyati 

xavfsizligi  bilan  bir  qatorda  uning  tarkibiy  qismi  bo`lgan  mehnatni  texnika 

---

77 

 

xavfsizligi hamda yong`inning oldini olish masalalari hozirgi vaqtda eng dolzarb 

masalalardan hisoblanadi.  

Bu  borada,  yalpi  safarbarlik  bilan  tashkilotlarda  mehnat  xavfsizligiga  

doir  barcha  qaror  va  hujjatlarni  tahlil  qilish,  kelgusida  mehnat  xavfsizligi 

darajasini ko`tarish, ish yuritishda texnika xavfsizligi mashg`ulotlarini o`tkazish, 

mehnat  muhofazasi  ishlarini  tashkil  etish,  o‘quv  yurtlari  o‘qituvchilari, 

talabalari, xizmatchi va ishchilari o`rtasida shikastlanishning oldini olish hamda 

davlat  standarti  masalalari  talablariga  rioya  etish  maqsadida  «Mehnatni  

muhofaz  qilish  to`g`risida»  Qonunning  qabul  qilinganligi  maqsadga  muvofiq 

bo`lib, bu sohadagi barcha chora-tadbirlar aynan qonun asosida talab etiladi.