7-variant Nazorat savollari Matn muharrirlarining vazifalari

17-variant Nazorat savollari
1 Matn muharrirlarining vazifalari
2 Moodleda wiki elementi
3 Video va Audio muharirlar

1. 
   Matn muharrirlari. Matn muharrirlarining turlari, asosiy vazifalari va qo’llanilishi.
   

WINDOWS tarkibidagi matn muharrirlari
Standart dasturlar WINDOWS tarkibidagi (birgalikda beriladigan) dasturlardir. Bu dasturlar yordamida biz har xil asosiy ammallarni bajarishimiz mumkin (matn yozish, rasm chizish, musiqa eshitish, video ko’rish, hisob kitob qilish, o`yin o`ynash va hoqazo).
Bu dasturlarning kamchiligi bor - shu dasturlar yordamida sodda fayllarni yaratishimiz va dasturlar yordamida tashqi qurilmalarning kam imkoniyatlaridan foydalanishimiz. Endi shu bo’limlar bilan yaqinroq tanishishni boshlaymiz.
Bosh menyuning PROGRAMM bo’limi yordamida kompyuterimizga o’rnatilgan dasturlar ro’yxatini ko’rishimiz va ularni ishga tushirishimiz mumkin. Bu bo’lim ichidagi dasturlar va ular guruhlar ro’yxatida СТАНДАРТНЫЕ nomli dasturlar guruhi joylashadi.
Shu dasturlardan birinchi tanishadigan dastur bu -BLOKNOT (NotePad) dasturi. Uning yordamida eng sodda matnli (txt va wri kengeytmali) fayllarni yaratishimiz va taxrirlashimiz mumkin. Bu dasturda hamma matnlar yoziladi, rasm va jadvallar bilan ishlash imkoniyatlar yo’q.
Bu dasturni ishga tushurish uchun biz sichqoncha yordamida ПУСК tugmasini bosamiz, keyin ПРОГРАММЫ bo’limini tanlaymiz. Shu bo’limdagi СТАНДАРТНЫЕ guruhini topib ichidagi БЛОКНОТ nomli dasturni ishga tushiramiz.
Dastur ishga tushgach ekranda standart dastur oynasini ko’ramiz (1-rasm). Uning asosiy ish sohasi oq varaqga o’xshash bo’lib unda qora chiziqcha-kursor joylashadi. Bu kursor turgan joyda matn paydo bo’ladi.
Kursorni joyilashinishini o’zgartirish uchun klaviaturadagi ko’rsatgichlardan foydalanamiz. Yozilgan matnli faylni saqlash uchun sichqoncha bilan menyuning ФАЙЛ bo’limini tanlab ichidagi СОХРАНИТЬ buyrug’ini tanlaymiz.
Natijada СОХРАНЕНИЕ ДОКУМЕНТА oynasi paydo bo’ladi (2-rasm). Bu oyna orqali fayl saqlanishi kerak bo’lgan papka ichiga kirib oynaning pastki qismida joylashgan ИМЯ ФАЙЛА satriga saqlanayotgan faylning nomini yozamiz va СОХРАНИТЬ tugmasini bosamiz.
Qaysidir matnli faylni taxrirlash yoki ko’rish uchun ochmoqchi bo’lsak u holda sichqoncha bilan menyuning ФАЙЛ bo’limini tanlab ichidagi ОТКРЫТЬ buyrug’ini tanlaymiz. Natijada saqlashda chiqqan oynaga o’xshash ОТКРЫТИЕ ДОКУМЕНТА nomli oyna hosil qilinadi. Shu oyna orqali biz kerakli faylni topib, uni tanlab ОТКРЫТЬ tugmasini bosamiz.
Matnli faylni bosmaga (printerga) chiqarmoqchi bo’lsak sichqoncha bilan menyuning ФАЙЛ bo’limini tanlab ichidagi ПЕЧАТЬ buyrug’ini tanlaymiz.
СТАНДАРТ dasturlarning boshqasi bu - WORD PAD dasturi. Uning yordamida esa murakkabroq (.doc, .txt, .wri, .rtf kengaytmali) matnli fayllarni yaratishimiz mumkin.
Bu dasturda matn har xil harflar shrifti (shaqli), har xil razmerida (kattalikda) va har xil ko’rinishida yoziladi, rasmlar bilan ishlash imkoniyati bor. Lekin jadvallar bilan ishlash imkoniyati yo’q.
Bu dasturni ishga tushirish uchun biz sichqoncha yordamida ПУСК tugmasini bosamiz, keyin ПРОГРАММЫ bo’limini tanlaymiz. Shu bo’limdagi СТАНДАРТНЫЕ guruhini topib ichidagi WORDPAD nomli dasturni ishga tushiramiz (3-rasm).
Dastur ishga tushgach ekranda standart dastur oynasini ko’ramiz. Dastur oynasi quyidagi qismlardan iborat:
NOM SATRI (dastur belgisi, fayl nomi, dastur nomi va oynaning uchta asosiy tugmalarini ko’rsatadi), menyu satri (dasturning asosiy buyruqlar joylashgan menyu), YORDAMCHI QUROLLAR TUGMALARI SATRI (yordamchi qurollar tugmalari joylashgan), ISH SOHASI (oq varaq), MA‘LUMOTLAR SATRI (qo’shimcha ma‘lumotlar).
Bu dasturda ishlash uchun biz yordamchi qurollar bilan yaqinroq tanishimiz kerak. Ular ishlash holatlari bo’yicha guruhlarga bo’lingan.


2. Moodleda wiki elementi
Wiki – Birgalikda faoliyat elementlarining umumiy ko'rinishi
Forum
Lug'at
Wiki
Ish daftari
Malumotlar bazasi
Ma'lumotlar bazasi sozlamalari
Saqlangan ma'lumotlarning tuzilishi
Yozuvlarni kiritish uchun shakllar
Ro'yxatdagi ma'lumotlarni va bir vaqtning o'zida bitta yozuvni ko'rish
Ma'lumotlar bazasini ma'lumotlar bilan to'ldirish
Vikilar bloglarga (yoki Webloglarga) o'xshaydi, bundan tashqari har bir kishi tarkibni kengaytirishi, tarkibni tahrirlashi, sharh qoldirishi va hokazo. Ko'pincha, viki-postlar markaziy administrator tomonidan boshqarilmaydi, shuning uchun kontent juda tez tuziladi (xavotir olmang, o'qituvchi har doim istalgan wiki sahifasini tahrirlashi mumkin).
Wiki maqsadini aniqroq tushunish uchun biz bir misol keltiramiz. O'qituvchi talabalar kursni o'rganayotganda birgalikda qayd qilishlarini xohlaydi. Talabalar Wiki-ga yangi maqolalar qo'shishlari, maqolalar mazmunini o'zgartirishlari, sharhlar yozishlari kerak. Bu funktsiyalarning barchasi Moodle Wiki vositasi tomonidan taqdim etiladi.
Viki qo'shish uchun "Kurs elementini qo'shish" ochiladigan menyusidan tegishli elementni tanlang. Bu sizni quyidagi maydonlarga ega shaklga olib boradi:
"Asosiy" parametrlar bloki
Ism
Wiki nomi
Qisqa Tasvir
Wiki mazmuni tavsifi, Wiki bilan ishlash qoidalari.
turi
Selektor "Guruhlar", "Talaba", "O'qituvchi". Wiki ishi tanlangan turga va kursdagi guruhlarning mavjudligiga sezilarli darajada bog'liq. Quyida batafsil tavsif berilgan.
Har bir sahifada wiki nomini ko'rsatish
Tanlovchi: "Ha", "Yo'q".
HTML rejimi
Bu sozlama mualliflarning wiki bilan qanday ishlashini nazorat qiladi. Quyidagi variantlar mavjud:
HTML emas. Ushbu rejimda barcha HTML buyruqlari e'tiborga olinmaydi va mualliflar formatlay olmaydi. Barcha formatlash faqat Wiki Words yordamida.
o Xavfsiz HTML. Ushbu rejim sizga "qo'lda" HTML kodini ishlatish imkonini beradi, lekin format panelisiz.
Formatlash paneli bu yerda mavjud, HTML-dan foydalanishga to'liq kirish. Ammo Wiki so'zlarini ishlatib bo'lmaydi. Agar siz va talabalar yangi boshlanuvchilar bo'lsangiz, unda eng yaxshi variant.
Ikkilik fayllarga ruxsat berish
Ikkilik fayllarni (rasmlar, zip fayllar va boshqalar) wiki-ga biriktirish imkonini beradi. Bu faqat biriktirilgan fayllarga tegishli ekanligini unutmang. "Yo'q" ga o'rnatilgan bo'lsa ham, talabalar fayl yoki rasmga havolani to'g'ridan-to'g'ri HTML kodiga kiritishlari mumkin.
Wiki Autolink sozlamalari
Variant "CamelCase ulanishini o'chirish". CamelCase bu so'zlarning imlosi: ParagraF. Keyin bu so'zdan Moolde tizimi "Paragraf" maqolasiga havola hosil qiladi.
Talabalar tomonidan boshqariladigan sozlamalar
Bu sozlamalar o‘quvchilar o‘zlari boshqaradigan wikilarda nima qilishi mumkinligini boshqaradi.Sahifa bayroqlarini o'rnatishga ruxsat bering. Bayroqlar wiki-sahifalarni belgilaydi: matn, ma'lumotlar, faqat o'qish uchun va hokazo.
Eski versiyalarni o'chirishga ruxsat bering. Viki-sahifalarni eski versiyalardan tozalaydi, so'nggi versiyalardan tashqari hammasini o'chiradi.
Sahifalarni o'chirishga ruxsat bering. Talaba ma'murlariga shaxsiy sahifalarini o'chirishga ruxsat beradi. Bu xususiyatdan ehtiyotkorlik bilan foydalanish kerak. O'zgarishlarni orqaga qaytarishga ruxsat bering. Muallif tomonidan kiritilgan o'zgarishlarni bekor qilish imkonini beradi.
parametrlar bloki "ixtiyoriy"
Sahifa nomi
Agar siz ushbu maydonni to'ldirsangiz, u birinchi sahifaning sarlavhasi bo'ladi. Agar bo'sh qoldirilgan bo'lsa, birinchi sahifada wiki nomi bo'ladi.
Boshlang'ich sahifani tanlang
Wiki-ning birinchi sahifasining mazmuniga aylanadigan matn faylini yuklash imkonini beradi.
"Umumiy modul sozlamalari" parametrlar bloki
guruh usuli
Tanlovchi: "Guruhlar yo'q", "Alohida guruhlar", "Mavjud guruhlar".
Mavjud
Tanlovchi: "Ko'rsatish", "Yashirish"
ID raqami
Forum identifikatori
Dars toifasi
Quyida tavsiflanadi
Wiki-ning 3 turi mavjud: O'qituvchi, Guruhlar, Talaba.


3. Video va Audio muharirlar
Audacity
Ilova interfeysi qo'pol. Tajribali foydalanuvchilar uchun asosiy funktsiyalar uchun katta piktogramma va tugmalar Windows XP dizaynini eslatadi. MacOS tarafdorlari uchun yordamchi dastur dizayni arxaik ko'rinadi. Uni go'zal deb atash mumkin bo'lmasa-da, u oddiy va tushunarli. DAdeyarli barcha yozuvlar kichik istisno bilan taqdim etiladi, bu sizga qo'llanmalarni uzoq vaqt o'rganmasdan ishlashni boshlash imkonini beradi.
Yordamchi dastur interfeysi shunday tuzilganki, hatto bunday dasturiy ta'minot bilan ishlash tajribasiga ega bo'lmagan foydalanuvchi ham audio ma'lumotlar bilan asosiy operatsiyalarni bajara oladi. Asosiy harakat tugmalari asosiy oynaning yuqori panelida joylashgan.
Dastur asosiy mashhurlarini qo'llab-quvvatlashni boshlashi uchun siz bepul FFmpeg va LAME kodeklarini o'rnatishingiz kerak. Bu noqulay, ammo litsenziyalash muammolari tufayli ishlab chiquvchilarning boshqa tanlovi yo'q edi. Tajribali foydalanuvchilarga yordamchi dastur siqilmagan ma'lumotlar (FLAC, WAV) bilan ishlashi mumkinligi yoqadi.
Foydalanuvchi tahrirlashni tugatib, faylni saqlaganida,teglarni to'ldirish uchun avtomatik ravishda dialog oynasini ochadi. Agar foydalanuvchi tez-tez ovozni tahrir qilsa, u har safar ma'lumotni qo'lda kiritishga hojat qolmaydi - yordamchi dastur shablonlarni yaratishga imkon beradi.
Muharrirga fayllar qo'shish uchun standart dialog oynasi yoki oddiy sudrab olib tashlashdan foydalaniladi. Ovoz bilan dastur tijorat mahsulotlari kabi hamma narsani qila oladi: shovqinni kamaytirish, yopishtirish, kesish, effektlarni qo'llash, ovoz balandligini o'zgartirish. Ish paytida manba faylga hech qanday ta'sir ko'rsatilmaydi. Ilova trekning bajarilgan qismlarini loyiha katalogiga ko'chiradi. Foydalanuvchi "Saqlash" tugmasini bosganida, yordamchi dastur yangi fayl yaratish uchun o'zgartirilgan va original ma'lumotlarni birlashtiradi. Shunday qilib, foydalanuvchi ma'lumotlarining maksimal xavfsizligiga erishiladi.
Butun trekni yoki alohida qismini saqlashi mumkin. Agar siz ko'p kanalli audioni tahrirlayotgan bo'lsangiz, alohida kanallarni turli fayllarga saqlashingiz mumkin.

Xulosa

Dasturning kamchiliklari borligiga qaramay, bu eng yaxshi bepul audio muharriri. Uning funksionalligi tijorat mahsulotlari bilan taqqoslanadi. Ilovani yuklab olgandan so'ng, foydalanuvchi kuchli vositaga ega bo'ladi. Va bir xil funksionallikka ega bo'lgan tijorat analoglarining narxi juda yuqori. Yuklab olish havolasi rasmiy Audacity resursida. Windows- Virus tahdidlariga eng sezgir bo'lgan OT, shuning uchun yordamchi dasturni uchinchi tomon manbalaridan yuklab olish tavsiya etilmaydi.

mixcraft

Mixcraft - bu nafaqat audio muharrir, balki butun virtual studiya. Uning asosiy ajralib turadigan xususiyati ko'p sonli o'rnatilgan namunalar, halqalar, effektlar, virtual asboblardir.
Bu xilma-xil vositalar nafaqat audio ma'lumotlarda eng oddiy operatsiyalarni bajarishga, balki o'zingizning treklaringiz va remikslaringizni yaratishga ham imkon beradi.

Asosiy xususiyatlar

Ovoz dasturiy ta'minotquyidagi o'ziga xos xususiyatlarga ega:

• 
  7000 ta namunalar dastur bilan ta'minlangan;
  
• 
  20 dan ortiq o'rnatilgan professional darajadagi effektlar;
  
• 
  VST formatida oldindan o'rnatilgan 11 plagin;
  
• 
  mashhur kutubxona konteynerlaridan looplarni import qilish imkoniyati;
  
• 
  Yordamchi dastur deyarli barcha zamonaviy audio fayl formatlarini qo'llab-quvvatlaydi.
  

Mixcraft - treklarni aralashtirish yoki kompozitsiya qilish bilan shug'ullanadigan foydalanuvchilar uchun eng mos dastur. Dastur interfeysi nostandart, shuning uchun yordamchi dasturni o'zlashtirish uchun biroz vaqt kerak bo'ladi.

Yagona kamchilik - bu ovoz bilan ishlash uchun dasturbepul emas. Biroq, undan ikki hafta davomida litsenziya sotib olmasdan foydalanish mumkin.
Audio muharrir - bu musiqa treklari bilan ishlashni iloji boricha soddalashtirish imkonini beruvchi oddiy va qulay xizmat. Har kuni texnologiyalar tezroq va tezroq rivojlanmoqda va bugungi kunda har qanday yangi foydalanuvchi yordam uchun mutaxassislarga murojaat qilmasdan audio yozuvlar bilan ishlash imkoniyatiga ega bo'ladi. Uydagi har bir kishi saundtrekka o'ziga xos effekt berishi, qo'shiqning xorni kesib tashlashi yoki bir nechta kuylarni aralashtirib, trekning o'z remeykini yozishi mumkin.

Onlayn audio muharrirlari

Internet rivojlanmoqda va bugungi kunda World Wide Web foydalanuvchilari ko'plab dasturlardan onlayn foydalanish imkoniyatiga ega. Har bir Internet-mijoz o'z shaxsiy kompyuteriga dasturlarni o'rnatmasdan har qanday audio trekni juda oson tahrirlashi mumkin. TwistedWave - bu sizning kompyuteringizga o'rnatishingiz shart bo'lmagan yordamchi dasturlardan biridir. Dasturda audio trekni onlayn ravishda o'zgartirish uchun kesish, transkodlash va kerakli filtrdan foydalanish funktsiyalari mavjud.