8-ma’ruza Gazlarning tarkibini analiz qilish

Tayanch iboralar. Gaz analizi. gazoanalizatorlar, kimyoviy va fizikaviy gazoanalizatorlari, absorbsiya.


Nazorat savollari.

1. 
   Gazoanalizator nima?
   
2. 
   Kimyoviy va fizikaviy gazoanalizatorlar orasidagi farq nimadan iborat?
   
3. 
   Fizikaviy gaz analizatorlarining qanday turlari mavjud?
   
4. 
   Termomagnit gaz analizatorining ishlashini tushuntirib bering.
   

Adabiyotlar.

1. 
   Ismatullaev P.R. va boshqalar. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish../ Darslik. Toshkent., 2001.
   
2. 
   B.E.Muxamedov. Metrologiya, texnologik parametrlarni o‘lchash usullari va asboblari./Darslik. Toshkent. O‘qituvchi., 1991.
   
3. 
   E.F.SHkatov, V.V.SHuvalov. Osnovы avtomatizatsii texnologicheskix protsessov ximicheskix protsessov. M., Ximiya, 1988.
   
4. 
   F.S.Muxaramov. MO promыshlennosti Uzbekistana v oblasti gazovogo analiza i optiko-fizicheskix izmereniy. Jurnal "Standart", №1, 2000 g.
   

Uy vazifasi.
Agar sovutgichning ichiga sariyog‘ qo‘yib, uni ochiq holda bir necha kun saqlasangiz, unda o‘zgacha bir hid «o‘tirib qolganini» sezishingiz mumkin. Tushuntirib bering – bu absorbsiya natijasidami yoki adsorbsiya?

Davra suhbati uchun masalalar.

1. 
   Nima uchun siqilgan gazni ballondan chiqarishda ventil shudring yoki qirov bilan qoplanib qoladi?
   
2. 
   Gugurt chupi suv yuzida suzib yuribdi. CHupning bir tomoniga sovun eritma quyilsa, chup qaysi tomonga xarakat qiladi? Nima uchun (tajribani o‘zingiz qilib ko‘ring)?
   
3. 
   Temirchilik ustaxonasida po‘latni o‘tda toblab, unga ishlov bergandan so‘ng sovuq suvga solib olinadi. Nima uchun?
   
4. 
   YUpqa qog‘ozdan parrak yasang. Nima uchun qo‘limizni ayri qilib parrakka yaqinlashtirganimizda u aylana boshlaydi?