8-ma’ruza mavzu: Simsiz maxalliy tarmoqlar Reja: Simsiz maxalliy tarmoqlar. Ieee 802. 11 standarti


Download 0.49 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/8
Sana09.01.2022
Hajmi0.49 Mb.
#264995
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
8-maruza

3.Bluetooth shaxsiy tarmoqlari

Bluetooth  standarti  Bluetooth  SIG  (Bluetooth  Special  Interest  Group)  

guruxi  tomonidan  yaratilgan,  u  Ericsson  kompaniyasining  tashabbusi  bilan 

tashkillashtirilgan.  Bluetooth  standarti  shuningdek  IEEE  802.15.1  ishchi  guruxi 

bilan  xam  IEEE  802  standartining    umumiy  tarkibiga  mos  ravishda 

moslashtirilgan. 

Shaxsiy  tarmoqlar  (Personal  Area  Networks,  PAN)    bitta  shaxsga  tegishli, 

odatda 10 metr radiusdan katta bо„lmagan masofalarda qurilmalarning muloqati 

uchun    mо„ljallangan.  Bundek  qurilmalar  bu:  noutbuk,  mobil  telefon,  printer, 

shaxsiy  elektron  yordamchi  (Personal  Digital  Assistant,  PDA),  televizor  va 

shunigdek  kо„p  sonli  maishiy  xizmat  asboblari,  masalan  muzlatgich,  kir  yuvish 

mashinasi, isituvchi asboblar bо„lishlari mumkun. 

Shaxsiy  tarmoqlar  qayd  qilingan  ega  bо„lishni  taminlashi  kerak,  masalan, 

xonadon    doirasida  va  shuningdek  mobil  ega  bо„lishni  taminlashi  kerak,  masalan  

qurilmalarning egasi u bilan  binolararo  va shaxarlarda xarakatlansalar. 




Shaxsiy  tarmoqlar  kо„p  jixatlari  bо„yicha  maxalliy  tarmoqlarga  о„xshash, 

lekin о„zining  xususiyatlari xam mavjut. 



Shaxsiy  tarmoqlar  tarkibiga  kirishi  mumkun  bо„lgan    kо„p    qurilmalar, 

maxalliy  tarmoqning  ananaviy  tuguniga  nisbattan  ancha  sodda  –  kompyuterga 

nisbattan.  Undan  tashqari  shaxsiy  tarmoq  qurilmalarining  о„lchamlari  ancha 

ixcham va arzon. Shuning uchun   PAN  standartlari  xisobga olishi keraki ularning 

joriy  etilishi    uncha  qimmat  bо„lmagan  yechimlarga    olib  kelishi  kerak,  kam 

energiya istemol qiluvchi. 



PAN  ning  qoplash  xududi  LAN  ning  qoplash  xududiga  nisbattan  kam

kо„pincha PAN qurilmalarining muloqati uchun  bir necha metr yetarlidir. 



Xavsizlikka yuqori talablar. Shaxsiy qurilmalar  о„z egasi bilan sayoxat qilar 

ekan  turli  atrof  muxitga  duch  keladi.  Ba‟zida  ular  boshqa  shaxsiy  tarmoq 

qurilmalari bilan xam  muloqatda bо„lishlari  kerak bо„lib qoladi, masalan, agarda 

ularning  egasi  kо„chada  о„z  tanishini  uchratib  qolsa  va  uning  PDA  qurilmasidan 

о„zinikiga  bir  necha  umumiy  tanishlarning  manzillarni  tashlab  olmoqchi  bо„lsa. 

Boshqa xollarda esa bundek muloqat aniq noxushlik bо„ladi, chunki bu xolda sirli 

axborotni  о„tib  ketishi  mumkun  bо„ladi.  Shuning  uchun  PAN  protokollari 

qurilmalarni  autetifikatsiyalashning  turli  tuman  usullari  bilan  va  mobil  xolatda 

axborotlarni shifrlashni taminlashi kerak. 

Shaxsiy  tarmoqlar  maxalliy  tarmoqlarga  nisbattan    ancha  kо„p  darajada  

simsiz  yechimlarni  talab  qiladi,  chunki  kichik  о„lchamdagi  qurilmalarni  о„zaro 

ulanishi  va  shunigdek  ular  xarakatda  bо„lishining  о„zi  simsiz  aloqa  bо„lishligini 

taqazo qiladi. 

PAN  qurilmalar    uncha  quvvatli  bо„lmagan  signallarni    nurlantirishi  kerak, 

100  mVt    dan  katta  bо„lmagan  signal  (odatda  qо„l  telefoni  600  mVt    dan  3  Vt 

gachan  quvvatli  signal  nurlantiradi)  maqsadga  muvofiq  bо„lar  edi,  chunki  odatda 

PAN  qurilmasini  odam  о„zi  bilan  olib  yuradi  va  u  uning  sog„lig„iga  ziyon 

yetkazishi kerak emas. 

Bugungi kunda eng kо„p tarqalgan   PAN texnologiyasi Bluetooth dir, u 2,4 

MGs    oraliqda  723  Kbit/s  tezlik  bilan  taqsimlanuvchi  muxitda  8  ta  qurilma 

muloqatini taminlaydi.  

Bluetooth  texnologiyasida  pikotarmoq  konsepsiyasi    ishlatiladi.  Nomidan 

bilish mumkunki u uncha katta bо„lmagan xududni qoplaydi, qurilmaning uzatish 

blokining nurlantirish quvvatiga bog„liq xolda 10 metrdan 100 metrgachan bо„lgan 

xududni qoplaydi. Pikotarmoqqa 255 tagachan qurilma kirishi mumkun, lekin faqat 

ulardan 8 tasi vaqtning xar bir momentida faol bо„lib axborot almashuvini amalga 

oshirishi  mumkun.  Pikotarmoqda    qurilmalardan  biri  asoiy  bо„lib,  qolganlari  esa 

tobe (bо„ysinuvchi ) bо„ladilar (2.33-chizma). 




Faol  tobe  qurilma  faqat    asosiy  qurilma  bilan  axborot  almashuvini  amalga 

oshirishi mumkun, tobe qurilmalar о„rtasida bevosita axborot almashuvini amalga 

oshirib bо„lmaydi. Ushbu pikotarmoqning barcha tobe qurilmalari, 7 ta faollaridan 

tashqari,  kam  energiya  istemol  qilish  ish  tartibida  bо„lishlari  kerak,    u  xolda  ular 

faol xolatga о„tish uchun  faqat davriy ravishda  asosiy qurilma buyruqlariga quloq 

soladilar. 

Asosiy  qurilma  pikotarmoqning  taqsimlanuvchi  muxitiga  ega  bо„lishlikka 

javobgardir.  Taqsimlanuvchi  muxit  axborotlarni  1  Mbit/s  tezlikda  uzatadi,  ammo 

paket  sarlovxalariga    va  chastotalarni  о„zgartirishga  sariflanadigan  xarajatlar 

tufayli    muxitda  axborot  uzatishning  foydali  tezligi  777  Kbit/s  dan  oshmaydi. 

Muxitning  о„tkazish  xususiyati  asosiy  qurilma  tomonidan    yettita  tobe  qurilma 

о„rtasida TDM texnikasi asosida taqsimlanadi. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

2.33-chizma. Pikotarmoq va tarqatilgan  tarmoq. 



 

Bundek  arxitektura  tobe    qurilma  vazifasini  bajaruvchi  qurilmalarda  

(masalan,  radionaushniklarda)  ancha  sodda  protokollarni  qо„llashga  imkon  beradi 

va  pikotarmoqni    boshqarish  uchun  ancha  murakkab  vazifalarni  kompyuterga 

beradi, u odatda bu tarmoqning asosiy qurilmasi bо„lib xizmat qiladi. 

Pikotarmoqqa  ulanish  dinamik  ravishda  amalga  oshiriladi.  Pikotarmoqning 

asoiy  qurilmasi  uning  pikotarmoq  xududiga    tо„g„ri  kelgan  qurilmalar  xaqida 

Битта тобе 

қурилма (икки 

нуқтали уланиш) 

Бир неча тобе 

қурилмалар (бир неча 

қабул қилувчи 

қурилмали битта 

манба) 

Бир неча асосий қурилмалар 

(тарқатилган тармоқ) 

 

Асосий қурилма 



Тобе қурилма 

Бир вақтнинг ўзида 

асосий ва тобе 

қурилма 



sо„rov amalini bajarib axborot yig„adi. Yangi qurilmani topgach asosiy qurilma u 

bilan sо„zlashadi.  Agarda tobe qurilmaning pikotarmoqqa ulanish xoxishi  asosiy 

qurilmaning  qarori  bilan  mos  kelsa  (tobe  qurilma  tekshiruvdan  о„tgan  va  ruxsat 

etilgan qurilmalar rо„yxatida bor ekan), u xolda yangi tobe qurilma pikotarmoqqa 

ulanadi. 

О„zaro axborot almashuvchi bir necha pikotarmoqlar tarqatilgan tarmoqni 

tashkil etadi. Tarqatilgan tarmoq doirasida muloqatni amalga oshirish  uchun bir 

tugun  (kо„prik  deb  ataluvchi)  bir  vaqtning  о„zida    bir  necha  pikotarmoq  azosi 

bо„lib  xizmat  qilishi  va  bu  tugun  bir  pikotarmoqda  asosiy    qurilma  vazifasini 

bajarishi shu bilan bir qatorda boshqa pikotarmoqda esa  tobe qurilma vazifasini 

bajarishi xam mumkun. 

Turli  pikotarmoq  signallari  aralashib  ketmasligi  uchun,  xar  bir  asosiy 

qurilma  о„zining  chastotasini  yolg„ondakam  (psevdo)  tasodifiy  о„zgartirilgan  

ketma-ketligini    ishlatadi.  Farq  qiluvchi  yolg„ondakam

 

tasodifiy  о„zgartirilgan  



ketma-ketligikdagi  chastotalarni    ishlatilishi    pikotarmoqlarni  о„zaro  muloqatini  

qiyinlashtiradi.  Bu  muammoni  yengish  uchun  kо„prik  vazifasini  bajaruvchi 

qurilma  xar  bir  pikotarmoqqa  ulanganda  mos  ravishda  chastotani  о„zgartirishi 

kerak. 


Kolliziyalar bо„lish extimoli juda xam kam bо„lishiga qaramay baribir sodir 

bо„lishi mumkun, qachonki ikki va undan kо„p pikotarmoq bir xil chastotali kanal 

tanlaganda. 

Bluetooth  tarmog„i  ikki  turdagi  axborotlarni  turli  usullar  yordamida 

uzatishni taminlaydi. 

  Ushlanishlarga sezgir trafik uchun (masalan, tovushlar) tarmoq sinxron  




Download 0.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling